Emeklilik ile ilgili kötü haber! Başvuru yapmayanlara maaş bağlanmıyor
.
Emeklilik ile ilgili flaş açıklama! Başvuru yapmayan emekli olamıyor. BAĞ-KUR’luların geçmiş yıllara ait sigortalılık süreleri için topluca prim ödemesi, borcu nedeniyle sigortalılık süresi dondurulan kişiler geçerli oluyor. 2020 yılında çıkan kanun ile birlikte prim borcunu ödemeyen ve emekli olmak isteyen BAĞ-KUR’luların borcu silinirken, sigortalılık süresi de donduruldu. Bu kişiler normalde asgari ücret üzerinden prim ödeyerek dondurulan sigortalılık sürelerini tekrar canlandırabiliyorlar. 7256 Sayılı ve 7326 Sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamında ihya başvurusunda bulunan vatandaşlar çok daha cazip koşullarla dondurulan sigortalılık sürelerini canlandırabilecekler. Emekli olabilecekler. Ancak vergi kaydı olduğu halde BAĞ-KUR kaydı olmayanlar bu fırsattan yararlanamayacak.
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç kendisine gelen soruları köşesinde yanıtladı:
Pandemiden etkilenen işyerlerinde kısa çalışma uygulamasının sona ermesinin ardından ödeme güçlüğü sorunları baş gösterecek. İşverenin ödeme güçlüğüne girdiği işyerlerinde ücretini alamayan çalışanlar, Ücret Garanti Fonu’ndan üç aya kadar ücretlerini alabilecekler. Peki fondan ücret alabilmek için ne yapmak gerekir? Bir işyeri için fondan kaç defa ücret alınabilir?
ÜCRET GARANTİ FONU’NDAN AYNI İŞYERİ İÇİN KAÇ DEFA ÜCRET ALINABİLİR?
Çalıştığım firma bundan 3 sene önce konkordato ilan etti ve çalışanlara, işverenden alamadığımız ücrete istinaden 3 aylık maaşımızı Ücret Garanti Fonu’ndan (ÜGF) aldık. İki ay önce de firma iflasını açıkladı. İki konu çok farklı olduğu için biz tekrar içeride kalan alacaklarımıza istinaden İŞKUR’a gittik. Merkezdeki görevliler, bu iki durum farklı olduğundan müracaatta bulunabileceğimizi söyledi. Ancak İŞKUR’dan sözlü ret cevabı geldi. Sebebi ise bu ödenekten aynı firma ve her türlü durum için (konkordato, iflas v.b.) toplam 90 günlük ödenek alınabilirmiş. Biz çalışanlar olarak bu cevaba pek ikna olmadık, sanki birinin yaptığı bir yorum gibi geldi bize. Herhangi bir yazılı cevap da yok. Ne yapmamızı önerirsiniz? (Kadir D.)
İşverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması, iflası veya iflasın ertelenmesi nedenleriyle işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde işçilerin üç aylık ödenmeyen ücret alacakları Ücret Garanti Fonu’ndan ödenir. Bu haktan yararlanmak için işçilerin başvuruyu bizzat yapmaları gerekir. Başvuru esnasında işverenin ödeme güçlüğüne düşmesine ilişkin belgeler, işçi alacak belgesi ve ödemeye esas diğer belgeler talep edilir. Başvuruda istenen belgeler şöyle:
İşveren için “aciz vesikası” alınması: İşçilerin icra dairesinden alınacak aciz vesikası veya aciz vesikası hükmündeki haciz tutanağı ile müracaat etmesi gerekir. Aciz vesikası hükmündeki haciz tutanağı ile başvuru yapılırken, tutanakta, “hacze kabil mal yoktur” ifadesi bulunmalı. İşverenin İflası halinde: Mahkeme tarafından verilen iflas kararı veya bu kararın yayımlandığı gazete ilanı. İflasın Ertelenmesi halinde: Mahkeme tarafından verilen iflasın ertelenmesi kararı veya bu kararın yayımlandığı gazete ilanı. İşverenin konkordato ilan etmesi durumunda: Mahkemece verilen konkordato geçici/kesin mühlet kararı veya bu kararın yayımlandığı ilan.
Ücret Garanti Fonu’ndan yararlanmak için başvuruda bulunan kişinin işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki son bir yıl içinde bir gün dahi olsa aynı işyerinde işsizlik sigortası primi ödeyerek çalışması gerekiyor. Türkiye İş Kurumu’nun pasif işgücü genelgesine göre, işçilere, aynı işveren için birbirinin devamı niteliğinde olan ödeme güçlüğü kararlarından birine dayalı olarak ödeme yapılmışsa, yapılacak ödemelerin toplamı 3 ayı geçmeyecek şekilde önceki ödeme güçlüğü kararının devamı niteliğinde olan diğer ödeme güçlüğü kararı esas alınarak da ödeme yapılması mümkündür. Genelgede birbirinin devamı niteliğindeki durumlar “geçici mühlet kararı-kesin mühlet kararı-iflas kararı ya da iflas erteleme-iflas kararı” şeklinde sıralanmaktadır. Konkordato genelgede sayılan durumlar arasında yer almamaktadır. Size verilen sözlü bilgi ile yetinmemenizi, gerekli belgelerle birlikte İŞKUR’a yazılı başvuruda bulunmanızı öneririm.
