Emekli olmak isteyenleri sevindirecek gelişme! Erken emeklilik mümkün

1999 ve öncesinde sigorta girişli olan vatandaşları sevindirecek haber gledi. Bu tarihler içinde sigortalı gözüken çalışanlar erken emeklilik şartlarını araştırmaya başladı. Nasıl faydalanacaklarını ve hangi şartları yerine getirmeleri gerektiği merak konusu oldu. Erken emekli olabilmek her çalışanın hayali olmaktadır. Erken emekli olmak için belli şartları yerine getirmek gerekiyor. Bir işte bir süre çalıştıktan sonra hastalanan ya da sakat kalan binlerce kişi var. Bu kişilerden yüzde 60 oranında işgücü kaybı olanlarla, sürekli başkasının bakımına muhtaç derecede malul olanlar, yaşı beklemeden erken emekli olabiliyor.

1999 ÖNCESİNDE SİGORTALILIĞIN ÖNEMİ

1999 öncesinde ve sonrasında sigortalılar için nelerin değiştiği belli oldu. 9 Eylül 1999 tarihinden 30 Nisan 2008 tarihine kadar ilk kez sigortalı olan çalışanlar için 25 yıllık sigorta süresi ve 4500 günlük prim ödeme şartı aranıyor.

30 Nisan 2008 tarihinden sonra ilk defa sigorta sahibi olan çalışanlar içinse 5400 gün prim ödeme şartı koşuluyor. 9 Eylül 1999 öncesinin en büyük avantajlarından biri ise sigorta süresinin ve prim ödeme gününün az olması oluyor. Bu tarihten önce sigortalı olan vatandaşlar 15 yıllık sigorta süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarını tamamlamaları isteniyor.

Sigorta süreleri ve prim ödeme günleri tarihler aracılığıyla bu şekilde belirleniyor.

1999 ÖNCESİ ÇALIŞANLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK

Belirlenen tarih olan 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı çalışanlar için erken emeklilik şartlarını liste halinde inceledik:

3600 gün prim ödeyerek erken emekli olabilmek için mutlaka 9 Eylül 1999 öncesi sigorta girişli olmak gerekiyor. Aksi takdirde diğer kriterler göz önüne alınmıyor. Erken emeklilik için belirlenen tarihten önce sigortalı olduğunuzu öğrendikten sonra diğer bir şart olan 15 yıllık sigortalılık süresi kontrol ediliyor. Ayrıca 3600 günlük prim ödenmesi de aranan diğer şartlar arasında gözüküyor.

Bu şartları tamamladıktan sonra yaş kriteri de göz önüne alınıyor. Erkekler ve kadınlar için bu süre değişkenlik gösteriyor.

SGK'ya hiçbir borcunuzun bulunmaması ve iş yerinizin sigortalılık halinizi SGK'ya bildirmiş olması gerekiyor.

KADINLAR KAÇ YAŞINDA ERKEN EMEKLİ OLABİLİR?

Belirlenen tarih öncesi sigorta girişi olması ve aranan şartlar tamamlanması itibariyle 15 yıllık sigorta sürenizi ve 3600 günlük prim ödemenizi hangi tarihler arasında tamamladıysanız emeklilik yaşınız ona göre belirleniyor.

24 Mayıs 2002 - 23 Mayıs 2005 ise 52 yaşında,

24 Mayıs 2005 - 23 Mayıs 2008 ise 54 yaşında,

24 Mayıs 2008 - 23 Mayıs 2011 ise 56 yaşında,

24 Nisan 2011 sonrasıysa 58 yaşında erken emekli olabiliyorlar.

ERKEKLER KAÇ YAŞINDA ERKEN EMEKLİ OLABİLİR?

Belirtilen tarihi ve şartları göz önünde bulundurarak sigortalılık sürenizi ve prim ödemenizi hangi tarihler arasında tamamlandığına bakılarak yaş kriterleri belirleniyor.

24 Mayıs 2002 - 23 Mayıs 2005 ise 56 yaşında,

24 Mayıs 2005 - 23 Mayıs 2008 ise 57 yaşında,

24 Mayıs 2008 - 23 Mayıs 2011 ise 58 yaşında,

24 Nisan 2011 - 23 Mayıs 2014 ise 59 yaşında

Sonrasında 60 yaşında emekli olunuyor.

