En az 12.454 lira ödeniyor, paralar hesaplara yatırılıyor, başvuran alıyor
Paralar hesaplara yatırılıyor. Ödemeler toplu olarak SGK tarafından yapılıyor. Başvuran alıyor. En düşük ödeme miktarı 12 bin 454 lira. Asgari ücretli çalışanlar için geçerli olan bu rakam maaş miktarı arttıkça yükseliyor. Başvuru şartı bulunuyor. Çalışma mevzuatında kadınların çalışma hayatında daha fazla yer bulabilmesi için bazı avantajlar sağlanıyor. Özellikle doğum ile birlikte iş hayatını bırakan pek çok kadın bulunuyor. Bu durumun önüne geçilerek kadınların uzun süre çalışmaya devam edebilmesi ve emeklilik imkanından yararlanabilmesi için doğum izni, süt parası, yarı zamanlı çalışma gibi imkanlar bulunuyor. Doğum parası ödemesi kadınlar için tanınan en önemli haklardan birisi. Toplu olarak Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan ödemeler asgari ücretli bir çalışan için 12 bin 454 lira. Ayrıca doğum yapanlara ve evlat edinenlere, birinci doğumda 60, ikincide 120 gün, sonraki doğumlarda 180 gün süreyle yarım gün çalışma hakkı veriliyor. Çalıştığı sürenin ücretini işveren, çalışmadığı sürenin ücretini brüt asgari ücret üzerinden İŞKUR veriyor. 2 ay yarı zamanlı çalışana devlet 4 bin 966 lira ödüyor. Öte yandan kadın çalışanlar doğum borçlanması ile 6 yıl erken emekli olma hakkı da elde edebiliyor.
Çalışma hayatı ile ilgili yasalarımız anneleri ve anne adaylarını koruyucu destekler içeriyor. Emeklilikten maddi yardıma, izinden kreş hakkına kadar birçok alanda anneler için önemli avantajlar sunuluyor. Son yıllarda kadınların iş dünyasında daha çok yer almasını sağlayacak önemli düzenlemeler hayatımıza girdi. Böylece hem anne olup hem de çalışma imkanlarının önü açıldı. Annelere, anne adaylarına ve kadınlara yasalarımızdan kaynaklanan önemli destekler de bulunuyor. Emeklilikten maddi desteklere, kreş hakkından, izin sürelerine kadar anneler ve kadınlar için birçok avantaj sunuluyor. Anneler ve anne adayları için yasalarımızda bulunan avantajları Yeni Asır'dan Faruk Erdem bugünkü köşesine taşıdı. İşte kadın çalışanların hakları ile ilgili detaylar...
ANALIK İZNİ: Kadınlar doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere 16 haftalık izin hakkına sahip. Bu süre 112 gün olarak kullanılıyor. Doktor raporlarıyla uzatılması da mümkün. Ayrıca günde 1.5 saatlik süt izinleri de var. Çocuk sayısına göre 6 aya kadar ücretsiz izin kullanma hakkı da bulunuyor. Ayrıca hamilelik döneminde işveren, kadının rahatı için gerekli tedbirleri almak zorunda. Örneğin ağır işlerde çalıştırılamıyor, gece mesaisi yaptırılamıyor.
İŞGÖREMEZLİK ÖDENEĞİ: Analık izninin kullanıldığı 16 haftada kadınlara çalışmadığı her gün için, geçici iş göremezlik ödeneği veriliyor.
Bu yıl asgari ücret alan bir annenin 112 günlük parası en az 12 bin 454 lira. Maaş arttıkça ödenek de artıyor. Ödenek brüt maaşın 112 günlük tutarının üçte ikisi kadar ödeniyor.
DOĞUM PARASI: Çocuk sahibi olan her anneye ilk çocuk için 300 lira, ikinci için 400 lira ve üçüncü için ise 600 lira ödeniyor. Para annenin çalışıp çalışmadığına bakılmadan veriliyor. Kaymakamlıklara müracaat yeterli oluyor.
YARI ZAMANLI ÇALIŞMA: Anneler tüm izinlerini kullandıktan sonra isterse çocuk mecburi ilköğretim çağına gelene kadar kısmi çalışma yapabiliyor. Bu sürede yarım maaş ödeniyor.
SÜT PARASI: Doğum yapan anneye her yıl artan miktarda süt parası ödeniyor. Bu yıl için rakam 316 lira.
