EYT’de son durum ne? EYT düzenlemesinde hangi formüller masada? İşte yeni EYT formülü!

5 milyon kişinin emekliliğini doğrudan ilgilendiren Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili düzenleme hükümetin gündeminde. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı çalışma başlattı ve EYT düzenlemesinde başta maliyet olmak üzere, hangi modelin benimseneceğine kadar pek çok detayı etraflıca değerlendiriyor. Bakanlık, 2022 yılı içerisinde 3600 ek gösterge düzenlemesi ile beraber EYT çalışmasını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sunacak. Peki, EYT çıkacak mı? EYT’de son durum ne? EYT düzenlemesinde hangi formüller masada? EYT kimleri kapsıyor? İşte EYT ile ilgili tüm merak edilenler…

Türkiye'de emeklilik hakkı kazanmanın üç koşulu var: Yaş, ödenen prim-gün sayısı ve sigortalılık süresi. Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) denildiğinde, yaştan dolayı emeklilik hakkını kazanamayanlar geliyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dar gelirli ve dezavantajlı kesimleri rahatlatacak çalışmaların yapılması talimatını verdi. Bununla beraber son dönemde Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) meselesi Türkiye'de gündemdeki sıcaklığını artırdı. Son gelen bilgilere göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın EYT'lilerle ilgili harekete geçtiği bildirildi. EYT’de maliyet konusunu masaya yatıracak Bakanlık 2022 yılı içerisinde 3600 ek gösterge düzenlemesi ile beraber EYT çalışmasını Cumhurbaşkanı Erdoğan'a sunacak.

Tüm bunlarla beraber Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için en çok merak edilenler de yanıt buldu. Sabah’tan Mete Dirice EYT ile ilgili merak edilenleri yazdı.

EYT'DE SON DURUM NE?

1. EYT'DE SON DURUM NE? BAKANLIK EYT DÜZENLEMESİ İÇİN ÇALIŞMA YAPIYOR

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, sigorta prim gün sayısını dolduran Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için bir çalışma yapıyor. Maliyet odaklı çalışma sonrası öne çıkan düzenleme Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sunulacak. Son karar Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın olacak.

2. EYT NE ZAMAN ÇIKACAK?

Maaş, emekli aylıkları ve emekli ikramiyelerinde yüzde 20-25 oranında artış sağlaması beklenen 3600 ek gösterge düzenlemesi 2022 yılı bitmeden sonuçlanarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayına sunulacak. Bununla beraber Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için de bir çalışma yaptığı ifade edildi. Bu düzenlemenin de 2022 yılı bitmeden Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın masasına gelmesi bekleniyor.

3. EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR: EYT NEDİR, KİMLERİ KAPSIYOR?

EYT düzenlemesi, 8 Eylül 1999 tarihinden önceki sigorta koşullarını yerine getiren, prim günü kriterini ve ödemesini sağlayanların yaşa takılmaksınız emekli olması durumunu ifade ediyor.

8 Eylül 1999'da yürürlüğe giren 4447 sayılı yasa ile emekli olmak için aranan sigortalılık süresi (erkek için 25, kadın için 20 yıl) ve prim ödeme (5000 gün) şartlarının yanına bir de yaş şartı (kadın için 58, erkek için 60 yaş) getirildi. Yani emekli olmak için sigortalılık süresi, prim ödeme ve yaş şartı gibi 3 koşulun birlikte sağlanması aranmaya başladı.

4. EYT BEKLEYENLERİN YAŞ ORTALAMASI KAÇ?

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) olarak ifade edilen grubun yaş ortalamasının yaklaşık 48-49 bandında olduğu biliniyor.

Emeklilik demek teknik olarak yaşlılık aylığı. Dünyanın hiçbir ülkesinde 48-49 yaşında insanların yaşlı olduğu sayılmıyor. Bununla beraber Türkiye'de Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için bir takım yeni formüller öne çıkıyor. (Haberin devamında gündemdeki formüller yer alıyor)

5. EYT KAÇ KİŞİYİ KAPSIYOR?

Bugün itibariyle Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için sayının 5 milyon civarında olduğu tahmin ediliyor.

EYT DÜZENLMESİNDE HANGİ FORMÜLLER MASADA?

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) uzun süredir Türkiye'nin gündeminde yer alıyor. Bununla beraber EYT meselesi, SSK, Bağ-Kur ve memurları da kapsayan çok kapsamlı bir konu olarak dikkat çekiyor. Herkesin yaşları ve çalışma hayatı farklı olduğundan EYT düzenlemesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nı zorlu bir dönem bekliyor.

EYT düzenlemesi için çalışma yapılırken en önemli unsur işin mali boyutu olarak göz çarpıyor.

Sabah Gazetesi Yazarı Faruk Erdem'in aktardığına göre, son 10 yıl dikkate alındığında EYT'de 5 ayrı formül ekonomi gündemini meşgul etti.

EYT'DE KISMİ EMEKLİLİK FORMÜLÜ

9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 10 yıl prim ödeyerek emekli olabiliyor. Buna kısmi emeklilik deniliyor. Böylece 3600 günü tamamlayanlar kadınsa 50 erkekse 55 yaşını da doldurmak şartıyla emekli solabiliyorlar. Emeklilik yaşını 3600 günü ya da 50-55 yaş şartını tamamladığı tarih belirliyor. Ancak EYT kapsamında 3600 günü olanlar için kadınsa 50 erkekse 55 yaşını tamamlayanların emekli edilmeleri bir formül olarak duruyor.

'SÜRENİN TAMAMLANMASI' FORMÜLÜ

Bu formülde ise 99 öncesindeki emeklilik şartları dikkate alınıyor. Yani kadınlarda 20 yıllık (7200 gün) erkeklerde ise 25 yıllık (9 bin gün) sigortalılık süresini tamamlayanların yaş şartına bakılmadan emekli olması durumu ortaya çıkıyor. 2021 yılından 25 yıl geriye gittiğimizde 1996 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar bu kapsama giriyor. Yasa çıktığında geriye doğru 25 yıl gidilerek erkek hak sahipleri bulunmuş olacak. Kadınlarda ise geriye doğru 20 yıl gidilecek. Bugün için 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olmuş kadınlar için bu süre dolmuş durumda.

PRİMİN TAMAMLANMASI' FORMÜLÜ

Buna göre 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler için ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5000 ile 5975 gün arasında prim gerekiyor. Burada primini tamamlayanların yaşına bakmadan hak sahibi olması durumu ortaya çıkıyor.

DAHA AZ MAAŞLA ERKEN EMEKLİLİK FORMÜLÜ

Almanya'da daha önce uygulanan formüle göre sigortalıya bir teklif sunuluyor. Emeklilik için kaç yıl kalmışsa her yıl için belli oranda kesinti yapılıyor. Burada kesinti oranı yıllık yüzde 2 oluyor.

Yani emekliliğine 4 yıl kalmış birisinden yüzde 8 kesinti yapılıyor. Böylece daha az maaşla daha erken emeklilik ortaya çıkıyor.

EYT'DE FİNLANDİYA MODELİ

EYT'de bu modelde Almanya'da uygulanan sisteminde olduğu gibi belli oranda kesinti belirleniyor ve sigortalı kesintiyle erken emekli oluyor. Ancak yasanın söylediği yaşa gelip emeklilik şartları oluşunca kesinti ortadan kalkıyor.