Ek ödeme alanlar dikkat! Milyonlarca çalışanı kapsıyor, ikramiye, fazla mesai ücreti, sosyal yardım...
Tüm çalışanları çok yakından ilgilendiriyor. 2022 ile birlikte çalışma hayatında önemli değişiklikler oldu. Asgari ücrete yapılan yüzde 50'lik zam ile birlikte vergi istisnasının da devreye alınması sadece asgari ücretlileri değil yüksek maaş alan çalışanları da etkiledi. Özellikle fazla mesai ücreti, sosyal yardım, ikramiye gibi ek ücret alan çalışanlar kendi durumlarının ne olacağını, vergi kesintisi olup olmayacağını merak ediyor. Çalışanların ücret gelirinin, asgari ücretin brüt tutarı kadar olması hâlinde, brüt tutardan, işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi kesintisi yapılacak, gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılmayacak. Bir de birden fazla işverenden ücret alan çalışanlar var. Birden fazla işverenden ücret alınması halinde, istisna uygulamasının sadece en yüksek ücretin elde edildiği işveren tarafından gerçekleştirilmesi gerekiyor. Söz konusu işverene bu durumu bildirme yükümlülüğü ise çalışana ait.
Milyonlarca çalışanı çok yakından ilgilendiriyor. Birden fazla işverenden ücret alanlar ile ikramiye, fazla mesai ücreti, sosyal yardım gibi ek ödeme alanları kapsıyor. Maaşlarda kesinti yapılacak mı? Detaylar belli oldu.
2022 yılında geçerli olan asgari ücretin gelir vergisi ve damga vergisinden muaf tutulmasıyla birlikte fazla mesai ücreti, sosyal yardım, ikramiye gibi ücret sayılan gelir elde edenler, birden fazla iş yerinde çalışanlar, teşvik kapsamında olanlar ile diğer çalışanlar bu uygulama ile ilgili ayrıntıları merak ediyor. Türkiye gazetesinden İsa Karakaş bugünkü köşesinde, belirtilen konuyla ilgili en çok merak edilen hususları değerlendirdi.
Birden fazla işverenden ücret alanlar vergi muafiyetinden nasıl faydalanacak?
Birden fazla işverenden ücret alınması durumunda gelir vergisi istisnasının nasıl uygulanması gerektiği en çok merak edilen konuların başında gelmektedir. Aynı zamanda birden fazla işverenden ücret alınması hâlinde, istisna uygulaması, sadece en yüksek ücretin elde edildiği işveren tarafından gerçekleştirilecektir. Söz konusu işverene bu durumu bildirme yükümlülüğü çalışana aittir.
Birden fazla işverenden aynı tutarda ücret alındığı durumda, istisnayı uygulayacak olan işvereni yine çalışan kendisi belirleyecektir. İstisnadan faydalanılan işverende, istisnanın tamamından faydalanılamaması durumunda kalan tutar için diğer işverende istisnadan faydalanılması maalesef mümkün değildir.
Fazla mesai ücreti ve yan ücretlerden kesinti olacak mı?
Çalışanların ücret gelirinin, ilgili ayda geçerli olan asgari ücretin brüt tutarı kadar olması hâlinde, brüt tutardan, işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi kesintisi yapılacak, gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılmayacaktır. Ancak asgari ücretiyle birlikte fazla mesai ücreti, sosyal yardım, ikramiye gibi ücret sayılan gelirler elde etmesi durumunda toplam ücret gelirinin; ilgili ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan kısmı gelir vergisinden istisna olacak, bu tutarı aşan kısım vergilendirilecektir.
İstisna tutarını aşan kısmın vergilendirilmesinde, istisna kapsamında olan matrah da dikkate alınarak vergi tarifesinin uygulanacak dilim ve vergi oranı belirlenecektir.
İstisna suretiyle sağlanan menfaat asgari ücretin ilgili ayda hesaplanan vergisini geçemeyecektir.
Asgari geçim indirimi uygulanacak mı?
Asgari ücrete ilişkin yapılan düzenleme ile birlikte 1/Ocak /2022 tarihinden itibaren Gelir Vergisi Kanunun ilgili maddesinde düzenlenmiş bulunan asgari geçim indirimi uygulaması kaldırıldığından bu tarihten itibaren yapılan ücret ödemelerinde artık asgari geçim indirimi uygulanmayacaktır. Kısacası 2022 yılında AGİ diye bilinen asgari geçim indirimi uygulaması söz konusu olmayacaktır.
Asgari ücret vergiden muaf olunca engelli indirimi başvurusu mümkün mü?
Asgari ücretle çalışan ve istisna uygulaması nedeniyle vergi ödemeyecek olan çalışanlar da dâhil olmak üzere Gelir Vergisi Kanununun ilgili hükümleri kapsamında vergi indiriminden faydalanmak üzere başvuruda bulunanların engellilik indirimine ilişkin işlemleri önceden olduğu gibi Gelir İdaresi Başkanlığınca değerlendirilerek sonuçlandırılacaktır.
Asgari ücretli olarak çalışan ve bu nedenle ilgili ayda istisna nedeniyle vergi ödemeyecek olan hizmet erbabı, engellilik indiriminden faydalanamayacak olmakla birlikte onaylanan başvuruları üzerine şartları dâhilinde emeklilik başvurularını yapabilecektir.
Asgari ücretin üzerinde ücret alan ve vergi indirimine hak kazanan hizmet erbabının, gelir vergisi matrahının yeterli olması hâlinde, hem engellilik indiriminden hem de asgari ücrete kadar olan ücretlerinin vergiden muaf tutulmasından faydalanması mümkün bulunmaktadır.
Teşvik ve istisna kapsamındaki ücret ödemeleri muaf tutulacak mı?
Serbest Bölgeler Kanunu uyarınca bölgede imalat faaliyetlerinde çalışan personele ödenen ücretleri üzerinden,
Ar-Ge, tasarım ve destek personeline ödenen ücretleri üzerinden,
Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanuna göre, Ar-Ge, tasarım ve destek personeline ödenen ücretleri üzerinden,
İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 21. maddesine göre, ilgili yılda uygulanan asgarî ücretin aylık brüt tutarının prim ödeme gün sayısına isabet eden tutarı üzerinden, hesaplanan gelir vergisinin asgarî geçim indirimi uygulandıktan sonra kalan kısmı, verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesi üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilmekteydi.
Asgari ücretle ilgili söz konusu uygulamayla birlikte asgari geçim indirimi uygulamasının kaldırılması nedeniyle, teşvik kapsamındaki bu ücret ödemelerine, öncelikle Gelir Vergisi Kanununun 23/1. maddesinin (18) numaralı bendinde düzenlenen istisna uygulanacak ve istisna sonrası vergi, ilgili düzenlemelerdeki sınırlamalar çerçevesinde tahakkuktan terkin edilecektir. Asgari ücrete isabet eden verginin tahakkuktan terkin edilmesini öngören düzenlemelere göre ise istisna uygulaması nedeniyle asgari ücretten vergi alınmadığından tahakkuktan terkini gerekecek bir vergi hesabı yapılmayacaktır. Diğer kanunlarda yer alan benzer istisna ve teşvikler için de hesaplama aynı şekilde olacaktır.