Süt parası anne çalışıyorsa kendine çalışmıyorsa çalışan eşine ödeniyor
YARIM MESAİ TAM MAAŞ: Doğum yapanlara ve evlat edinenlere, birinci doğumda 60, ikincide 120 gün, sonraki doğumlarda 180 gün süreyle yarım gün çalışma hakkı veriliyor. Çalıştığı sürenin ücretini işveren, çalışmadığı sürenin ücretini brüt asgari ücret üzerinden İŞKUR veriyor. 2 ay yarı zamanlı çalışana devlet 4 bin 966 lira ödüyor.
ALTI YIL ERKEN EMEKLİLİK: Kadın çalışan, her çocuk için 2 yıl (720 gün) olmak üzere 3 çocuk için borçlanarak 2.160 gün, yani 6 yıl kazanıp erken emekli olabiliyor. Staj başlangıcı doğumdan önce ise borçlanmada geçerli sayılıyor.
ENGELLİ ANNESİNE PRİM AVANTAJI: Kadın sigortalılardan başka birinin bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların, 01.10.2008 tarihinden sonra ödedikleri prim gün sayılarına dörtte biri kadar gün ekleniyor. Yaş şartı da geriye çekilip erken emeklilik imkanı veriliyor.
KREŞ HAKKI: 100 ila 150 kadın çalışanı olan işyerlerinde, emzirme odası açılması gerekiyor. İşverenlerin kadın çalışanlara yaptığı kreş yardımında asgari ücretin yüzde 50'sine kadar olan kısım gelir vergisinden istisna tutuluyor.
HEM MAAŞ HEM MESLEK: Sanayi sektöründe meslek kurslarına veya işbaşı programlarına katılan ve 2-5 yaş arası çocuğu olan kadınlara program süresi boyunca aylık 400 lira çocuk bakım desteği veriliyor. Ayrıca eğitim süresince cep harçlığı var.
SÜT PARASI BAŞVURUSU NEREYE YAPILIR?
SSK veya BAĞ-KUR’lu olarak çalışan kadınlar süt parasına başvurabileceği gibi, çalışmayan ancak eşlerinin sigorta veya BAĞ-KUR’undan faydalanan kadınlar da süt parasına başvuruda bulunabilir. Başvuruda bulunmak isteyen anneler, il veya ilçelerinde bulunan Sosyal Güvenlik Kurumu’na gerekli evraklar bizzat gitmesi gerekiyor.
SÜT PARASI BAŞVURUSU İÇİN GEREKEN EVRAKLAR NELERDİR?
Süt parasına başvurmak isteyen anneler önceden il ve ilçelerinde bulunan Sosyal Güvenlik Kurumu’na dilekçe yazması gerekiyordu. Resmi siteden yapılan açıklamaya göre artık dilekçeye gerek olmadığı sisteme otomatik olarak geçtiği annelerin kimlik belgesi ve doğum belgesi ile başvurusunu gerçekleştirebileceği açıklandı.
SÜT YARDIM PARASI NE KADAR?
2020 yılında 202 TL olan süt parası 2021'de 232 TL’ye çıkarıldı. Bu sene ise süt parası ücreti 316 TL olarak ödeniyor.
DOĞUM PARASI NE KADAR?
Öte yandan 15 Mayıs 2015’ten sonra doğum yapan tüm annelere çocuk parası verilmeye başlandı. Yeni doğan çocuk yardımı için TC kimlik numarasıyla ‘aile.gov.tr’den başvuru imkanı var. Aile Bakanlığı il müdürlükleri ile ilçelerde kaymakamlıklara da başvuru yapılabiliyor. Bu kapsamda; ilk çocuk için 300 lira, ikinci çocuk için 400 lira ve üçüncü çocuk için 600 lira ödeniyor.
DOĞUM PARASI NASIL ALINIR?
Doğum Yardımı başvurusu, canlı doğumun gerçekleşmesinin ardından ilgili nüfus müdürlüğünde çocuğun Kimlik Paylaşım Sisteminde (KPS) kayıt işlemi yapıldıktan sonra "Doğum Yardımı Başvuru Dilekçesinin” eksiksiz olarak doldurulması ve imzalanmasının ardından şahsen, iadeli taahhütlü posta veya kargo yoluyla yapılır.
Bu şekilde gereken tutar hesabınıza yatacak ve yattığı an size mesaj gelecektir.
DOĞUM PARASI NE ZAMAN VE NEREDEN ÖDENİR?
Doğum Yardımı ödemeleri yapılan başvurunun Doğum Yardımı Sistemine (DYS) girildiği ayı takip eden ay içerisinde hak sahiplerince PTT şubelerinden çekilebilmektedir.
