Geçmişe dönük Bağkur kayıt hakkı gelecek mi? Bağkur’da geriye dönük borçlanma yapılabilir mi? Esnafın emekliliği için çalışma var mı?

Esnafta emeklilik beklentisi arttı. Bugünkü şartlarda esnaflar, Bağ-Kur kapsamında sigortalı olması zorunlu olanlar arasında yer alıyor. Esnafların, vergi mükellefi olduğu tarihten itibaren Bağkur’lu olma zorunlulukları Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda belirtiliyor. Ancak, geçmişte vergi mükellefi veya oda sicil kaydı olduğu halde bugün Bağkur’lu olmayan pek çok esnaf bulunuyor. Hükümetin, esnafa yönelik geriye dönük Bağkur'a kayıt hakkı düzenlemesi üzerinde çalıştığı biliniyor. Yasal düzenleme çıkarsa esnaf için geriye dönük borçlanmanın kapısı aralanacak ve prim eksiği olan esnaf emekli olabilecek.

ESNAFIN GERİYE DÖNÜK BAĞKUR KAYDI İÇİN YASAL DÜZENLEME ŞART!

Esnafa geçmişte sigorta kaydının zorunlu olmaması mağduriyetler yaratmıştı. Bunun nedeni, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun geriye dönük Bağkur tescil ve kaydının önüne geçmiş olması. Yıllardır emekli olmayı ve eksik primlerini tamamlamayı bekleyen esnafın geriye dönük kayıt ve tescil yaptırmak için hükümetin yasal düzenleme ile bu hakkı tanıması gerekiyor.

VERGİ MÜKELLEFİ OLUP, SİGORTASI OLMAYANLARIN EMEKLİLİĞİ UZADI

Posta Gazetesi Sosyal Güvenlik Yazarı Ekrem Sarısu konuyla alakalı yasalar hakkında yazmıştı. Esnafın geriye dönük kaydını engelleyen iki tarihin söz konusu olduğunu yazan Sarısu, mağduriyet ile ilgili şu bilgileri vermişti:

“Süresi içinde Bağkur’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların geriye dönük tescil ve kayıtlarını önleyen ilk yasa 2 Ağustos 2003’te yürürlüğe girdi. 4 Ekim 2000’den önce esnaf ve sanatkar olduğu halde, 4 Ekim 2000’de Bağkur’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigorta hak ve yükümlülüğünün 4 Ekim 2000’den itibaren başlatılması hüküm altına alındı. 1 Ekim 2008’de yürürlüğe konan sosyal güvenlik reformu ile Bağkur’a kaydını yaptırmayan esnaf ve sanatkarın sigortalılık hak ve yükümlülüğünün 1 Ekim 2008’den başlatılması hüküm altına alındı. Ancak; 4 Ekim 2000 ile 1 Ekim 2008 arasındaki sürelerin kazanılması için de bir hak verildi. Asıl sorun, 1 Ekim 2008’den önceki dönemle ilgili. 1 Mayıs 1983’te Gelir Vergisi mükellefi olarak kasaplığa başlayan ve bugüne kadar Bağkur’a kayıt ve tescil yaptırmayan 1964 doğumlu Ali Bey, bugün başvuru yaptığında sigorta hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’den başlatılıyor. Ali Bey’in sigortası vergi mükellefi olduğu 1 Mayıs 1983’te başlasaydı çoktan emekli olacaktı. Şimdi, 5400 gün primle 2024’te 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olması mümkün. Bağkur’un 1 Ekim 2008’den önce başlatılmaması, esnafın sosyal güvenlik hakkını elinden alarak mağduriyetine yol açıyor.”

BAĞKUR’A KAYIT HAKKI İÇİN YOĞUN TALEP VAR!

Posta Gazetesi Yazarı Ekrem Sarısu, Geçmişe dönük Bağkur kayıt hakkı ile ilgili okurlarından gelen soruları yanıtladı:

Soru: 1964 doğumluyum. 1993’te iş yeri açtım. Hiç Bağkur’a prim ödemeden 3 ay içinde kapattım. Bağkur’dan yararlanabilir miyim? Yani emekli olabilir miyim? AYSEL

Cevap: Bağkur’a kayıt ve tescilinizi yaptırmamış, prim ödememişsiniz. 1993’ten Bağkur başlangıcınız olsaydı, SSK’da 3600 gün primle emekli olma hakkınız olurdu. Ancak sizin gibi süresinde Bağkur’a kayıt olmadığı için hakkını kaybeden çok kişi var. Vergi kaydına dayanarak geçmişten Bağkur’a kayıt hakkı verilmesi için yoğun bir talep var. Önümüzdeki seçimler bu taleplerin gerçekleşme ihtimalini artırıyor. Şayet geçmişten Bağkur’a kayıt hakkı verilirse, durumunuzu tekrar değerlendiririz.

EMSAL KARARLAR VAR AMA...

Ekrem Sarısu daha önceki yazılarında Bağkurlular ile ilgili emsal kararların olduğunu yazmıştı:

“Yargıtay, açılan bir davada, 2000’den önceki dönemlerin sigortalılığa sayılması yönünde bir karar verdi (Esas: 2009/21-10, Karar: 2009/52). Karar ile 1985-2000 arasında oda, sicil ve vergi kaydı olan ve Bağkur kayıt ve tescil talebi reddedilen kişinin Bağkur tescili sağlandı. Bu durum yüz binlerce Bağkur’luyu umutlandırdı.

Ancak bu karar Anayasa Mahkemesi’nin konuya ilişkin bir iptal kararı üzerine yasal düzenlemenin geç yapılmadığından kaynaklanan kısa süreli yasal boşluk süresince geçerliydi. Bir başka deyişle 8 Ağustos 2001 ile 2 Ağustos 2003 tarihleri arası Bağkur tescil talebinde bulunan ama talepleri reddedilenleri kapsıyordu. Karar Bağkur’a kayıt ve tescil yaptırmayanların tamamını kapsayan emsal bir karar değil. Mağdur Bağkur’lular ancak yasal düzenleme ile geçmişten Bağkur tescillerine imkan sağlanarak sigortalılık sürelerine (primlerine) kavuşabilir. Esnaf ve sanatkarlardan süresi içinde Bağkur kaydını yaptırmayanlardan isteyenlere vergi mükellefiyetinin başladığı tarih itibarıyla Bağkur kaydının yapılmasına imkan verilmesi, hak kaybını önleyecektir. Üstelik geriye dönük kayıt ve tescil yaptıran esnaf tüm prim borcunu gecikme zammıyla birlikte ödeyerek emekli olacağından burada SGK ve Hazine’nin kaybı da en aza inecek.”