Faizi ile geri alınacak! Flaş detay, yüz binleri ilgilendiriyor
Koronavirüs salgını döneminde uygulanan işten çıkarma yasağı 1 Temmuz itibarı ile sona erdi. Birçok çalışan işten çıkarılma endişesi yaşamaya başladı. İşten çıkarma yasağı sonrasındaki süreç ile ilgili önemli bir detay dikkat çekiyor. Pandemi dolayısıyla getirilen istihdama dönüş ve artı istihdam prim desteklerinden yararlanan işletmeler, söz konusu işçilerin en az yarısını, yararlandıkları ortalama destek süresi kadar 1 Temmuz’dan sonra çalıştırmaya devam etmek zorundalar. Bu işçileri haklı bir sebep olmadan işten çıkarttıkları için istihdam zorunluluğunu yerine getiremeyen işletmeler, aldıkları prim desteğinin tamamını gecikme faiziyle iade edecekler.
Geçen yıl İşsizlik Kanunu’na eklenen Geçici 27. Madde ile “istihdama dönüş prim desteği”, Geçici 28. Madde ile de “Artı istihdam prim desteği” sağlandı. İstihdama dönüş desteği kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilerek veya bildirilmeksizin istihdam edilip iş veya hizmet sözleşmesi 1 Ocak 2019 – 17 Nisan 2020 tarihleri arasında sona erenler ile kayıt dışı çalıştırdığı işçisini sigortalı olarak çalıştırmaya başlayan işletmelere işten çıkarma yasağı süresince (30 Haziran 2021 tarihine kadar) devam etmek üzere günlük 44.15 TL prim desteği verildi. Günlük destek tutarı ocak ayından itibaren de 53.67 TL’ye yükseltildi.
Artı istihdam programı kapsamında da pandemi öncesindeki ortalama işçi sayısına ilave olarak 1 Aralık 2020 tarihi ile işten çıkarma yasağının sona erdiği 30 Haziran 2021 tarihine kadar olan dönemde işe alınan işçiler için işletmelere günlük 44.15 TL prim desteği sağlandı. Bu destek de 2021 yılı başında günlük 53.67 TL’ye çıkartıldı.
Kanuna göre, gerek istihdama dönüş, gerekse artı istihdam programı kapsamında işe alınan işçilerin en az yarısının, 1 Temmuz 2021 tarihinden itibaren, destekten yararlanılan ortalama süre kadar fiilen çalıştırılması gerekiyor. Bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen işletmelerden, yararlanmış oldukları prim destekleri gecikme cezasıyla birlikte geri alınacak.
UYGULAMADA YAŞANAN TEREDDÜTLERE AÇIKLIK GETİRİLDİ
İşçilerin hangi kodla işten çıkartılması durumunda prim desteklerinin geri alınacağı konusunda uygulamada tereddüt ortaya çıktı.
SGK Sigorta Primleri Genel Müdürü Savaş Alıç imzasıyla yayımlanan genel yazıda, genel müdürlüğe ulaşan yazılardan işçinin istifası, ölüm, ahlâk ve iyi niyet kurallarına aykırılık nedeniyle fesih halinin gerçekleşmesi gibi sebeplerle iş akdinin sona ermesi halinde istihdam zorunluluğunu sağlamayan işverenin yararlandığı prim teşviklerinin geri alınıp alınmayacağı hususunda tereddüt hasıl olduğunun anlaşıldığı belirtildi. Konunun Türkiye İş Kurumu ile birlikte değerlendirilerek, tereddüt edilen husus hakkında düzenleme yapılmasına ihtiyaç duyulduğu kaydedildi.
ON ADET KOD İLE İŞÇİ ÇIKARTANLARDAN PRİMLER GERİ ALINACAK
Genel yazıda, söz konusu destek programları kapsamında işe alınan işçilerden aşağıdaki kodlarla işten çıkartma işlemi yapılması nedeniyle işverenin istihdam zorunluluğu yükümlülüğünü yerine getirememesi halinde, söz konusu program kapsamında yararlanılan tüm prim desteklerinin gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte geri alınacağı ifade edildi. Söz konusu işten çıkış kodları şöyle:
1 – Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi,
4- Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi,
5- Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi,
15- Toplu işçi çıkarma,
17- İşyerinin kapanması,
19- Mevsim bitimi,
20- Kampanya bitimi,
22- Diğer nedenler,
25- İşçi tarafından işverenin ahlâk ve iyiniyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile fesih,
34- İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih.
DİĞER KODLARLA İŞTEN ÇIKIŞLAR İÇİN SORUN YOK
Yazıda, istihdama dönüş ve artı istihdam destekleri kapsamında işe alınan işçilerin yukarıda sayılan kodlar dışında başka kodlarla işten çıkartılması halinde prim desteklerinin işverenden geri alınmayacağı belirtildi.
ZORUNLU ÇALIŞTIRMA SÜRESİ NASIL HESAPLANACAK?
Örneğin, söz konusu destek programları kapsamında 2020 aralık ayında 5 işçi alan işveren bu işçiler için 30 Haziran’a kadar prim desteği almışsa, bu işçilerden kendi belirleyeceği en az 3’ünü 210 gün (7 ay X 30 gün) süreyle fiilen istihdam etmek zorunda olacak. (Habertürk)
