Emekli olacaklara kötü haber! Maaşlar düşüyor

Emekli olmayı bekleyen herkes, emeklilik süresinde nasıl yüksek emekli maaşı alabileceğini araştırıyor. Bazı faktörler emeklilik maaşının düşmesine neden oluyor. Çalışma hayatı boyunca yüksek prim ödeyenler emekli olduklarında maaşlarının, düşük prim ödeyenlere göre daha yüksek olacağını düşünüyor. Fakat bu doğru değil. Emeklilik maaşını belirleyen en önemli faktör çalışılan son yıllarda ödenen prim. Eğer emekli olmadan önceki yıllarda düşük prim ödeniyorsa, öncesinde yüksek prim ödenmiş olsa bile emekli maaşının düşmesine neden oluyor. Hürriyet gazetesinden Noyan Doğan çalışanların merak ettiği soruları yanıtladı. İşte o sorular ve cevapları... Soru: Eşim nisan 2020 yılında işsiz kaldı, primleri tavandan yatıyordu. Şimdi dışarıdan devam etmemiz gerekiyor. Eşim primlerini düşük olarak dışardan öder ise en son çalıştığı yerdeki yüksek primlerin ileride emekli maaşının düşmesine sebep olur mu? Eşimin doğum tarihi 28.04.1978, ilk sigorta girişi 1994. Derya O. Cevap: Eşiniz 25 yıl çalışıp, 5750 gün prim ödeyip, 55 yaşında emekli olacak. Mevcut durumda eksiksiz çalıştıysa 25 yılı doldurmuş ve prim gün sayısını da doldurmuş hatta geçmiş gözüküyor. Doğum tarihine göre eşinizin emekliliğine daha 12 yıl var ve yaşı bekleyecek. Dolayısıyla bundan sonraki süreçte düşükten prim öderseniz emekli olduğunda alacağı maaş ciddi azalır. Soru: 1969 doğumluyum, 1985 ve 87 doğumlu iki çocuğum var. Sigortam 1.1.1997 başlamıştır. 2116 pirimim var. Emekli olabilir miyim?Suzan S. Cevap: Yaş nedeniyle emekli olabilirsiniz. Bunun için 15 yıl çalışma şartını ve 3600 prim gün sayını doldurmanız gerekiyor. Yaşınız emeklilik için tutuyor ama çalışma yılı ve prim gün sayısı tutmuyor. Doğum borçlanması yaparak, prim gün sayısını artırabilirsiniz ancak çalışma yılını da doldurmanız gerekiyor ki, 9 yıl daha çalışmanız gerekiyor. İsteğe bağlı sigortalı olabilirsiniz. Soru: Annem polis memuruydu, 2015 yılında kaybettim. 25 yaşımı doldurmak üzereyim. Üniversitede öğrencisi olduğum için annemden yetim aylığı alıyorum; bu aylık kesilecek. Okuyor olacağım için zor duruma düşeceğim. Annemin maaşını anneannem alabilir mi? Anneannemin üzerine şu an iki maaş var birisi Bağ-Kur birisi Emekli Sandığı. Yiğit P. Cevap: Erkek çocuklar 25 yaşına kadar yetim aylığı alıyor, üniversite okumayanlar ise 20 yaşına kadar yetim maaşı alıyor. Ananenizin durumuna gelince bazı durumlarda kendi emekli maaşı da dahil üç maaş alınabiliyor. Sizin durumunuzda hiçbir geliriniz olmadığı ve yetim olduğunuz için devlet yardımına başvurabilirsiniz. Soru: 5.6.1972 doğumluyum. 4/b’den tescillenmiş, 1998 ilk sigortaya girişim var. 23.10.2003 sigortam 1998’e çekilir mi? Cevap: Sigorta tesciliniz Bağ-Kur üzerinden yapılmış ve 1998 yılında sigorta başlangıcınız bulunuyor. Muhtemelen sigorta girişiniz var ama prim ödenmemiş, dolayısıyla sigortalılığınız durdurulmuş, 2003 yılında yeniden başlamış. Aradaki beş yıllık priminizi ödeyip yeniden aktif edebilirsiniz ve sigorta başlangıcınızı 1998 yılına çekebilirsiniz. Soru: 1963 doğumlu, Bağ-Kur’a isteğe bağlı sigorta primi ödedim. 1995’de başladım 2007’de durdurdum. Yatırdığım primleri almak istiyorum, nasıl alabilirim? Nermin Ö. Cevap: Yaşı doldurmasına rağmen prim gün sayısı ve çalışma yılı nedeniyle emekli olamayıp maaş alamayanlar ödedikleri primleri toplu olarak alabilir. Prim iadesi için 58 yaşını doldurmanız gerekiyor ki, gelecek yıl sizin yaşınız doluyor. Bu durumda 58 yaşını doldurduğunuzda SGK’ya başvurup, primlerinizi iade alabilirsiniz. Ancak 12 yıl prim ödemişsiniz, sigortanızı yeniden aktif hale getirip, prim ödeyerek, yaştan dolayı emekli olabilirsiniz. Soru: Ücretsiz izine çıkarıldım, emekli olma zamanım geldi, emekli olmak istiyorum. Bu iş yerinde 20 aydır çalışıyorum. İş yerinden çıkışımı istiyorum, ama bana istifa yazmamı söylediler. Ben ne yapmalıyım? Talihe S. Cevap: SGK’ya gidip, emeklilik işlemini başlatacaksınız ve emekli olabileceğinize dair belgeyi alıp, işyerine vereceksiniz. İşyeri emeklilik işlemini yapıp, sizin de 20 aylık kıdem tazminatını ödemek durumunda. İstifa ederseniz tazminatınızı alamazsınız.