Emekli maaşı haczedilemez

Yıllarca çalışıp didindikten sonra emekli olan kişiler, borçları karşısında maaşlarının haczedilebileceği endişesi yaşıyor. Çoğu emekli tarafından hakları bilinmese de oysa bu konuda yasalar emekliden yana. Bunu gösteren son örnek ise İzmir’de yaşandı. Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), vergi borcundan dolayı emekli maaşının üçte birini kesen Gelir İdaresi Başkanlığı’nı şikayet eden vatandaşı haklı buldu.

VERGİ BORCU NEDENİYLE

KDK’nin açıklamasına göre, olay şöyle gelişti: İzmir’de yaşayan ve kapattığı işyeri nedeniyle devlete vergi borcu olan vatandaşın, 2004’te borçlarına karşılık emekli maaşının üçte biri kesilmeye başladı. 2008 ve 2009’da 5510 sayılı Kanun’a, ‘aylık ve ödeneklerin takibi ve tahsili gereken alacaklar ve nafakalar dışında haczedilemeyeceği, haczedilmesine ilişkin taleplerin ise ancak borçlunun izni alınarak yapılabileceği’ hükmü konulmuştu.

TAKSİT AKSASA BİLE

Yasada yapılan bu değişiklik üzerine İzmirli vatandaş, 2009’da Emekli Sandığı İzmir Bölge Müdürlüğü’ne başvurarak maaşındaki haczin kaldırılmasını talep etti. Kurum, haczi kaldırdı, vatandaş da borcunu yapılandırdı ve ödemeye başladı. Ancak 2011’de vatandaş vergi borçlarının taksitini aksatınca vergi dairesi, vatandaşın banka hesaplarına ve babasından miras taşınmazlara haciz uyguladı. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın borçlu vatandaşın emekli maaşını da tekrar kesmeye başlaması sonucu vatandaş, idareye itiraz dilekçesi yazdı.

HUKUKA UYGUN DEĞİL

Dilekçesi reddedilen İzmirli emekli, KDK’ye başvurarak maaşının kesilmesinin hukuki olmadığını belirtti ve bu uygulamanın bir an önce sonlandırılması gerektiğini iletti.KDK, vatandaşın başvurusunu inceleyip idareden belgeleri talep etti. Yaptığı araştırma sonucunda tavsiye kararı verdi ve vatandaşı haklı buldu. Ayrıca şikayetçiye karşı idarenin tavrının hukuka ve hakkaniyete uymadığının altını çizdi.

KESİNTİ İADE EDİLMELİ

Kararda vatandaşın vergi borcuna itiraz etmediği ve emekli maaşındaki kesintinin borçlunun izni olmadan gerçekleştirildiğinin belirlendiğini belirten KDK, Gelir İdaresi Başkanlığı’na, vatandaşın maaşındaki haczin kaldırılması, yapılan kesintilerin anaparasının iade edilmesi yolunda tavsiye kararı verdi.

RIZA ŞARTI ARANIYOR

Neye imza attığını bilmeyen çoğu emekli, kredi ve kart borcunu ödeyemeyince maaşındaki kesinti ve bloke işlemleriyle karşılaşabiliyor. SSK, Bağkur emeklililerinin maaşına, üçüncü kişilere (banka gibi) olan borcu nedeniyle haciz konulabilmesi için borçlu emeklinin izninin, rızasının (muvafakatinin) olması şart. Bir başka ifadeyle emeklinin izni olmadan maaş haciz konulamıyor. Kanun yalnızca nafaka ve SGK nezdinde doğacak alacakların muvafakatname olmadan haczine izin veriyor. Üstelik bu haciz miktarı maaşın dörtte birini (yüzde 25) geçemiyor.

İTİRAZ ETME HAKKI VAR