Tüm memurları ilgilendiriyor! Kamu ve tazminat davası açılabilir
Tüm memurları ilgilendiriyor. Görev nedeniyle ve görev sırasında uydurma bir suça veya iftiraya uğrayan memurlar için kanunlarda çeşitli düzenlemeler yer alıyor. Eğer memurun iftiraya uğradığı anlaşılırsa korunması için de memurun amirine bazı görevler verilmiş olup bu görevler uygulamaya alınabilir; kamu davası veya tazminat davası açılabilir. Peki iftiraya uğrayan memurun korunmasına yönelik hangi düzenlemeler var? İftiraya uğrayan memur nasıl korunur? İftiraya karşı korunmayan memur neler yapabilir? İşte tüm bilgiler...
Devlet memurlarının, görevleri nedeniyle veya görevleri sırasında çeşitli şekillerde iftiraya uğradığı durumlarla da karşılaşılabilmektedir.
Görevleri nedeniyle veya görevleri sırasında Devlet memurunun uydurma bir suç isnadına ve iftiraya uğraması halleriyle ilgili olarak Anayasa ve kanunlarla çeşitli düzenlemeler yapılmış olup, iftiraya uğradığı anlaşılan memurun korunması için idareye de bazı görevler verilmiştir.
İFTİRAYA UĞRAYAN MEMURUN KORUNMASINA YÖNELİK DÜZENLEMELER
1982 Anayasasında; kamu görev ve hizmetinde bulunanlara karşı, bu görev ve hizmetin yerine getirilmesiyle ilgili olarak yapılan isnatlardan dolayı açılan hakaret davalarında, sanığın isnadın doğruluğunu ispat zorunluluğundan söz edilmiştir. (madde 39)
**657 sayılı Devlet Memurları Kanununda; Devlet memurları hakkındaki ihbar ve şikayetlerin, garaz veya mücerret hakaret için uydurma bir suç isnadı ile yapıldığının ve soruşturma veya yargılama sonucunda bu isnadın sabit olmadığının anlaşılması durumunda, merkezde bu memurun en büyük amirinin ve illerde valilerin isnatta bulunanlar hakkında kamu davası açılmasını Cumhuriyet Savcılığından isteyecekleri hüküm altına alınmıştır. (madde 25)
**4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunda; memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkındaki ihbar ve şikâyetlerin ihbar veya şikâyet edileni mağdur etmek amacıyla ve uydurma bir suç isnadı suretiyle yapıldığının hazırlık soruşturması veya yargılama sonucunda anlaşılması durumunda, haksız isnatta bulunanlar hakkında Cumhuriyet başsavcılığınca re‘sen soruşturmaya geçileceği belirtilmiştir. Ayrıca, haksız isnada uğradığı ortaya çıkanların, kamu davası açılması için Cumhuriyet başsavcılığına başvurma ve haksız isnatta bulunanlar hakkında genel hükümlere göre tazminat davası açma haklarının da saklı olduğuna hükmedilmiştir. (madde 15)
İFTİRAYA UĞRAYAN MEMUR NASIL KORUNUR?
Konuyla ilgili yasal düzenlemelere göre, yapılan soruşturma veya yargılama sonucunda memurun iftiraya uğradığı ortaya çıktığında;
Merkezde bu memurun en büyük amiri (illerde ise vali), isnatta bulunanlar hakkında kamu davası açılmasını Cumhuriyet Savcılığından ister.
Memur hakkındaki isnadın 4483 sayılı Kanun kapsamındaki konulara ilişkin olması halinde, haksız isnatta bulunanlar hakkında ilgili Cumhuriyet başsavcılığınca re'sen soruşturmaya geçer.
İlgili memur, kamu davası açılması için Cumhuriyet başsavcılığına başvurarak haksız isnatta bulunanlar hakkında genel hükümlere göre tazminat davası açılmasını isteyebilir.
İFTİRAYA KARŞI KORUNMAYAN MEMUR NE YAPABİLİR? HAKLARI NELER?
Kamu görev ve hizmetlerinin yerine getirirken isnat ve iftiraya uğrayan memurun korunması konusunda idareye verilmiş olan görevin idare tarafından kendiliğinden yerine getirilmesi gerekir. Asılsız suç isnadına veya iftiraya uğradığı anlaşılan memuru korumayan idarenin hizmet kusuru işlediği gerekçesiyle cezai yaptırımla karşılaşması da mümkündür.
Öte yandan, isnat ve iftiraya uğrayan memurun korunması için kurumunun gerekli işlem ve eylemleri yapmaması durumunda, memurun kurum aleyhine tazminat davası açması da mümkündür. Bu kapsamda, açılan çeşitli davalarda idari yargı yerlerinin, memurun isnat ve iftiraya karşı korunması gerektiğinden hareketle, koruma konusunda gerekli işlemleri yapmayan kurumlar aleyhinde Kararlar verdiği de görülmektedir.