Sigortalı çalışanlar emekli sandığından yetim maaşı alabilir mi?
Anne ya da babası vefat eden kişilere emekli sandığından bağlanan ‘’yetim maaşı’’ birçok kişi tarafından merak ediliyor. Bu soruların başını ise, sigortalı çalışan yetim maaaşı alabilir mi? sorusu dikkat çekiyor.
Annesinin ya da babasının emekli sandığından yetim maaşı alan sigortalı çalışanlar ile ilgili yasal düzenleme 2018 yılında geçirilen torba yasayla düzenlenmişti. Yasal düzenlemeyle, sigortalı çalışanın emekli sandığından maaş alıp, almaması belli şartlara bağlanmıştı. Peki, bu yasal düzenlemeyle birlikte, çalışan yetim aylığı alabilir mi? Yetim aylığı alan kızlar çeyiz yardımı alabilir mi? Konuyla ilgili merak edilenleri sizin için derledik.
ÇALIŞAN YETİM AYLIĞI ALABİLİR Mİ?
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun yetim maaşıyla ilgili düzenlemesi, 2018’de yürürlüğe geçen torba yasanın 60’ıncı ve 61’inci maddelerinde yer almaktadır.
Bu maddelere göre, sigortalı çalışan emekli sandığından yetim maaşı alınabilir mi?
27 Mart 2018 tarihinde yürürlüğe konan 7103 satılı kanunun 66’ıncı maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 34’üncü maddesine yapılan değişiklikle, yetim maaşı alabilecek sigortalıların şartları yeniden düzenlenmiştir.
MADDE 72- 5510 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 74- Bu maddenin yürürlük tarihinden önce ilgili kanunlarına göre gelir veya aylık bağlanan hak sahibi çocuklardan 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaları, ödenmekte olan gelir ve aylıkların kesilmesini gerektirmez.
Bu maddenin yürürlük tarihinden önce çalışmaları nedeniyle ilgili kanunlarına göre gelir veya aylıkları kesilen ve bu Kanunun 34 üncü maddesinin birinci fıkrasının son cümlesinde belirtilen şartları taşıyanlardan, gelir veya aylık bağlanması için yazılı istekte bulunanların gelir ve aylıkları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılır ve bağlanan gelir ve aylıklar için geriye yönelik herhangi bir ödeme yapılmaz.”
MADDE 66- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 34 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Ancak, hak sahibi çocuklardan 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların, bu Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaları, bunlara aylık bağlanmasına engel oluşturmaz.”
Bu düzenlemeyle, 18 yaşını bitirene kadar, lise ve dengi öğreniminde 20, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayan sigortalı çalışan yetim aylığı alabilmektedir. Özetle yüksek öğrenime devam etme şartıyla, 25 yaşına kadar sigortalı olsanız da yetim aylığı kesilmemektedir.
KİMLER YETİM AYLIĞI ALABİLİR?
- Vefat etmiş anne ya da babasının en az 5 yıl boyunca sigorta primlerinin ödenmiş olması gerekmektedir.
- Erkek ya da kız çocuğu fark etmeksizin 18 yaşına kadar herkes, lise ve dengi bir kurumda öğrenim görüyorsa, 20, üniversite okuyorsa 25 yaşına kadar yetim maaşı alabilir.
- Kız çocuklarının yetim maaşından yararlanabilmesi için gerekli şartlardan biri de evlenmemiş olmasıdır.
- Çalışma gücü yüzde 40 ve altında olanlar ise ömür boyu yetim aylığı alabilir.
YETİM MAAŞI KESİLİRSE NE YAPILMALI?
Yetim aylığı alma şartlarını karşılamanıza rağmen, yetim maaşınızın kesilmesi durumunda, yanlış kesildiği beyanıyla tekrar bağlanmasını talep edin, Talebin ret edilip, tekrar bağlanmaması durumunda, dava süreci başlatabilirsiniz.
YETİM AYLIĞI BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Emekli sandığı yetim aylığı nasıl bağlanır? Sorusunun cevabı ise 3 farklı şekilde cevaplanmaktadır.
- Anne veya babası bağkurlu olanlar, başvuru için bağkur dosyasının bulunduğu yerin Sosyal Güvenlik Merkezi’ne,
- Anne ya da babası SSK olanlar, işyerinin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Merkezi’ne, SSK’dan emekli maaşı alırken, vefat ettiyse ikametin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Merkezi’ne,
- Emekli sandığı, Kamu Görevlileri Emeklilik Daire başkanlığı olan Ankara’ya başvuru yapması gerekmektedir.
Başvuru için gereken belgeler:
- Emeklilik tahsis talep formu.
- Kimlik fotokopisi,
- Öğrenciler için öğrenci belgesi
Başvurular elden ya da posta yoluyla gönderilebilir. Postayla gönderilen gönderi, iadeli taahhütlü olarak gönderilmelidir.
YETİM AYLIĞI ALAN KIZLARA 24 AYLIK ÇEYİZ YARDIMI
Yetim aylığı aldığı sırada evlenen kız çocuklarına ise, 24 aylık tutarında çeyiz yardımı yapılıyor.
Örnek vererek açıklamak gerekirse, yetim aylığı 500 lira olan kız çocuğuna ‘’çeyiz yardımı’’ olarak 12 bin lira ödenek verilir.
Çeyiz yardımı alan kız çocuğu iki yıl içinde eşinden boşanırsa ya da eşi vefat ederse yeniden yetim aylığı alabilmesi için çeyiz yardımı aldığı ilk tarihten itibaren 24 aylık bir sürenin dolmasını beklemesi gerekmektedir.
Yetim maaşı tekrar bağlanana kadar ki geçen sürede, kız çocuğu Genel Sağlık Sigortası kapsamında ücretsiz sağlıktan faydalanabilir.
