Milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor! Bugün başladı artık...

Pandeminin her alanda etkilerinin azaltılması için işçisinden işverenine herkesin gözü kulağı Ankara’dan gelecek haberlerde. Gazetevatan yazarı İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Mert Nayır yazdı...İki gündür Cumhurbaskanımızın açıklamış olduğu kararları tartışıyoruz ancak;Defalarca yapılan ertelemelerle yürürlük tarihi 01.07.2020 olarak belirlenen ve bu tarihin takvim yapraklarına gelmesiyle yeniden çalışma hayatı gündemine devreye alınacak mı yoksa bir erteleme daha gelir mi sorusuyla gelen iki önemli konu var.

1- Az Tehlikeli iş kolunda olup 50 kişiden az işçi bulunduran işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı bulundurma zorunluluğu.

2- Pilot iller hariç 1 Temmuz 2020 tarihine ertelenen Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesine geçiş süreci.

Peki her iki konuda gelinen son durum ne? Erteleme olacak mı?

İlgili Bakanlıklar açıklamaları ne zaman yapacak? Gelin bu sorulara beraber cevap arayalım…

İSG’DE YENİ DÖNEM SENDROMU

Eski çalışma bakanlarımızdan birinin en acı cümlelerinden biriydi;

“Bir kanun çıkardık bize birkaç beden büyük geldi…”

30/06/2012 tarihinde 6331 Kanun numarası ile yayımlanan, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunuydu bahsedilen.

6331 sayılı kanun gerek piyasaların hazırlıksızlığından gerek yaşanan ekonomik darboğazlar nedeniyle bir türlü tam kapsamıyla uygulamaya alınamadı. Birçok madde zaman içinde değiştirildi, taleplere göre düzenlendi, maliyet unsuru olacaklar hep ertelendi.

01.07.2020 tarihine kadar ertelenen bu maddelerden en önemlisi ise Az Tehlikeli iş kolunda olup 50 kişiden az işçi bulunduran işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı bulundurma zorunluluğuydu.

Tarih geldi gelmesine ama bakanlık sessiz, işverenler kararsız,OSGB’ler beklemede.

Yeniden bir uzatılma kararı söz konusu olmaz ise Az Tehlikeli iş kolunda olup 10 kişiden fazla işçi çalıştıran tüm işletmeler aylık İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı hizmetini almak zorunda kalacaklar.

Peki bu hizmeti alırken nelere dikkat edilmesi gerekiyor?

Bu soruyu piyasanın önde gelen OSGB’lerinden biri olan Baran OSGB genel müdürü Mustafa Baran’a sordum, verdiği bilgileri suya sabuna dokunmadan size aktarıyorum;

• Hizmeti yönetmeliklerde belirtilen standartlarla gerçekleştiriyor olmalısınız yani ya kendi bünyenizde (sigortalı olarak) işletmede bulunan işçi sayışana göre bir işyeri hekimi ve bir iş güvenliği uzmanı bulundurmalısınız ya da bu hizmeti dışarıdan Ortak Sağlık Güvenlik Birimi yetki belgesi olan kuruluşlardan almalısınız.

• Her şart altında bu hizmeti aldığınıza dair bakanlığa bildirim yapmalısınız.Bu bildirimin tek yolu ise İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün açmış olduğu İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt ve Takip programına (İSG-Katip) kayıt olmanız gerekmektedir.

• Hizmet alımına başlanıldığı taktirde yıllık çalışma ve yıllık eğitim planları oluşturulup bu eğitim ve çalışma planlarına sadık kalınmalı ve kayıt altına alarak ilerlemek gerekmektedir.

• Hizmet veren İSG profesyonelleri işletmede analiz çalışmasını başlatmaları ve bu analizlerde iş sağlığı ve güvenliğini tehlikeye düşürecek tüm maddeleri sıralayarak giderme çalışmalarına başlamaları ve bu çalışmalarda işvereni bilgilendirerek sürekliliğinin takibini yapmaları gerekmektedir.

