Emekli maaşları ve tazminat ödemeleri ile ilgili flaş detay! Düşük aylık ve...

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile belirlenen malulen emeklilik şartları vatandaşlar tarafından merak ediliyor. Meslekte çalışma ve kazanma gücünün tamamını ya da bir kısmını kaybetme durumunda, sürekli bir gelir kaybına neden olan fizyolojik bir risk olarak tanımlanan malullük için oluşturulmuş olan sigorta bu durumdaki vatandaşların mağdur olmalarını engelliyor. Ancak 4A (SSK), 4B (Bağ-Kur) ve 4C (Emekli Sandığı) kapsamında çalışan vatandaşların malulen emekli olabilmeleri için gereken bazı şartlar bulunuyor.

MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELER?

– Malulen emekliye ayrılacak olan kişinin ister 4A (SSK) ister 4B (Bağ-Kur) ister de 4C (Emekli Sandığı) kapsamında olduğu fark etmeksizin sigortalı çalışmaya başlamasının ardından 10 yıl geçmesi gerekmektedir.

– 10 yıllık bu çalışma süresi boyunca çalışanın en az 1800 günlük bir prim ödemesi ve hizmet süresi olmalıdır.

– Çalışanın, sağlık kurulu tarafından en az %60 ve üstü güç kaybına uğradığı resmi raporlarla tespit edilmelidir ve bu durumun işe başladığı tarihten sonra gerçekleşmiş olması gerekmektedir.

– 4A (SSK) kapsamında çalışan kişinin işten ayrılması gerekir.

– 4B (Bağ-Kur) kapsamında çalışan kişinin ticari faaliyetleri son vermiş olması gerekir. Aynı zamanda bu vatandaşların prim borçlarının da bulunmaması gerekir.

– 4C (Emekli Sandığı) kapsamında çalışan kişilerin de görevinden ayrılması gerekmektedir.

İşte bu şartları sağlayan bireyler malulen emeklilik şartlarını yerine getirmiş olup emeklilik hakkından yararlanabilir.

Birçok kişi malulen emekli olması durumunda emekli aylığının ne kadar olacağını merak ediyor. Hürriyet gazetesinden Noyan Doğan malulen emeklilik, EYT, askerlik borçlanması gibi okurların en çok merak ettiği soruları yanıtladı. İşte o soru ve cevaplar...

Devlet kurumunda teknisyen olarak işçi kadrosunda işe başladım şu an emekliliğime bir yıl var. Kronik işitme kaybı sorunum var. İki kulağımda da yüzde 80 işitme kaybım var. Özürlü raporu alırsam emekli maaşımı nasıl etkiler? 

Malulen emekli olabilmek için Sağlık Kurulu’ndan heyet raporu almanız lazım. Malullük durumunuz işinize engel ise işyeri sizden heyet raporu isteyebilir. Heyet raporu işe elverişli onayı vermezse işyeri sizi malulen emekli edebilir. Malulen emeklilikte alacağınız maaş daha düşük olur. Normal şartlarda emekli olanız durumunda alacağınız tazminat ile malulen emekli olacağınızda alacağınız tazminat farklı olur, daha düşüt tazminat alırsınız.

BAYRAM İKRAMİYESİ ALAMAYACAKLAR

Emeklilere ödenecek bayram ikramiyeleri şu an kamuoyu gündeminde. 2018 yılından beri unutulan, bayram ikramiyesi ödenmeyen sandıkların emekli dul ve yetimleri var. Ödenmeyen sandık emekli, dul ve yetimlerinin bayram ikramiyeleri ödenemez mi?

Geçmişte bu konuda bir düzenleme yapılmadı. Bu sene de düzenleme yapılmazsa banka ve sigorta gibi özel sandıklardan emekli aylığı alanlar ve dul ve yetimlerine bayram ikramiyesi ödenmeyecek.

İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILAR BAĞ-KUR’LU SAYILIYOR

 1981 doğumluyum. 2008 yılında isteğe bağlı sigortalılık numarası aldım. 2014 aralık ayından itibaren düzenli olarak toplamda 2880 gündür prim ödemesi bulunuyor. Kaç yılında emekli olurum? 4/A kolundan emeklilik için ne yapılabilir? Doğum borçlanması yapabilir miyim?

İsteğe bağlı sigortalılıkta Bağ-Kur üzerinden emekli olacaksınız. 5400 prim günü tamamladığınızda 61 yaşında emekli olabiliyorsunuz. İsteğe bağlı sigortalılıkta 4/A’dan emekli olamazsınız, ancak bir işe girip, sigortalı olmanız gerekiyor. Prim gün sayınızı tamamlamak için doğum borçlanması yapabilirsiniz ancak düzenli olarak prim öderseniz doğum borçlanmasına gerek kalmıyor, emeklilik yaşına geldiğinizde priminiz yeterli olacaktır.

EYT’DEN YARARLANAMAZSINIZ

1975 doğumluyum. İşyerinde 1993 yılında işçi kadrosuna geçtim. 2013 yılında işten ayrıldım bir daha SSK’lı olarak çalışamadım. 6554 günüm var. EYT yasası çıkarsa faydalanabiliyor muyum?

Emeklilikte yaşa takılanlara yönelik düzenlemenin nasıl olacağı kesin değil ancak sigorta başlangıcı 1999 öncesi olanlara yönelik düzenleme yapılması planlanıyor. Sizin durumunuzda 25 yıl çalışıp, 5675 prim gün ile 54 yaşında emekli olmanız gerekiyor. Emeklilik için çalışma yılınız eksik. Bu durumda EYT’lilere yönelik bir düzenleme yapılsa bile yararlanamazsınız.

ASKERLİK BORÇLANMASININ FAYDASI OLMAZ

1970 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 23.11.1998. Sigorta pirim günüm 6340 gün. Askerliğimi 1995 yılında yaptım. 25 yıllık sigorta süremi tamamlamam için kaç gün askerlik borçlanması yatırmam gerekiyor.

25 yıl çalışıp, 5900 prim günü tamamladığınızda, 57 yaşında emekliliğe hak kazanıyorsunuz. Prim gününüz emeklilik için yeterli, çalışma yılınızı tamamlamanıza ise 1 yıl var. Bu durumda yaşa takılıyorsunuz ve emekliliğinize daha 5 yıl var. Bu şartlarda askerlik borçlanması yapmanın size bir faydası olmaz, çünkü prim günü yeterli olmayanlar borçlanabilir.

STAJ SİGORTA BAŞLANGICI SAYILMIYOR

1998’de meslek lisesi tarafından stajyer olarak tescil kaydım yapıldı. Staj sonrasında ilk işe başlangıç tarihim ise 2000 yılı oldu. Emeklilik için hangi tarihi dikkate alacaklar, staj süresini emeklilik süresinde hesaba eklettiremez miyim?

Cevap: Staj sigorta başlangıcı sayılmıyor, çünkü staj döneminde emeklilik için prim yatmıyor. Ancak staj süresinde yatan primler prim gün sayısını etkiliyor. Dolayısıyla ilk işe girdiğiniz tarihten itibaren emeklilik hesabınızı yapacaksınız. Bu durumda 2000 yılından itibaren sigortalı sayılacaksınız ve emeklilik hesabınızda buna göre yapılacak.