İki ayrı statüde çalışmış sigortalılar dikkat! Emeklilik ile ilgili flaş detay

ALİCAN YILDIRIM-alican.yildirim@gazetevatan.com

İki ayrı statüde sigortalı olarak çalışan bir kişiye; her iki sigortalılıktaki yaşlılık aylığı bağlanma şartlarını ayrı ayrı yerine getirememesi durumunda bu hizmetlerin birleştirilmesi neticesinde yaşlılık aylığına hak kazanabilmesi imkânı veriliyor. Fakat bu imkandan yararlanmak istemeyen vatandaşlar SGK'ya başvuru yaparak bu durumu istemediklerini belirtebiliyorlar. Konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulunan SGK Uzmanı Dilek Ete, nasıl bir yol izlenmesi ile ilgili bilgi verdi.

HANGİ ŞARTLAR ARANYIOR?

SGK Uzmanı Dilet Ete konuyla ilgili kanunlar hakkında bilgi vererek, " 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre sigortalı olanların yaşlılık aylığına hak kazanma koşullarının 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olanların yaşlılık aylığına hak kazanma koşullarının ise 506, 2925, 1479 ve mülga 2926 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlendiği, yaşlılık aylığına hak kazanıp kazanmamanın tespitinde belli bir yaşa ulaşma, belli bir süre prim ödeme, belli bir süre sigortalı olma, sigortalı işten ayrılma ve Kurumdan yazılı istekte bulunma koşullarının yerine getirilmesi şartları aranır." dedi.

SON 7 YIL ÖNEM ARZ EDİYOR

Sözlerine devam eden SGK Uzmanı Dilet Ete şu ifadelerini kullandı: Emeklilik şartlarını sağlarken, 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Karumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun 8’inci maddesinde, birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden, ilgililere; son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanacağı hükmüne yer verilmiştir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “506, 1479, 5434, 2925, 2926 sayılı kanunlara ilişkin ortak geçiş hükümleri” başlıklı Geçici 7’nci maddesinin birinci fıkrasında, “Bu Kanunun yürürlük tarihine kadar 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı, bu Kanunla mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı kanunlar ile 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine göre sandıklara tabi sigortalılık başlangıçları ile hizmet süreleri, fiilî hizmet süresi zammı, itibarî hizmet süreleri, borçlandırılan ve ihya edilen süreler ve sigortalılık süreleri tabi oldukları kanun hükümlerine göre değerlendirilir.” hükmü yer almaktadır.

"BAĞ-KUR EMEKLİLİĞİNE ZORLANMASI KABUL EDİLEMEZ"

İki ayrı statüde sigortalı olarak çalışanlara toplam gerekli süreyi tutturamadıkları takdirde aylık bağlanmayacağını ifade eden Dilek Ete, "Hizmet süreleri toplamının aylık bağlanmasına yeterli olmaması halinde, Kanun hükümleri uygulanmaz. Hükmüne; 'Aylığı bağlayacak kurum” başlıklı 8’inci maddesinin birinci fıkrasında, “Birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden, ilgililere; son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanır ve ödenir.' demektedir. 5510 sayılı Kanunun Geçici 7’nci maddesi uyarınca başvuranın yaşlılık aylığına hak kazanıp kazanmadığının mülga kanun hükümlerine göre tespit edilmesi gerekmektedir. SSK (4a) kapsamında yaşlılık aylığı bağlanması şartlarını yerine getirmesine rağmen 2829 sayılı Kanuna göre prim ödenen son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde en fazla Bağ-Kur (4b) bendi kapsamında hizmeti bulunması ve 1479 sayılı Kanunda aranan şartları yerine getirmemesi nedeniyle yaşlılık aylığı talebinin reddedilmesi veya Bağkur hizmetini imtina ederek SSK (4a) şartlarında emekli olma talebi olmasına rağmen Bağ-Kur emekliliğine zorlanması kabul edilemez." şeklinde konuştu.

KONUYLA İLGİLİ BİRÇOK KARAR VAR

Emeklilik için gerekli sürenin karşılanmaması halinde hizmet birleştirmenin yapılmaması gerektiğini ifade eden Dilet Ete, "Hizmet birleştirmesine, 2829 sayılı Kanuna göre aylık bağlanmasına hak kazanıldığı durumlarda başvurulmakta, farklı kapsamdaki hizmet süreleri toplamının aylık bağlanmasına yeterli olmaması halinde hizmet birleştirmesi yapılmamaktadır. Hizmet sürelerinin birleştirilmesinde güdülen amaç, sigortalı ve iştirakçilerin sosyal güvenlik kuruluşları arasındaki muvazaalı geçişlerini önlemek olarak belirmektedir. Geçiş yapılan son sosyal güvenlik kuruluşu mevzuatının uygulanmasından kaynaklanan kolaylığın istismarları beraberinde getirdiği, yasa koyucunun bunu önlemek amacıyla yeni bir düzenleme yaptığı açıktır. Bu amaçla bir kimsenin dilediği sosyal güvenlik kuruluşundan emekli olabilmesi için, o kuruluşa son yedi yıllık hizmet süresi içinde diğer sosyal güvenlik kuruluşlarından daha uzun süre ile prim veya kesenek ödemiş bulunmasının zorunlu hale getirildiği görülmektedir. Dolayısıyla iki ayrı statüde sigortalı olarak çalışan bir kişinin her iki sigortalılıktaki yaşlılık aylığı bağlanma şartlarını ayrı ayrı yerine getirememesi durumunda bu hizmetlerin birleştirilmesi neticesinde yaşlılık aylığına hak kazanabilmesi imkânı da getirilmektedir, fakat bu hizmet birleştirmeye zorlamak olmamalıdır. Konu hakkında Yüksek Mahkeme Yargıtay’ın “sigortalıların hizmet birleştirmeye zorlanamayacağı ,sigortalıların tercih ettiği sigortalılığa göre aylık bağlanması gerektiği “yönünde bir çok kararı mevcuttur." ifadelerini kullandı.

SGK'YA BAŞVURU YAPMAK GEREKİYOR

Hizmet birleştirme yapılmasını istemeyenlerin nelere dikkat etmesi gerektiği noktasında önemli açıklamalarda bulunan SGK Uzmanı Dilek Ete, "Sonuç olarak; Emeklilik başvurusu yaparken; 'Hizmet birleştirme yapılmadan sadece SSK, sadece Emekli Sandığı hizmetlerim dikkate alınarak emekli olmak istiyorum.' ibaresi ile SGK emeklilik başvurusu yapılmalı ,bu yapılırken SSK ,Emekli Sandığı hizmetlerinin tek başına emekli olmak için yeterli olup olmadığının kontrol edilmesi, her şeyden önce emekli aylığı açısından fayda zarar hesabının yapılması doğru olacaktır. İmtina Davası olarak Yargı da yerini alan bu davalar ile emeklilik şartlarınızda özellikle emekli aylığında Sigortalı lehine değişen sonuçlar yıllardır alınmaktadır." dedi.