Emekliye çift maaş! İşte o yöntem...
Emekli eşlerden birinin vefatı halinde birbirlerinin maaşlarını almaları ile ilgili durum pek çok kişi tarafından merak ediliyor. İkisi de memur olan eşlerden biri ölünce diğer ondan maaş alabiliyor. 1 Ekim 2008 öncesi başlayan ve 10 yıllık hizmet süresi dolan memurun ölümü halinde dul eş, emekli olsa bile ölüm aylığı alabilir. Emekli memur ölünce eşinin alacağı maaş sadece aylık bağlama oranını etkiler.
Sosyal güvenlik sistemi bazı şartlarda çift maaş hakkı tanıyor. Çift maaş hakkı sadece emekliye değil, dul ve yetimlere de sağlanıyor. Eşini kaybeden erkek de olsa kadın da olsa çift maaştan yararlanabiliyor. Çoğu emekli, kendine ait maaşın kesilebileceği korkusuyla veya bu konuda bilgisi olmadığı için çift maaş hakkını aramıyor. Emekli ister SSK veya Bağkurlu olsun, ister Emekli Sandığı vefat eden eşinden dul aylığı yani kendi maaşından hariç ikinci bir maaş alabiliyor. Ölen eşin maaşını almak için başvuru yapmak isteyenler 'Emekli eş ölen eşinin maaşını alabilir mi?' sorusunu sıklıkla araştırıyor. Emekli eşlerden birinin vefatı halinde birbirlerinin maaşlarını alıp almayacağı pek çok kişi açısından kafa karşıklığına neden olsa da eşini kaybeden eşlerin bu hakkı bulunuyor.
ÖLEN KİŞİNİN EMEKLİ MAAŞI HANGİ ŞARTLARDA BAĞLANIR?
Sosyal güvenlik sisteminde bir günün bile çok önemi var. 1 Ekim 2008 tarihinde ilk kez memur olmakla, 30 Eylül 2008'de memuriyete başlamak arasında önemli farklar bulunuyor. 1 Ekim 2008 öncesi memuriyete başlamış kişilerin ölümü halinde geride kalan dul eşe aylık bağlanma şartları da bu tarihten sonra memuriyete başlamış kişilere göre farklı. Akşam Gazetesi yazarı Okan Güray Bülbül'ün konu hakkındaki yazısında geride kalanlara ölüm aylığı bağlanabilmesi için 1 Ekim 2008 öncesi memuriyeti bulunan kişilerin ölüm tarihine kadarki hizmet süreleri çok önemli olduğunu belirtiyor. Ölüm tarihi öncesinde en az 10 yıllık hizmet süresi olan memurun geride kalan dul eşine ölüm aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartlarla ölüm tarihinde 5 yıl ila 10 yıl arasında hizmet süresi olan memurların eşine ölüm aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartlar farklılık gösteriyor. 1 Ekim 2008 öncesinde memuriyeti olan ve 10 yıllık hizmet süresi dolan memurun ölümü halinde dul eşin SGK'ya müracaatı ölüm aylığı için yeterlidir. Bu durumda özel bir şart söz konusu değildir.
ÇİFT MAAŞTA ORAN YÜZDE 50'Yİ GEÇEMEZ
Dul eş hem kendi görev veya emekli aylığını, hem de dul aylığını alacaksa bağlanacak aylığın oranı yüzde 50'yi geçemez. Hizmet süresi 5 yıldan fazla 10 yıldan az olan memurun ölümü halinde eşine aylık bağlanabilmesi için yine özel bir şart bulunmuyor. Yani dul eş her halükarda yüzde 50 oranında dul aylığına hak kazanır. Ancak ölen memurun geride kalan çocuklarından toptan ödemeye hak kazanan yoksa yine dul eş memur değilse veya yurtdışında çalışmıyorsa, emekli değilse aylık bağlanma oranı yüzde 75 seviyesine çıkar.
TEKRAR EVLENİRSE KESİLİR, FAİZİYLE ÖDER
Diğer taraftan ölen eşinden dolayı aylık alan dul eş, eğer yeniden evlenirse aylığı kesilir. Bu nedenle daha sonra faiziyle haksız aldığı aylıkları ödememek için bu durumu yeniden evlenen eşin SGK'ya bildirmesi gerekiyor. Aksi takdirde haksız olarak aldığı aylıklar için borç çıkarılır. Emekli Sandığı Kanunu uyarınca sigortalının hak sahipleri; eşi, çocukları, anne ve babasıdır. Yani ölüm aylığı ölen sigortalının eşine, çocuklarına, anne ve babasına bağlanılabilir. Bu kişiler dışında sigortalının kardeşine, evlatlık çocuğuna ölüm aylığı bağlanamaz.
VATANDAŞLIKTAN ÇIKANLARIN EMEKLİ AYLIĞI KESİLİR Mİ?
Türkiye ile bugün itibarıyla ikili sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamış toplam 26 ülke bulunuyor. Kendisine dul aylığı bağlanan ve bu 26 ülkeden herhangi birinin vatandaşlığına geçerek, Türk vatandaşlığını kaybetmiş kişilerin de, Türk vatandaşlığından çıkmaları dolayısıyla aldıkları aylıkları kesilmez.
