Kod 29 nedir? İşten çıkarma yasağında SGK Kod 29 ne demek, kod 29 ile işten çıkışın sonuçları nelerdir, Kod 29 maddeleri…

SGK'dan yapılan açıklamada, Covid-19 salgınının istihdam üzerindeki olumsuz etkilerinden çalışanları korumak için 16 Nisan 2020 tarihinden itibaren fesih kısıtı uygulamasının getirildiği, İş Kanunu'nda yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin fesih kısıtı uygulamasının istisnaları arasında sayıldığı anımsatıldı. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin görevin kasten ve sürekli ihmali, mazeretsiz işe gelmemek gibi maddelerin yanı sıra cinsel taciz, küfür, hırsızlık, uyuşturucu madde kullanmak gibi halleri de içerdiği aktarılan açıklamada, bu hallerin tamamında iş akdinin feshi durumunda işten ayrılış işlemlerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimlerinin "29 no'lu kod" üzerinden yapıldığı belirtildi ve "Birbirinden farklı fesih nedenlerinin tamamının aynı kod (Kod-29) ile bildiriminin çalışma hayatında belirsizliklere yol açtığının görülmesi üzerine SGK genelgesinde yapılan değişiklik ile ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için ayrı ayrı kodlar belirlenmiştir. Böylelikle mazeretsiz devamsızlık hali ile hırsızlık gibi birbirinden farklı fesih sebeplerinin farklı bildirim kodları ile yapılması sağlanarak, olası sorunların önüne geçilecektir." İfadelerini kullandı.

KOD 29 AÇIKLAMASI

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı çalışanların işten çıkarıldığında bildirim yapılması gerektiğini ve Kod-29 ile yapılan bildirimlerde değişikliğe gidildiğini duyurunca 29 nolu kod ile ilgili araştırmalar arttı.

Koronavirüs salgınının istihdam üzerindeki olumsuz etkilerinden çalışanları korumak için 16.04.2020 tarihinden itibaren fesih kısıtı (işten çıkarma yasağı) uygulaması getirildi. İş Kanunu’nunda yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller fesih kısıtı uygulamasının istisnaları arasında sayılmıştı. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller görevin kasten ve sürekli ihmali, mazeretsiz işe gelmemek gibi maddelerin yanı sıra cinsel taciz, küfür, hırsızlık, uyuşturucu madde kullanmak gibi halleri de içeriyor. Bu hallerin tamamında iş akdinin feshi durumunda işten ayrılış işlemlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirimleri “29 nolu kod” üzerinden yapılıyor.

Birbirinden farklı fesih nedenlerinin tamamının aynı kod (Kod-29) ile bildiriminin çalışma hayatında belirsizliklere yol açtığının görülmesi üzerine SGK genelgesinde yapılan değişiklik ile ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için ayrı ayrı kodlar belirlendi. Böylelikle mazeretsiz devamsızlık hali ile hırsızlık gibi birbirinden farklı fesih sebeplerinin farklı bildirim kodları ile yapılması sağlanarak, olası sorunların önüne geçilecek.

Ayrıca, 16.04.2020 tarihinden itibaren uygulanan fesih kısıtını delmek amacıyla, işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışı olmaksızın “Kod-29” kullanılarak çok sayıda çalışanın işten çıkarıldığı yönünde iddialar ortaya atılmıştı. Geçmiş dönem SGK verilerine göre işten ayrılış nedeni “Kod-29” olarak belirtilen çalışan sayısı yıllara göre şu şekilde;

2018: 233.430

2019: 194.524

2020: 176.662 olmuştu.

Fesih kısıtından önceki dönemde aylık ortalama 17 bin çalışanın işten ayrılış nedeni “Kod-29” olarak bildirilmiş iken fesih kısıtından sonraki dönemde bu sayı daha düşük olup aylık ortalama 15 bin kişiye geriledi.

KOD 29 NEDİR?

İşveren, iş akdini feshettiği işçiler için Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirim yapıyor. Bunu yaparken işçiyi hangi gerekçe ile işten çıkardığını bir kod numarasıyla işaretliyor. 29 numaralı kod da bu kodlardan biri. 29 kodu, "İşveren tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile iş akdinin feshi" anlamına geliyor. Bir işverenin, işçisini bu kod ile işten çıkarabilmesi için 4857 İş Kanunu'nun ilgili bendi kapsamındaki fiillerden birini işlemesi gerekiyor.

İş Kanunu'nun "ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri" başlıklı 25/2 maddesi, yasakta istisna kapsamında tutuluyor. Bu maddede belirtilen fiiller dahilinde işçinin, işten ayrılış kodlarına göre 29 kodu ile çıkışı yapılıyor. 25/2 maddesinde belirtilen ahlaka aykırı fiiller arasında işyerinde çalışan bir işçiye cinsel tacizde bulunmak, işyerine sarhoş ya da uyuşturucu madde alarak gelmek, hırsızlık yapmak gibi yüz kızartıcı suçlar bulunuyor.

KOD 29 İŞTEN ÇIKARILMA SONUÇLARI

-Kod 29 ile işten çıkarılan çalışanlar; kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı haklardan faydalanamıyor.

-İşsizlik ödeneği de alamıyor.

-İçeriği nedeniyle kod ile işten çıkarılan bir kişi, yeni bir iş ararken de fazladan sorun yaşayabiliyor.