Emeklilikte yaş şartı yok, az primle erken emeklilik mümkün, SGK tespit ediyor...

Erken emeklilik ile ilgili önemli detaylar. Yaş şartı bulunmuyor. Emekli olmak isteyen ve çeşitli hastalık ya da engellilik durumu bulunan çok sayıda kişi nasıl tarihin daha öne çekilebileceğini araştırıyor. Emeklilik sistemine bakıldığında birçok emeklilik çeşidi arasında yaşa takılmadan, yaş şartı olmadan en az primle erken emeklilik, “malulen emeklilik” olarak öne çıkıyor. Keza normal emeklilikte yaş şartı ve belirli bir süre prim ile sigortalılık şartları varken malulen emeklilikte bu şartlar son derece daha basit ve az. Hatta yaş şartı bile yok.

Geçtiğimiz günler SGK Kanununa göre sigortalı sayılanların maluliyet, çalışma gücü kaybı ve erken yaşlanma durumları ile bunların bakmakla yükümlü oldukları veya hak sahibi çocuklarının maluliyet ve başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engellilik durumlarının tespitine ve bu tespitlerde esas alınacak sağlık kurulu raporlarına ilişkin usul ve esasları düzenleyen mevzuatta yeni düzenlemeler yapıldı. Türkiye gazetesinden İsa Karakaş, yeni düzenlemeleri derledi.

MALULİYET KABUL EDİLEN DURUMLAR

Maluliyet; Sigortalıların çalışma gücünü ağır düzeyde veya iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını ifade etmektedir.

4/1-c kapsamındaki sigortalılar için vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybetme veya vazifelerini yapamayacak derecede hastalığa uğrayanlardan personel kanunlarına tabi olanların hastalıklarının kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla devam ettiği, olmayanların ise hastalık sebebiyle malul sayılmalarına esas alınacak hastalık süreleri hakkında kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar Devlet Memurları Kanununun hastalık iznine ilişkin hükümleri uygulanmak suretiyle bu süreleri doldurma hâllerini ifade etmektedir.

ÇALIŞMA GÜCÜ KAYBINA İLİŞKİN KRİTERLER

Yapılan yeni düzenlemeye göre çalışma gücünün en az %40-49 arasında kaybedilmesi “hafif düzeyde çalışma gücü kaybı”, çalışma gücünün en az %50-59 arasında kaybedilmesi “orta düzeyde çalışma gücü kaybı” olarak kabul edilecektir.

Bu kişilerin kayıp oranları %60’tan az olduğundan malulen emekli olamayacaktır. Çalışma gücünün en az %60’ının kaybedilmesi ise “ağır düzeyde çalışma gücü kaybı” sayılacak ve bu kategoridekiler ile daha yüksek düzeyde çalışma gücü kaybı olanlar diğer şartların bulunması hâlinde erken malulen emekli olabilecektir.

ÇALIŞMA GÜCÜ KAYBININ TESPİTİ

Sigortalının çalışma gücünü ağır düzeyde kaybedip kaybetmediğinin tespitinde hastalık listesi esas alınmaktadır. Buna göre sigortalılık süresi içinde;

Hastalık listesinde belirtilen hastalıkların meydana geldiği,

Eski ve çalışmaya engel olmayan bir hastalığın, hastalık listesinde belirtilen seviyelere yükseldiği,

Çalışma gücünü ağır düzeyde kaybetmiş hâliyle ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığı ancak daha sonra ortaya çıkan farklı bir hastalık nedeniyle çalışma gücünü ağır düzeyde kaybettiği,

4/1-c kapsamındaki sigortalının vazifesini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği veya vazifesini yapamayacak derecede hastalığa uğrayanlardan personel kanunlarına tabi olanların hastalıklarının kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla devam ettiği, olmayanların ise hastalık sebebiyle malul sayılmasına esas alınacak hastalık süreleri hakkında kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar Devlet Memurları Kanununun hastalık iznine ilişkin hükümleri uygulanmak suretiyle bu süreleri doldurduğu,

SGK Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar malul sayılacaktır.

Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce sigortalının çalışma gücünü ağır düzeyde veya vazifesini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilirse, sigortalı bu hastalık veya engeli sebebiyle malullük aylığından yararlanamayacaktır. Sağlık kurulu raporlarında birden fazla hastalık mevcut ise değerlendirmede en ağır sekel bulgu dikkate alınmaktadır.

TSK VE EMNİYET MENSUPLARININ MALULİYET KARARLARI

Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde çalışan askerî ve sivil personel ile askerlik görevi yükümlüleri için, Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği esas alınarak işlem yapılacaktır. Diğer yandan;

İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde çalışan personel için, Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği,

Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun kapsamında çalışan ve Devlet Memurları Kanununa tabi koruma güvenlik görevlileri için belirlenen Özel Güvenlik Görevlileri Sağlık Şartları Yönetmeliği,

Hükümleri gözetilerek SGK Sağlık Kurulunca karar verilecektir. Vazife malullüğü hâlinde ise maluliyet derecelerine, Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Vazife Malullüklerinin Nevileri ile Dereceleri Hakkında Nizamname hükümleri esas alınarak SGK Sağlık Kurulunca karar verilecektir.