DOĞUM PARASI SORGULAMA
Doğum yardımı desteğinin durumunu aşağıdaki E-Devlet ekranından da sorgulayabilirsiniz.
ERKEN DOĞUM HÂLİNDE YAPILACAK ÖDEMELER
Sigortalı kadının, erken doğum yapması hâlinde, doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılamayacak süreler doğum sonrasına ilave edilmektedir. İlave edilen her gün için de geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir. Ayrıca gebeliğinin 32. haftasından önce doğum yapan kadın sigortalının da doğum öncesi kullanamadığı sekiz haftalık süre, çoğul gebelikte ise on haftalık sürenin doğum sonrası süresine eklenerek, bu sürelere ait geçici iş göremezlik ödenekleri ödenecektir.
Doğumuna 8 veya çoğul gebelikte 10 hafta kaldığı ya da 3 hafta kalıncaya kadar çalışabileceğine dair rapor alan kadın sigortalının erken doğum yapması nedeniyle kullanamadığı doğum öncesine ait günleri doğum sonuna ilave edilerek geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
DOĞUM BORÇLANMASININ ŞARTLARI NELERDİR?
Sigortalı olarak çalışan kadının doğumdan önce sigorta başlangıcı olmalıdır. Hizmet akdine bağlı olarak, kamu görevlisi veya kendi iş yerinde çalışan kadınların doğumdan önce sigortalılık hallerinin tescil edilmesi gerekir.
Doğumdan sonra kadının adına prim ödenmemesi gerekir. Borçlanılacak sürede çocuğun yaşaması şarttır.
İlk doğumunu yaptıktan sonra iki yıl dolmadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanılabilir.
Doğum borçlanmasında farklı olarak; staj için yapılan sigorta başlangıcı emeklilikte geçerli sayılmazken doğum borçlanmasında bu tarih baz alınarak hesaplama yapılabiliyor.
DOĞUM BORÇLANMASI BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Sigortalılar ve hak sahipleri, sigortalının en son çalışmasının veya hizmetinin geçtiği Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne ya da Sosyal Güvenlik Merkezine, Kamu görevlileri, SGK Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığı’na borçlanma talep dilekçesiyle başvuruda bulunarak doğum borçlanması yapabilirler. Doğum borçlanmasını ilgili kurum ve kuruluşlar üzerinden yapacak kadınların işvereninden herhangi bir belge alması gerekmez. Üzerinde T.C. kimlik numarasının yazılı olduğu nüfus sureti ve doğum borçlanması formu başvuru için yeterli belgelerdir. Sonuçlar ilgili kurumun sisteminde değerlendirilip olumlu olması halinde erken emeklilik koşulundan faydalanılabilir.
DOĞUM BORÇLANMASI İÇİN NE KADAR ÖDEME YAPILIR?
Doğum borçlanmasında etki eden ilk faktör; o yıl belirlenen asgari ücret miktarıdır. Aynı zamanda doğum borçlanmasının alt ve üst sınırları da ödeme için etkili olan koşullar arasında yerini alır. Brüt asgari ücretin günlük tutarının yüzde 32’si 1 günlük doğum borçlanması tutarını verir. Bunun 7,5 katı da günlük en yüksek borçlanma tutarını ortaya çıkarır. 2020 ylı içinde doğum borçlanması ücretleri belirlenmiştir:
Bir aylık doğum borçlanması tutarı: 941.76 TL
Bir yıllık doğum borçlanması tutarı: 11. 301,12 TL
İki yıllık doğum borçlanması tutarı: 22.602,24 TL
DOĞUM BORÇLANMASI ÖDEMESİ NEREYE YAPILIR?
Doğum borçlanması ödemeleri PTT şubelerinden, anlaşmalı bankalardan ve SGK online tahsilat bağlantısından yapılabilir. Online tahsilat bağlantısına e-Devlet üzerinden erişmek mümkündür. Doğum borçlanmasının ödenme süresi bir aydır. Bu süre içinde borçlanılan miktarın ödenmemesi halinde, başvuru iptal edilir. Bu durumda kişinin yeniden ilgili kurumlara başvurusunu yapması beklenir. Borçlanmaya konu olan miktar tek seferde tahsil edilir. Doğum borçlanması taksitlendirme ile ödenmez ancak bankalardan borçlanma için kredi çekilebilir. Bankadan çekilen kredi bağlanan emekli maaşından kesinti yapılarak otomatik olarak ödenebilir veya kişi ayrıca ödeme de yapabilir.