• İşletmelerde bulunan işçilerin eğitimleri organize edilip eğitimlere maksimum katılımla verimli bir eğitim planı çıkarılarak hem temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin hem de çalışma koşulları ve yapılan işlere özel eğitimler düzenlenmelidir.

• Çalışan işçilerin hızlıca sağlık dosyaları incelenmeli gerekli test ve tahlillerin yapılarak işyeri hekimi tarafından fiziki muayeneleri yapılarak işe uygunluğu belirlenmelidir.

• Yapılan tüm bu koordineli çalışmalar kayıt altına alınmalı ve yönetmeliklerde belirtilen sürelerde tekrarlanıp saklanmalıdır.

Olası bir erteleme kararı gelmez ise,bu kapsamda olan işletmelerde 01 Temmuz 2020 den sonra çoğu alışkanlıklarda değişim söz konusu olacak ve bu değişime katılmayan ve eksiklikleri bulunanlara idari ve cezai yaptırımlar da ayrıca uygulanacaktır.

AZ TEHLİKELİ SINIFIN KAZA KARNESİ KÖTÜ

Sosyal Güvenlik Kurumunun her yıl yayınladığı iş cinayetleri tablosu olarak adlandırdığımız iş kazalarının 2012 yılından 2018 yılına tablosuna baktıgımızda;

İş kazalarının yaklaşık %30’nun 1 ila 49 çalışan sayısı bulunan işletmelerde meydana geldiğini ve gerçekleşen ölümlü kazaların yine sürekli erteleme kapsamında olan bu sınıfın %57 sini oluşturduğunu görmekteyiz.

Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre 1-49 çalışanı bulunan işletmeler ölüm vakasında ÇOK TEHLİKELİ sınıfta yer almaktadır.

Toplam İş Kazası : 1.805,879 Kişi Toplam Vefat : 8.817

Maruz Kalan Erkek : 1.536,041 Vefat Eden Erkek : 8.612

Maruz Kalan Kadın : 269,838 Vefat Eden Kadın : 205

Pandemi sürecinden ekonomik bir darboğazla çıkan piyasa ise yeni bir maliyet kalemi olarak gördüğü işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma zorunluluğunun 1 Ocak 2021 tarihine ertelenmesi bekliyor.

Bu ertelemenin yapılması halinde beklenen konulardan biri de;

Çok tehlikeli sınıfta, 01.01.2021 tarihine kadar (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanlarının görevlendirilebilmesi ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise 01.01.2021 tarihine kadar (C) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirilebilmesi.

MUHSGK BU SEFER 81 İLDE DEVREYE ALINACAK MI?

Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi (MPHB) uygulaması;

• Kırşehir ilindeki mükellefler / işverenler için 01.06.2017,

• Amasya, Bartın ve Çankırı illerindeki mükellefler /işverenler için 01.01.2018,

• Bursa, Eskişehir ve Konya illerindeki mükellefler /işverenler için 01.01.2020,

Tarihlerinde başlamış, diğer tüm illerde uygulanması ise 01.03.2020 tarihine ertelenmişti.

Ancak pandemi süreci dikkate alınarak 04.04.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan genel tebliğ maddesi uyarınca uygulama başlangıç tarihi değiştirilerek MPHB uygulamasının diğer illerde devreye alınması 01.07.2020 tarihine ertelendi.

Temmuz ayı itibarı ile devreye alınmasına zaten soru işaretiyle bakılırken bir de 29.06.2020 tarihinde kısa çalışma ödeneği, ücretsiz izin ödemesi ve iş akdi fesih yasağı sınırlamasının 1 ay daha uzatılması muhtasar&sgk birleşimi olarak bildiğimiz Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi (MPHB) uygulamasının 2021 Ocak ayını görme ihtimalinin yüksek olduğunu şimdiden söylemek mümkün.Bakalım bu temmuz ayında çalışma hayatında neler olacak…