BAĞ-KUR KAYDI OLMAYANLAR GERİYE DÖNÜK BORÇLANMA YAPABİLİR Mİ?
Ben 01.04.2001 ile 17.09.2001 tarihleri arasında bir dükkân işlettim. Vergi kaydım var fakat BAĞ-KUR’a hiç kayıt olmadım. Yeni çıkan kanunla geriye dönük olarak bu günlere ait borçlanma yapabilir miyim? Böylelikle sigorta başlangıcımı bu tarihe çekmek istiyorum. (S.Ç.)
BAĞ-KUR’luların geçmiş yıllara ait sigortalılık süreleri için topluca prim ödemesi, borcu nedeniyle sigortalılık süresi dondurulan kişiler için söz konusudur. 2008, 2015, 2018 ve 2020 yıllarında çıkartılan kanunlarla prim borcunu ödeyemeyen BAĞ-KUR’luların borcu silinirken, sigortalılık süresi de donduruldu. Bu kişiler normalde asgari ücret üzerinden prim ödeyerek dondurulan sigortalılık sürelerini tekrar canlandırabiliyorlar. Örneğin 2010 yılındaki 300 günlük dondurulan süreyi ihya etmek isteyen BAĞ-KUR’lunun normalde en düşük tutardan prim ödediğinde dahi günlük 41.14 TL’den 12 bin 342 TL ödemesi gerekir.
Gerek kasım ayında yayımlanan 7256 Sayılı, gerekse TBMM’de geçen hafta kabul edilen 7326 Sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamında ihya başvurusunda bulunan vatandaşlar çok daha cazip koşullarla dondurulan sigortalılık sürelerini canlandırabilecekler. 7326 Sayılı Kanun kapsamında ihya başvurusunda bulunanlardan 2010 yılındaki prim anaparasına ek olarak sadece enflasyon farkı alınacak. Bu da ihya maliyetinin normal ihya başvurularına göre çok daha düşmesi anlamına geliyor. İhya hakkından yararlanmak isteyen BAĞ-KUR’luların geçmişe dönük prim ödemesi yapmak istedikleri tarihte BAĞ-KUR tescillerinin yapılmış olması gerekiyor. Sizin vergi kaydınız bulunduğu halde BAĞ-KUR kaydınız yapılmadığı için geçmişe dönük topluca prim ödeme hakkınız bulunmamaktadır.
DOĞUM BORÇLANMASI 2008 SONRASI ÇALIŞMAYA BAŞLAYANLARA AVANTAJ SAĞLAR MI?
1985 doğumluyum. İlk sigorta girişim 4/a’lı olarak 30.04.2008 tarihinde 2 gün. Mart 2010 tarihinde devlet memuru olarak çalışmaya başladım. Halen devlet memuruyum. İki çocuk annesiyim. İlkinde yaklaşık 22 ay ücretsiz izne ayrıldım. Bir yıl da KKTC de daimi görevle çalıştım. Bu şartlar altında ben 2008 öncesi ve sonrası durumundan nasıl etkileniyorum. Kaç yaşında emekli olabilirim? İki çocuk için de borçlanma hakkım var mı? (Sema B.)
30 Nisan 2008 tarihindeki sigorta girişi, SSK’dan 7000 prim günüyle 58 yaşında emekli olmanızı sağlar. 5510’a tabi olarak 4/c statüsünde ise 9000 prim gününü 31 Aralık 2035 tarihine kadar tamamlamanız halinde yine 58 yaşında emekli olursunuz. 9000 prim gününü 1 Ocak 2036 tarihinden sonra doldurursanız emeklilik için 59 yaşını beklersiniz. Bu açıdan memuriyet döneminizde boşta geçen sürelerinizin tamamını borçlanmalısınız ki 31 Aralık 2035 tarihinden önce 9000 günü tamamlayabilesiniz. Her iki çocuk için de boşta geçen sürelerinizin 2’şer yıla kadar olan kısmı için borçlanma yapabilirsiniz.
3600 GÜNLE KIDEM TAZMİNATI NASIL ALINIR?
Sigorta girişim 20.03.1993. Dört yıldır bir zincir markette çalışıyorum. Toplam 3619 prim günüm bulunuyor. İşten çıkarsam kıdem tazminatımı alabilir miyim? Emekli aylığı alabilmem için yaşım kaç olmalıdır? (Mehmet M.)
SSK’dan normal emeklilikte 5675 prim günüyle 54 yaşa tabisiniz. Prim gününü tamamlamak şartıyla 54 yaşını doldurduğunuz tarihte emekli aylığı bağlanır. Sigorta girişiniz 1999 öncesi olduğu için 3600 prim gününü doldurmuş olmanız nedeniyle kendi isteğinizle işten ayrıldığınızda kıdem tazminatınızı alabilirsiniz. Bunun için öncelikle işyerinizin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezinden kıdem tazminatı yazısı alıp işverene sunmalısınız. SGK’dan kıdem tazminatı yazısını alıp işverene sunmadan kesinlikle istifa etmeyiniz.
