Çalışan herkes için geçerli! Çalışma şartları değişirse...
İş yerinde çalışma şartlarında 'esaslı' değişiklikler için işçinin onayı şart. Burada 6 günlük süre bulunuyor. Peki, bu sürede işveren ve işçinin hakları neler? İşveren, çalışana iş tanımı dışında bir iş yaptırabilir mi?
Türkiye'de işçi ile işveren arasındaki önemli uyuşmazlıklardan birisini de çalışanların istemedikleri birimlere gönderilmesi ya da işyeri şartlarında yapılan değişiklikler oluşturuyor. Takvim gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem'in haberine göre mevzuatımıza ilk kez 4857 sayılı İş Kanunu ile 'çalışma şartlarında esaslı değişiklik' kavramı da girmiş oldu. Böylece işçisini ihbar tazminatı vermeden çıkartmak isteyen kötü niyetli işverenlerin de önüne geçildi. 'Esaslı değişiklik' kavramı yasada tam olarak tanımlanmasa da uygulamalar ve Yargıtay kararları aslında sınırları da belirliyor. Burada bakılan ise değişikliğin işçinin aleyhine ve durumunun ağırlaştırılmış olması. Aleyhte değişikliğin işçinin ücret ve benzeri haklarında, mesleğinde, statüsünde gerçekleşmesi gerekiyor.
DİNLENME SÜRESİ KISALTILIRSA...
Maaşta sözleşmeye aykırı indirim, iş tanımında olmayan bir işin yaptırılması, sözleşmede belirlenen statünün dışına çıkılması bu kavramı kapsıyor. Yine işçinin uzak bir şubede çalışmaya zorlanması da esaslı değişiklik kavramı içerisinde değerlendiriliyor. Dinlenme sürelerinin azaltılması, yemek hizmetinin kaldırılması gibi konular da değişiklik kavramı içinde yer alıp işçiye tazminat hakkı veriyor. Yukarıda özetlediğimiz durumlar ortaya çıktığında çalışanlar İş Kanunu'nun 22. Maddesi'ndeki haklarını kullanabiliyor.
YASA NE DİYOR?
Bu maddede özetle şöyle deniliyor: "İşveren, çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından 6 iş günü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 17 ila 21'inci Madde hükümlerine göre dava açabilir. Taraflar aralarında anlaşarak çalışma koşullarını her zaman değiştirebilir."
8 BRÜT MAAŞ TAZMİNAT HAKKI
Değişikliği kabul etmediği için çıkartılan işçi ise 21. Madde ile işe dönüş hakkını kullanabiliyor. 1 ay içinde işe başlatılmaz ise 8 brüt maaşı bulan tazminat alabiliyor. Yine 17. Madde ile bildirim sürelerine uyulmaması dolayısıyla tazminat alabiliyor.
İŞYERİ TAŞINAN TAZMİNAT ALIR MI?
Kıdem tazminatı almanın sebeplerinden birisi yaptığınız sözleşme şartlarında esaslı değişiklik olması halidir. İşyeri taşınmasının bu şarta uyup uymadığı konusunda pek çok soru geliyor. İşyerinin nakledilmesi veya taşınması da sözleşmenin esaslı unsurlarından birisidir. Fakat, bu taşınma aynı belediye sınırları içinde olmuşsa işçi yeni işyerine gitmek zorundadır. Taşınma büyükşehirlerde büyükşehir belediye sınırlarını, normal yerlerde belediye sınırları aşmış ise işçi yeni adrese gitmek zorunda değildir ve gitmezse işveren kendisine kıdem tazminatını nakden ve defaten ödemek zorundadır. Ayrıca hizmet akdinde aksi yazmamalıdır. Aksi yazıyorsa yani 'Türkiye'nin herhangi bir yerinde görevlendirilir' deniyorsa buna uymak zorunluluğu bulunuyor.
