İşçi işveren herkesi ilgilendiriyor! Fazla mesai kararı, en az 4 bin 896 lira...

Fazla mesai hemen hemen her sektörde bir şekilde gündeme gelmişti. Çalışanların da en çok merak ettiği konuların başında yer alır. Detayı çok fazla bilinmeyen fazla mesai ile ilgili yakın dönemde yapılan değişiklikler de önemli.Öncelikle fazla mesaidüzenlemesi 4857 sayılı İş Kanunu’yla belirlenmiş durumda. Buna göre; haftalık çalışma saati 45 saat olarak uygulanıyor. Aşan süre fazla mesaiye giriyor.

İŞÇİNİN RIZASI ARANIR

Fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde 50 fazlası olarak ödeniyor. Örneğin; bir işçinin saatlik ücreti 30 liraysa, saatlik fazla mesai ücreti 45 lira oluyor. İşverenin fazla mesai yaptırabilmesi için işçinin onay rızası gerekiyor. Daha önce bu onay her yılın başında alınıyordu. Ancak 25 Ağustos 2017’de yapılan bir düzenlemeyle onay şartı esnetildi.

MAAŞA DAHİL EDİLİRSE

Son düzenlemeye göre; işçinin işe girişte sözleşmesi yapılırken veya ihtiyaç doğduğunda onay vermesi yeterli olacak. Onay yoksa işçinin fazla mesaiye zorlanması haklı fesih nedeni sayılıyor. Bu durumda işçi kıdem tazminatını alarak işten ayrılabilir. İş sözleşmelerinde fazla mesai ücreti aylık ücrete dahil ediliyorsa fazla mesai 270 saati aşamaz. Bu durumda maaş asgari ücretin üzerinde olmalı.

ZAMANAŞIMI 5 YIL

İşçi fazla mesai ücretlerini alamadıysa işten ayrıldıktan sonra hakkını arayabilir. Bunun için önce arabulucuya başvuru yapılmalı. Arabulucuda sonuç alınamazsa 5 yıl içerisinde dava açma hakkı var. Dava ne kadar geç açılırsa zamanaşımına uğrayan süre o kadar çok olur ve talep edilen miktar azalır. Erken davranmakta fayda var.

NE KADAR MOLA VAR?

4 saat veya daha kısa süreli günlük çalışmalarda ara dinlenmesi en az 15 dakika; 4 saatten fazla ve 7.5 saatten az çalışmalar için en az 30 dakika ve günlük 7.5 saati aşan çalışmalar bakımından ise en az 1 saat ara dinlenmesi verilir. Yargıtay’ın 11 saatten fazla çalışmalarda en az 1.5 saat ara verilmesi gerektiği yönünde hükmü bulunuyor.

SERBEST ZAMAN İÇİN ONAY ŞART

Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında 1 saat 30 dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. İşverenin işçiye serbest zaman kullandırabilmesi için işçiden onay alması şart. İşveren serbest zamanı 6 ay içinde ve iş günlerinde kullandırmak zorunda.

BAYRAMDA ÇİFT YEVMİYE

Her bayram olduğu gibi üretimin devamı açısından özellikle imalat ve hizmet sektöründe 100 binlerce vatandaş çalışmak durumunda kalıyor. Yasaya göre; ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmayana o günün ücreti ödeniyor. Tatil yapmayarak çalışanlara ise çalışılan her gün için bir günlük ek ücret (yevmiye) ödenmek zorunda. Alınacak ücreti bir örnekle açıklayalım.

Aylık net maaşı 3 bin lira olan bir işçi bayramın ikinci ve üçüncü gününde çalışacak olsun. Tatil yapmayarak çalışan bu işçinin günlük ücreti (3.000/30) 100 lira olacak. Böylece iki gün çalışan işçiye ek 200 lira daha ödenecek. İşçi 3 bin lira yerine 3 bin 200 lira maaş alacak. Ücreti saatlik ödenenler de aynı şekilde 2 kat ücret alacak. Bayramdaki mesai ücreti sonradan izinle telafi edilemiyor. Yani mutlaka ücret ödenmeli.