En az 10 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün bildirmek şartıyla malulen emeklilik imkanı veriliyor. Engelli çalışanlar ise en az yüzde 40 engellilik ile vergi indirimi aldıklarında yaş şartına bakılmadan 15 yıl 3 bin 600 günden başlayarak işe giriş tarihlerine göre 18 yıl 4680 güne kadar süreyle emekli olabiliyor.

SAĞLIK ÖNEMLİ MAZERET

Sağlık durumları elverişli olmayanlar için iki türlü erken emeklilik imkanı bulunuyor. Malulen emeklilikte sigortalı olduktan sonra ortaya çıkan rahatsızlıklar geçerli sayılıyor. Çalışırken iş yapabilme gücünü en az yüzde 60 kaybedenler sağlık raporu alarak bu imkandan yararlanıp emekli olabiliyor. En az 10 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün bildirmek şartıyla malulen emeklilik imkanı veriliyor. Engelli çalışanlar ise en az yüzde 40 engellilik ile vergi indirimi aldıklarında yaş şartına bakılmadan 15 yıl 3 bin 600 günden başlayarak işe giriş tarihlerine göre 18 yıl 4680 güne kadar süreyle emekli olabiliyor.

EVLENEN KADIN ÇALIŞAN BİR YIL İÇİNDE KIDEM TAZMİNATINI ALIP İŞTEN AYRILABİLİR

Kadın çalışanlara verilen önemli bir hak da evlendikleri tarihten itibaren bir yıl içinde kıdem tazminatlarını alarak işten ayrılabilmelerine ilişkindir. 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14'ncü maddesinin (e) bendinde; "Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi rızası ile iş sözleşmesini sona erdirmesi durumunda" kıdem tazminatına hak kazanacağı hükme bağlanmıştır.Bu düzenlemeye istinaden kadın işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için öncelikle, kadın işçinin iş sözleşmesinin devam ediyor olması gerekmektedir. İkinci koşul, iş akdi devam eden kadın işçinin evlenmesi halinde, bir yıl içinde evlendiğini belirterek işverenden kıdem tazminatını istemesi gerekmektedir. Evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde iş sözleşmesinin feshedilmemesi ve işverenden kıdem tazminatı istenmemesi halinde işçinin bu hakkı kaybolmaktadır. Üçüncü koşul ise, kadın işçinin en az bir yıllık çalışmasının olmasıdır.

Kadınlarımıza sosyal güvenlik mevzuatıyla da önemli haklar verilmiştir.5510 sayılı Kanunun 18'nci maddesine göre sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul hamilelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilâve edilerek çalışmadığı her gün için geçici iş göremezlik ödeneği verilir.

Geçici iş göremezlik ödeneği verilebilmesi için doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartı aranmaktadır. Ayrıca sigortalı kadının, erken doğum yapması halinde doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılamayacak süreler ile isteği ve hekimin onayıyla doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler için de geçici iş göremezlik ödeneği verilir.

Hamile çalışanın erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılmaktır. Öngörülen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre hekim raporu ile doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilmektedir. Hamile çalışanlara doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık süre için günlük kazancının üçte ikisi oranında geçici iş göremezlik ödeneği verilecektir. Erken doğum yapılması halinde ise, erken doğum yapılan süre doğum sonrasına eklenecektir.

Kadınların sosyal güvenliğine ilişkin önemli bir düzenleme de doğum borçlanmasıdır. Kadın sigortalılara doğum nedeniyle çalışamadıkları sürenin sigorta primlerinin ve prim ödeme gün sayılarının telafisi amacıyla doğum borçlanması hakkı verilmiştir.5510 sayılı Kanunun 41'nci maddesine göre sigortalı sayılanların ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile sigortalı kadının, üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla borçlanılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarıyla talepte bulunulan süreleri borçlanması mümkündür.

Sigortalı kadınların doğum nedeniyle çalışamadıkları, en fazla üç doğum için geçerli olmak üzere, ikişer yıllık sürelerinin borçlandırılmasında sigortalının doğumdan önce tescil edilmiş olması ve adına kısa ya da uzun vadeli sigorta kolları yönünden prim ödenmiş olması yeterli sayılmaktadır.

Sigortalılarının kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları ve talep tarihinde prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın yüzde 32'si üzerinden borçlanma yapmaları mümkündür. Bu rakam günümüzde asgari aylık 941,76 TL'dir.