Yüksek kazanç üstünden prim ödeme emekli aylığını artırır mı?

Emeklilik her çalışanın hayali. Emekliliğine az bir süre kala çalışanların pek çoğu, emeklilikle beraber maaşlarının ne kadar olacağını araştırırken, emekli primlerini yüksek kazanç üstünden ödemenin maaşı etkileyip etkilemeyeceğini araştırıyor.

EMEKLİ AYLIĞI NASIL ARTAR?

Öncelikle; emekli olmak için üç şartın yerine getirilmesi gerekiyor. Bunlar, kişinin belirli süre çalışmış olması, bu süre içinde primlerin ödenmiş olması ve gerekli yaşın doldurulmuş olmasıdır. Bu emeklilik şartlarından biri bile eksik olursa, emekli olunamıyor, emekli maaşı bağlanamıyor.

Emekli maaşı ise çalışanın ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunan tutar üzerinden bağlanıyor. Aylık kazançta, sosyal güvenlik kurumuna bildirilen prime esas kazanç önemli rol oynuyor.

Ayrıca, emekli maaşında, enflasyon oranı ve büyüme oranı gibi etkenlerde rol oynuyor. Aylık bağlama oranı ise, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarında toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için yüzde 2 olarak uygulanıyor.

Emekli maaşı bağlanırken, kişinin işçi mi, Bağ-Kurlu mu, memur mu; hangi statüde çalıştığıda önemli. Kişinin son 7 yılda hangi statüde çalıştığı emekli maaşını etkileyen en önemli unsurlardan biri. Emekli olacaklar son 7 yılda, yani 2 bin 520 gün, kişi hangi statüde çalışmışsa emekliliği de o statüye göre oluyor. Yeni son prim ödeme tarihinden önceki fiili hizmet yılına bakılıyor.

ÇALIŞMAYA DEVAM ETTİKÇE EMEKLİ MAAŞI YÜKSELİR Mİ, DÜŞER Mİ?

Sosyal güvenlik kurumuna ne kadar yüksek ücret bildirilip, ne kadar yüksek prim ödenirse emekli aylığı da o oranda yüksek oluyor. Ancak bugün asgari ücret ve asgari ücretin biraz üzerinde maaşla çalışanlar emekli olmayıp, yüksek maaş alabilmek için daha fazla çalıştıklarında maaşları düşüyor. Bunun nedeni de aylık bağlama oranları düştükçe emekli aylığının düşmesidir. Öte yandan asgari ücretin iki-üç katından fazla maaş alanlar emekli olmayıp, ne kadar uzun süre çalışırlarsa emekli maaşları da artar.

YÜKSEK KAZANÇ ÜSTÜNDEN PRİM ÖDEME EMEKLİ AYLIĞINI ARTIRIR

Posta Gazetesi yazarı Ekrem Sarısu, köşesinde okuyucusundan konu ile ilgili gelen sorusunu da şöyle cevaplıyor:

"Soru: 10 Aralık 1972 doğumlu babamın SSK giriş tarihi 1 Nisan 1990. 8938 gün primi var. Acaba ne zaman emekli olabilir? Eğer EYT (emeklilikte yaşa takılanlar) kanunu çıkarsa hemen emekli olabilir mi? Hâlâ prim ödüyor. Bu, emekli aylığını etkiler mi? l Kerem İNAN

Cevap: Babanız emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi 5525 gün prim ve 52 yaş şartlarına tabi. Primi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese de 52 yaşını dolduracağı 10 Aralık 2024’te emekli olabilir. Babanız gibi yaş dışındaki şartları sağlayanları emekli edecek bir yasa çıkarsa tabii ki yasadan babanız da yararlanarak emekli olabilir.

Ancak Cumhurbaşkanı EYT ile ilgili bir yasa çıkmayacağını açıklamış olduğundan, EYT beklememek lazım. Emekli olacak kadar primi olan sigortalıların prim ödemeye devam etmesinin, emekli aylığına etkisi prim ödenen dönemler ve üstünden prim hesaplanan kazanç tutarına göre değişir.

Babanız yüksek kazanç üstünden prim ödüyorsa prim ödeme emekli aylığını artırır. Ancak asgari ücret üstünden prim ödüyorsa, 2000’den önce ödediği prim gün sayısına ve üstünden prim hesaplanan kazanç tutarına bağlı olarak emekli aylığında az da olsa bir düşme yaratabilir."

EMEKLİLİKTE YÜKSEK MAAŞ ALMANIN YOLLARI

- Sosyal güvenlik kurumuna prime esas kazancın yüksek bildirilmesi gerekiyor.

- Mümkünse prime esas kazancınızı tavandan bildirin.

- Ücreti yüksek olup da bordrosunda asgari ücretli ya da düşük gösterilenlerin emekli maaşı düşer.

- Prim, ikramiye gibi ek ödemelerin prime esas kazanca eklenip, gösterilmesi gerekiyor.

- Birden fazla yerde sigortalı çalışmak prime esas kazancı artıracağından emekli maaşına da olumlu katkı sağlar.

- SSK’lı emekli olmak Bağ-Kurlu ya da tarım Bağ-Kurlu statüsünde emekli olmaktan daha avantajlı.

- Emeklilik öncesi son 3.5 yıl önemli. Farklı sosyal güvenlik statülerinde çalışsanız da son 3.5 yılda tavandan kazanç bildirip, SSK’dan emekli olursanız maaşınız artar.

- Kadınlar için doğum, erkekler için askerlik ve yurtdışı borçlanmaları sosyal güvenlik tavanı üzerinden yapılırsa emeklilik maaşına olumlu etki yapar.