Vergi istisnası işçinin hakkı! İşte gelir ve damga vergisi alınmayan meslekler...
Son dakika haberine göre; Ev hizmetlerinde çalıştırılan bazı kişilere ödenen ücretlerden gelir vergisi alınmaz. Vergi istisnasından doğrudan çalışanlar yararlanır. İşveren, çalışanın ücretini, vergi karşılığı olan tutar dahil olarak ödemek zorundadır. Ev hizmetlerinde çalışan bazı kişilerin ücretlerinden ise vergi kesilir. Verginin sorumlusu o kişiyi evinde çalıştıran işveren değil, işçinin kendisidir.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, ev hizmetlerinde çalıştırılan işçilere uygulanan vergi istisnasını yazdı
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu uyarınca ücretle çalışanlara yapılan ödemelerden işverenlerce gelir vergisi kesintisi yapılır. Kanunun 23. maddesinde, bazı kazançlar vergiden istisna tutulmuştur. Vergiden istisna tutulan kazançlar arasında “hizmetçilerin ücretleri” de yer almaktadır. Kanunda hizmetçiler, “Özel fertler tarafından evlerde, bahçelerde, apartmanlarda ve ticaret mahalli olmayan sair yerlerde orta hizmetçiliği, süt ninelik, dadılık, bahçıvanlık, kapıcılık gibi özel hizmetlerde çalıştırılanlar” olarak tanımlanmıştır.
Son yıllarda çocuk, yaşlı ve hasta bakımı için evde işçi çalıştırmak yaygınlaştı. Gündelikçiler ile evde çocuk, yaşlı ve hasta bakımı amacıyla çalıştırılanlar da kanundaki hizmetçiler tanımına giriyor.
Normalde ücretlerden yüzde 15’ten başlayarak gelir vergisi dilimine bağlı olarak yüzde 40’a kadar varan oranlarda gelir vergisi ve binde 7.59 oranında da damga vergisi kesiliyor. Kanunda sayılan kişilerin elde ettiği ücretlerden ise gelir vergisi ve damga vergisi alınmaz.
VERGİ İSTİSNASI İŞÇİNİN HAKKI
Kanun, vergi istisnasını doğrudan çalışana sağlıyor. Bu kişileri çalıştıran işveren brüt ücretten sadece sigorta primi ve işsizlik sigortası primi işçi payını düşerek kalan tutarı işçiye ödemek zorundadır.
Örneğin, brüt asgari ücretle çalışan bekâr bir işçiden ayda 635.63 TL sigorta primi ve işsizlik sigortası primi ile 187.82 TL gelir vergisi ve 27.15 TL damga vergisi kesilir. Brüt 3 bin 577.50 TL tutarındaki asgari ücretten işçiye net 2 bin 825.90 TL ödenir.
Buna karşılık, gündelikçi, bakıcı, bahçıvan, kapıcı, dadı gibi ev hizmetlerinde çalıştırılanların ücretlerinden sadece sigorta primi ve işsizlik sigortası primi kesilir, vergi kesintileri yapılmaz. Bu nedenle, ev hizmetlerinde brüt asgari ücretle çalıştırılan kişilerin net ücretinin 3 bin 40.87 TL üzerinden ödenmesi gerekir.
Brüt ücreti 5 bin lira olan bir çocuk bakıcısının ücretinden ise yüzde 14 sigorta primi, yüzde 1 işsizlik sigortası primi olmak üzere 750 TL kesildikten sonra net olarak 4 bin 250 TL ödenmelidir.
ŞİRKET ÜZERİNDEN ÇALIŞTIRILANLAR VERGİ İSTİSNASINDAN YARARLANAMAZ
Hizmetçilerin vergi istisnasından yararlanabilmeleri için gerçek kişilerce ve evde çalıştırılmaları gerekiyor. Şirketlerce temizlik görevlisi, bakıcı, bahçıvan olarak çalıştırılanlar için vergi istisnası uygulanmıyor.
VERGİ HASTA BAKICIYA YOK HEMŞİREYE VAR
Gelir Vergisi Kanunu’na göre, ev hizmetlerinde çalıştırılanlardan “dadı” vergi istisnasından yararlanabilirken, “mürebbiye” yararlanamıyor. Türk Dil Kurumu (TDK) mürebbiyeyi “Bir çocuğun eğitim ve bakımıyla görevlendirilmiş kadın”, dadıyı ise “Evlerde çocuğa bakan kimse” olarak tanımlıyor.
Benzer bir durum hasta bakıcı ve hemşireler için de söz konusu. İstanbul’da bir vatandaş, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’na başvurarak, evde hasta bakıcı ve hemşire çalıştıracağını, bunlar için gelir vergisi kesintisi yapması gerekip gerekmediğini sordu.
Vergi dairesi bu soruya özelge ile açıklık getirdi. Özelgede, evde çalıştırılmasına karşın, kanunda vergi istisnasından yararlanacaklar arasında hemşirenin sayılmadığına dikkat çekilerek, hasta bakıcının ücretinden vergi alınmayacağı, hemşireye yapılacak ücret ödemesinin ise gelir vergisine tabi olduğu belirtildi.
Özelgede, gerçek kişilerin, ödedikleri ücretten gelir vergisi kesintisi yapma yükümlülüğü bulunmadığına dikkat çekilerek, ücret gelirinin doğrudan hemşire tarafından yıllık beyanname ile beyan edilerek vergisinin ödenmesi gerektiği ifade edildi.
EV HİZMETLERİNDE İŞÇİ ÇALIŞTIRANLAR İSTİHDAM TEŞVİKİNDEN YARARLANABİLİR
Sigortalı çalışanlardan yüzde 15’i işçi payı, yüzde 22.5’i işveren payı olmak üzere toplam yüzde 37.5 oranında prim kesiliyor. Asgari ücretle çalıştırılan işçi için aylık prim tutarı bin 341.56 TL’yi buluyor. Primlerini düzenli ödeyen tüm işverenlere 5 puan indirim uygulanıyor. Bu indirimden, ev hizmetlerinde işçi çalıştıran işverenlerin tamamı yararlanıyor.
Ev hizmetlerinde işçi çalıştıran işverenler ayrıca istihdam teşvikinden de yararlanabiliyor. İlk defa ev hizmetlerinde işçi çalıştıran bir işveren son üç ayda 10 günden fazla sigortalı bir işte çalışmamış kişiyi işe alırsa 12 ay boyunca 1341.56 TL tutarındaki sigorta primini ödemez.
Bu şekilde prim desteğinden yararlanamayanlar ise aylık 75 TL tutarındaki asgari ücret desteğinden yararlanabilmektedir.
