Başvuran parasını alıyor! Bayram tatili öncesi...
Milyonlarca kişiyi çok yakından ilgilendiriyor. Pek çok çalışan bu haktan haberdar olmadığı için başvuruda bulunmuyor. Tüm çalışanlar avans talebinde bulunabilir. Özellikle bayram ile senelik iznini birleştirenler ile ilgili önemli bir açıklama yapıldı. Bu kişiler talep etmeleri durumda senelik izin kullanacakları günlerin parasını işverenden peşin olarak talep edebilirler. Arıcı bayram iznini şehir dışında geçirecekler 4 güne kadar yol izni de talep edebilirler.
Milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor. Talepte bulunmak gerekiyor. Tüm çalışanlar aynı haktan yararlanabiliyor. İşveren, yıllık izne çıkacak bir işçiye izne çıkmadan önce bu döneme dair ücretini ödemek zorunda. Ayrıca çalışan, belgeleriyle ispatlarsa, işverenden dört güne kadar ücretsiz yol izni talep etme hakkına da sahip.
Kurban Bayramı'na sayılı günler kala işçilerin pek çoğu 16 Temmuz Cuma ve arife günü öğleden öncesi için yıllık izin alarak tatili 11 güne çıkarmak istiyor. İşverenlerin de bu tarihlerde yıllık izin kullanılmasına izin vermeleri halinde tatil 11 güne uzayacak. Diğer yandan işveren cuma ve arife gününü tatil ilan edip daha sonra telafi çalışması yaptırarak bütün işçilerin tatilinin 11 güne uzamasını da sağlayabilir. Tatilini 11 güne uzatan işçiler, bayram öncesi işverenlerinden avans ve yol izni de isteyebilirler. Ancak pek çok işçi böyle bir hakkının olduğunu bilmiyor. Bu hakların kullanılabilmesi için ise bazı şartlar gerekiyor.
KIDEMLE BİRLİKTE ARTAR
Yıllık ücretli izin, işçilerin bir tam yıl aynı işverene bağlı olarak çalışmaları karşılığı elde ettikleri bir haktır. Buna göre, aynı işverene bağlı olarak bir yıl çalışan işçi, 14 gün yıllık ücretli izne hak kazanır. Yıllık izin hakkı, işçinin kıdemi arttıkça artar. Bir yıldan beş yıla kadar aynı işverene bağlı olarak çalışmış işçiye 14 günden, beş yıldan fazla on beş yıldan az kıdemi olan işçilere 20 günden, on beş yıl ve daha fazla olanlara 26 günden az yıllık ücretli izin verilemez.
ÇALIŞANLAR BİLMİYOR
Yıllık izinle ilgili çok bilinmeyen bir uygulama da yıllık izne çıkarken avans ödemesi zorunluluğu. Buna göre, yıllık izne çıkacak bir işçiye işveren, izne çıkmadan önce yıllık izin dönemine dair ücretini ödemek zorunda. Yani 14 gün yıllık izne çıkacak işçiye 14 günlük ücreti, yıllık izne çıkmadan önce peşin olarak ödenmeli. İzin alan işçi belgeleriyle ispatlarsa işverenden 4 güne kadar ücretsiz yol izni de talep edebilir. Örneğin İstanbul'da çalışan bir işçi iznini kullanarak bayramı memleketi Kars'ta geçirecekse ve biletlerini de işverene sunarsa 4 gün ücretsiz yol izni kullanabilir.
GEREKÇE: PARA SIKINTISI YAŞAMAMASI
İşçilere tanınmış bu hakkın arkasında yatan gerekçe, yıllık izin süresince işçilerin para sıkıntısı yaşamaması. Çünkü işçiler memurlara göre farklı bir maaş ödeme sistemine tabiler. Memurlar maaşlarını çalışacakları ayın başında alıyor. İşçilerde ise ücret ödemesi ilgili ayın sonunda yapılıyor. Böyle olunca da işçinin cebinde tatile çıkmadan para olamayabiliyor. Bu uygulamayla sağlanmaya çalışılan işçinin iznini daha iyi koşullarda geçirebilmesi. Kredi kartlarının yaygınlaşması, kredi imkanlarının genişlemesiyle bu uygulama unutulmaya başlandı. Ancak yeniden hatırlanmalı. Böylece hem işçinin cebinde tatil öncesi yeteri kadar para olacak, hem de işverenle arasında iyi niyet ilişkisi kurulacak.
Kıdem tazminatını alıp ayrılabilir
Bu uygulama yıllık izin yönetmeliğinde bir zorunluluk olarak ifade edildiği için işçinin izne gitmeden önceki ödeme isteğine olumsuz yanıt alması halinde kıdem tazminatını alarak ayrılması mümkün. Ancak işverenin ödeme aczinde olmaması ve işçinin de bu hakkı kötüye kullanmaması esastır. Aksi taktirde mahkemelerin takdiri aksi yönde olacaktır ve işçi işinden olabilir. (Okan Güray Bülbül / Akşam)
