Tazminatsız işten çıkarma sebepleri nelerdir? İşveren hangi durumlarda iş akdini feshedebilir?

Tazminatsız işten çıkarma sebepleri, işçi kadar işveren tarafından da merak edilen konuların başında bulunmaktadır. İş Kanunu işverene bazı durumlarda tek taraflı iş sözleşmesini feshetme hakkı tanımaktadır. Peki, işverene bu hakkı tanıyan sebepler nelerdir? Tazminatsız işten çıkarma sebepleri nelerdir? İşveren hangi durumlarda iş akdini feshedebilir? İşte detayları…

TAZMİNATSIZ İŞTEN ÇIKARMA NEDENLERİ

İşçinin işe girerken, sahip olduğu özellikler hakkında yalan/yanlış bilgi verildiğinin tespit edilmiş olması

İşçinin işverene ya da ailesine hakaret etmesi, asılsız ihbar ve iftirada bulunması

İşçinin başka bir işçiye cinsel tacizde bulunması

İşçinin işverene, ailesine ya da başka bir işçiye sataşması veya kavga çıkarması

İşyerine sarhoş ya da uyuşturucu madde etkisinde gelmesi ya da bunları işyerinde kullanması

İşçinin işverenin güvenini kötüye kullanması

İşçinin hırsızlık yapması

İşverenin meslek sırlarını açıklaması ya da buna benzer doğrululukla ve bağlılıkla uyuşmayan işler yapması

İşçinin işyerinde işlediği bir suçtan dolayı 7 günden çok hapis cezası alması ve cezasının ertelenmemesi

İşçinin izinsiz olarak art arda 2 iş günü işe gelmemesi

İşçinin izinsiz olarak bir ay içinde 2 kez herhangi bir tatil gününden sonra işe gelmemesi

İşçinin izinsiz olarak bir ay içinde toplam 3 iş günü işe gelmemesi

İşçinin eksik yaptığı bir işi, kendisine hatırlatılmasına rağmen, yapmamakta ısrar etmesi

İşçinin kendi hatası nedeniyle iş güvenliğini tehlikeye atması

İşçinin kendi kusuruyla, işyerinin herhangi bir malına verdiği maddi zararın 30 günlük ücreti tutarını aşması işverenin iş sözleşmesini tek taraflı feshetmesine neden olmaktadır.

KASİYERİN KENDİ KARTINDAN YAPTIĞI ÖDEME DE TAZMİNATSIZ İŞTEN ÇIKARMA NEDENİ

Kasiyer olarak çalıştığı giyim mağazasında, bir müşterinin nakit olarak yaptığı ödemeyi cebine atıp, alışveriş tutarını kendi kredi kartıyla ödeyen işçi kovuldu. Kasiyerin bu hareketinin doğruluk ve bağlılığa aykırı olduğuna dikkat çeken Yargıtay, davacının kıdem ve ihbar tazminat alamayacağına hükmetti.

Ünlü bir giyim markasına ait mağazada kasiyer olarak çalışan genç, bir müşterinin nakit olarak ödediği parayı alıp, tutarı kredi kartından tahsil etti. Durumdan haberdar olan mağaza yönetimi, kasiyeri tazminatsız olarak işten çıkardı. 2. İş Mahkemesi'nin yolunu tutan kasiyer, iş akdinin tek taraflı olarak feshedildiğini, haftanın 6 günü günde ortalama 12 saat çalıştığını ancak fazla mesai ücretinin ödenmediğini, 14 günlük yıllık izin ücreti alacağının ödenmediğini, iş akdinin haksız ve geçersiz feshedildiğini beyanla, kıdem tazminatının, ihbar tazminatının, fazla mesai ücretinin, yıllık izin ücretinin tahsiline karar verilmesini talep etti. Davalı işveren ise davacının iş akdinin haklı sebeple feshedildiğini öne sürdü. Davalı işveren, davacının bir müşterinin nakit olarak yaptığı alışverişte nakit parayı kendi tasarrufuna aldığını ve alışveriş bedelini kendi kredi kartından ödeyerek kendisine kredi imkânı sağladığını kaydetti.

Bu hususun mağazada yapılan kontrolde tespit edildiğini ve tutanağa geçirildiğini söyledi. Davacının bu eylemin 4857 sayılı yasanın 25/II-e maddesi kapsamında bağlılık ve doğruluğa uymayan davranışlardan olduğunu anlatan davalı, davacının tüm yasal hak ve alacaklarının yasal süresi içinde ödendiğini, haftalık 45 saati aşan çalışmalar karşılığı ücretin düzenli olarak ödendiğini, yıllık izin alacağının olmadığını beyan etti.

YARGITAY TEMYİZ EDİLEN KARARI BOZDU

Mahkeme; davanın kısmen kabulüne karar verdi. Kararı davalı temyiz etti. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi emsal bir karara imza attı. Yargıtay kararında, davacının, dava dilekçesinde kredi kartıyla ödemeye hiç değinmediği hatırlatıldı. Kararda şöyle denildi:

"Davacı, 'İşten çıkarma nedeni olarak nakit parayı alıp kartla işlem yapması gösterildiğini biliyorum ancak biz çalıştığımız tüm yerlerde bunu yapıyoruz' şeklinde bir açıklama yapmış. Mahkemece de 'fesih nedeninin iş yerinde sürekli olarak uygulandığının tanık beyanları ile dosyaya yansıdığı, bu şekilde yüze yakın işlem yapıldığının, bu durumun maaşların 3 ay gecikmesinin nedeniyle uygulandığı ve adeta iş yeri uygulaması haline geldiğinin tanıklarca ifade edildiği' gerekçesiyle kıdem ve ihbar tazminatı kabul edilmişse de bu gerekçe yerinde değildir. Öncelikle işçinin iş yerine yapılan nakit ödemeyi alıp kendi kredi kartıyla ödeme yapması doğruluk ve bağlılığa aykırı olup, işverenin güveninin kötüye kullanılmasıdır. Başkalarının da bu şekilde davranması davacının eyleminin niteliğini değiştirmez. Davacı tarafça inkâr edilmeyen ve te’villi olarak ikrar edilen (söylenen) bu eylem sebebiyle yapılan fesih haklı olup davacının kıdem ve ihbar tazminat taleplerinin reddi gerekirken, yerinde olmayan gerekçeyle kabulü hatalıdır. Temyiz olunan kararın, bozulmasına oy birliğiyle karar verildi."

Özetle, fesih işleminde gerçekten haklıysa işveren, mahkeme de lehine sonuçlanacak ve diğer tazminatları ödemek zorunda da kalmayacaktır