Yıllık izin ile ilgili flaş yasak! Milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor! Nisan ve ekim ayı...

Yazın gelmesi ile birlikte işyerlerinde izin kullanma telaşı da başladı. İşçilerin yıllık ücretli izin hakları 4857 Sayılı İş Kanunu ve Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir.

Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın yazısına göre, yıllık ücretli izne hak kazanabilmek için işe başlama tarihinden itibaren deneme süresi dahil olmak üzere bir yıl çalışmış olmak gerekir. İzin süresi, aynı işverenin bir veya daha fazla işyerindeki çalışma süresine göre belirlenir. İşyerindeki çalışma süresi 1 yıldan 5 yıla kadar olanlar 14 gün, beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlar 20 gün, on beş yıl ve daha fazla olanlar 26 gün yıllık ücretli izin kullanabilir. Yer altı işlerinde çalışan işçilerin sürelerine 4’er gün eklenir.

Kanuna göre, 18 yaşından küçük ve 50 yaşını doldurmuş işçilere verilecek izin süresi, işyerindeki çalışma süresi ne olursa olsun 20 günden az olamaz.

Kanunla belirlenen bu süreler azaltılamaz ancak toplu sözleşme veya bireysel sözleşme ile artırılabilir.

İşçinin yeni izin hakkı için geçmesi gereken bir yıllık süre, bir önceki izin hakkının doğduğu günden başlayarak hesaplanır. Bir yıllık süre hesabına, işçinin devamsızlık yaptığı günler dahil edilmez. Bununla birlikte, işçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği süreler (İhbar süresi + 6 haftayı aşmamak şartıyla), kadın işçilerin doğumdan önce ve sonra çalışmadıkları günler, kriz, yangın gibi zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan çok tatil edilmesi sonucu işçinin çalışmadığı günlerin 15 günü, “kısa çalışma” süreleri çalışılmış gibi sayılır.

İŞÇİ İSTEDİĞİ ZAMAN İZNE AYRILABİLİR Mİ?

Yönetmeliğe göre, işçi sayısı 100’den fazla olan işyerlerinde 2’si işçi, 1’i işveren temsilcisi olmak üzere üç kişiden oluşan izin kurulu kurulması gerekir. İşçileri temsil edecek kurul üyeleri, sendikalı işyerlerinde sendika işyeri temsilcileri tarafından seçilir. Sendikalı olmayan yerlerde ise işçilerin yarıdan fazlasının katılımıyla iki yılda bir yapılacak oylamada seçilir. Çalışan sayısı 100’den az olan işyerlerinde işçi ve işvereni temsil eden iki kişi görevlendirilir.

İşveren, izin kuruluna danışmak suretiyle yıllık ücretli izinlerin kullanılacağı dönemi veya dönemleri belirler. İşçilerin tümünü veya bir kısmını kapsayan toplu izinler nisan ayı başı ile ekim ayı sonu arasındaki süre içinde kullandırılır.

Kurul olan işyerlerinde çalışan işçiler, izin talepleri ile ilgili şikâyetlerini izin kuruluna bildirir. İşçi, işverenin onayı olmadan kendi istediği tarihte izin kullandığında tazminatsız olarak işten atılma riski ile karşı karşıya kalabilir. Devamsızlık kanunla düzenlenen haklı fesih sebepleri arasında yer aldığı için bu tür davalar genellikle işveren lehine sonuçlanıyor.

KULLANILMAYAN İZİN PARASI ÇALIŞIRKEN ALINAMAZ

İşçilerin yıllık izin haklarından vazgeçmeleri kanunen yasaklanmış bulunuyor. Bu nedenle işçi, işverene, “Ben bu yıl izin kullanmak istemiyorum, bana parasını ödeyin” diyemez.

Kullanılmayan izin sürelerine ait ücretler ancak iş akdinin sona ermesi halinde ödenir. İş akdinin nasıl sona erdiğinin önemi yok. İşçi istifa etse de işveren haklı sebeple işçiyi işten atsa da kullanılmayan izin ücretinin ödenmesi gerekir. İşçinin ölümü halinde ise ödeme hak sahiplerine yapılır. İzin ücreti, iş akdinin sona erdiği tarihteki ücret üzerinden ödenir.

İHBAR SÜRESİ İZİN SÜRESİNDEN İNDİRİLEMEZ

Bazı durumlarda işveren iş akdini feshederken ihbar tazminatı ödememek için ihbar süresi kadar önceden bildirimde bulunuyor. İhbar süresi içinde işçiye günde 2 saatten az olmamak üzere iş arama izni de verilmesi gerekiyor.

Gerek ihbar süresi, gerekse iş arama izinleri yıllık izin süresinden indirilemez.