Büyük zam! Çalışanların maaşı yüzde 104 arttı, SGK duyurdu
Asgari ücrete temmuz ayında yeni zam yapılması gündemdeki yerini koruyor. Hükümet kanadından art arda yeni zam olamayacağına dair açıklamalar gelse de çalışan yüz binlerce kişi enflasyon nedeni ile zam yapılmasını bekliyor. Asgari ücrete yıllar sonra ilk kez yüzde 50'lik zam yapılmasının ardından özel sektörde daha yüksek ücretler ile çalışanlara yapılan zam miktarı da arttı. Bazı sektörlerde zam oranı yüzde 104'e kadar ulaşırken, kimi sektörlerde düşük zam uygulaması tercih edildi. 2022 yılında yüzde 24 – 25 seviyelerinde zam yapan sektörler de bulunuyor. Peki yeni maaşlar belirlenirken en yüksek ve en düşük zam oranlarını kimler aldı. İşte çalışan maaşlarına yapılan zam miktarı ile ilgili detaylar...
Asgari ücrete yapılan zammın tüm çalışanların ücretlerine yansıyıp yansımadığı merak ediliyor. Bu soruya cevap bulmak için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) beyan edilen prime esas kazanç verilerine baktık. Prime esas kazançlar brüt ücrete karşılık geliyor. Özel sektörde yılın ilk yarısında ücret artışları genel olarak ocak ve şubat aylarında yapılıyor. SGK en son şubat ayı verilerini yayımladı.
2022 yılında net asgari ücret yüzde 50.5 oranında artarak 2825.90 TL’den 4253.40 TL’ye yükseldi. Net ücretin yüzde 50.5 artmasını, asgari ücrete kadar olan kazançların vergi dışı bırakılması sağladı. 2022 yılında brüt asgari ücret ise yüzde 39.9 oranında artarak 3577.50 TL’den 5004 TL’ye yükseldi.
Asgari ücretteki artışın tüm çalışanlara yansıyıp yansımadığını anlamak için doğru karşılaştırmanın brüt ücrete göre yapılması gerekiyor. SGK’nın faaliyet kolları itibarıyla yayımladığı verilere göre, şubat ayı itibarıyla Türkiye genelinde işçi statüsünde çalışanlar için beyan edilen ortalama brüt ücret geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 42.02 oranında arttı. Artış oranı erkek çalışanlarda yüzde 42.95 olurken, kadın çalışanlarda yüzde 40.65’te kaldı.
SGK verileri, Türkiye genelindeki ortalama ücret artışının brüt asgari ücret artışının üzerinde gerçekleştiğini gösteriyor. Ancak, sektörler bazında ücret artışlarında büyük farklar olduğu gözleniyor. Bazı sektörler Türkiye ortalamasının iki katını aşarken, bazı sektörlerin ise Türkiye ortalamasının neredeyse yarısı düzeyinde kaldığı görülüyor.
Ülke genelindeki ortalama ücret artışlarının asgari ücretin üzerine çıkmasında yıllık bazda enflasyonun aralık ayında yüzde 36.08, ocak ayında da yüzde 48.69 açıklanmasının etkili olduğu değerlendiriliyor. (Nisan ayında açıklanan enflasyonun yıllık bazda yüzde 69.97, 4 aylık dönemde ise yüzde 31.71 olduğu dikkate alınırsa, yıl başında yapılan zamlar enflasyon karşısında şimdiden eridi.)
ÜCRET ARTIŞINDA REKOR HAVACILIK SEKTÖRÜNDE
Şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre en yüksek ücret artışı yüzde 104.01 ile havacılık sektöründe yaşandı. Bu sektörde ortalama ücretteki artış kadın çalışanlarda yüzde 165.48, erkeklerde yüzde 71.77 olarak gerçekleşti.
Ortalama ücret artışında havayolu taşımacılığı sektörünü yüzde 64.66 ile uluslararası örgütler ve temsilcilikler izledi. Bu iki sektörün ardından sırasıyla madenciliği destekleyici hizmet faaliyetlerinde yüzde 58.09, makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı sektöründe yüzde 56.50, insan sağlığı hizmetlerinde yüzde 54.27, sigorta, reasürans ve emeklilik fonlarında yüzde 52.28, finans sektöründe yüzde 50.90, temel eczacılık ürünleri imalatında yüzde 50.35 oranında artış oldu.
EĞİTİM SEKTÖRÜNDE ÜCRET ARTIŞI YÜZDE 31.78’DE KALDI
Ortalama ücretteki artışın en düşük olduğu sektör ise yüzde 23.92 ile spor, eğlence ve dinlence faaliyetleri sektörü oldu. Bunu sinema filmi, dizi ve müzik sektörü (%24.37), kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı (%25.10), yaratıcı sanatlar, gösteri sanatları ve eğlence faaliyetleri (%29.84), kiralama ve leasing faaliyetleri (%30.89), yatılı bakım faaliyetleri (%30.66), yüzde 31.78 ile de eğitim sektörü izledi. (Habertürk / Ahmet Kıvanç)
