Asgari ücretlinin hakları nelerdir? (Maaş, sigorta, tazminat, izin, dinlenme ve işe dönüş hakkı)

Asgari ücret bir işçinin emeği karşısında alacağı en düşük ücrettir, asgari ücretin altında işçi çalıştırmak ise yasaktır. 4857 Sayılı İş Kanunu kapsamına alınan asgari ücretlinin hakları birçok asgari ücreti tarafından net bir şekilde bilinmiyor. Asgari ücretli, ücretin gecikmesi veya hiç ödenmemesi halinde iş akdini feshetme ve kıdem tazminatı talebinde bulunma; izin, dinlenme hakkını özgürce kullanma hakkına sahiptir. İşte Asgari ücretlinin hakları…

ASGARİ ÜCRETLİNİN HAKLARI NELERDİR?

1. Maaşını tam olarak isteme hakkı

İşçi ücretini eksiksiz şekilde isteme hakkına sahiptir. Maaşı eksik ya da geç yatırılan işçi hukuki yollara başvurabilir.

2. Sigorta isteme hakkı

Sigorta hakkı işçinin en temel hakkıdır ve tüm işyerleri bu hakkı yerine getirmek zorundadır. Deneme süresi adı altında sigortasız işçi çalıştırılması kanuna aykırıdır, hukuken müdahale edilmesi gerekir. Deneme süresi bir işçinin işyerine ve işine uyum sağlayıp sağlayamayacağının anlaşılması için geçen süredir ve kesinlikle bu süre sigortasız olmamaktadır.

3. Kıdem ve ihbar tazminatı hakkı

Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı da, asgari ücretle çalışan işçilerin temel haklarından birisidir. Haksız yere işten çıkarılan ya da çalışılan kurumdan kaynaklı işten ayrılan işçinin kıdem tazminatı alma hakkı vardır. İşçinin aynı işyerinde 1 yıl kesintisiz çalışıyor olması şartıyla kıdem tazminatı ödenir. Ayrıca işten çıkarma ya da işten ayrılma sürecinde belli bir süre önceden karşı tarafa bildirilmesi gerekir. Eğer bildirilmezse, çalışma süresine göre 2-8 haftalık ücret karşılığında işçiye ihbar tazminatı da ödenir.

4. Yıllık izin hakkı

Bir yılını dolduran her işçinin ücretli izin hakkını kullanabilir.

Çalışma süresi 1 ile 5 yıl arasında (5 yıl dahil) olanlara 14 gün,

6 ile 14 yıl (14 yıl dahil) arasında olanlara 20 gün,

15 yıl veya daha fazla olanlara 26 gün,

18 ve daha küçük yaştakiler ile 50 ve daha büyük yaştakilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.

Kullanılmayan izni olan ve işten ayrılan bir çalışan izin paralarını alır.

5. Haftalık izin hakkı

İş Kanunu’na göre, haftada 45 saatten fazla işçi çalıştırmak yasak. Haftada 5 gün çalışılırsa, günlük çalışma saatiniz 9 saattir. Gece çalışanlar ise 7.5 saat çalışır. Maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok 7.5, haftada en çok 37.5 saattir. İşçinin yıllık fazla mesaisi 270 saati aşamaz. Fazla mesai yüzde 50 zamlı ödenir.

6. Mola (kısa dinlenme) hakkı

İşçilerin gün içinde dinlenme hakkı da yasal bir zorunluluktur. Kanuna göre; eğer işçi 7.5 saatten fazla çalışılıyor ise, ara dinlenmesi en az 1 saattir. Asgari ücretlinin haftada en az 1 gün izin hakkı yasal zorunluluk.

7. İşe dönüş hakkı

Asgari ücretlilerin işe iade davası açma hakkı vardır. Haksız yere işten çıkarılan işçiler işe iade davası açarak işe dönüş sağlayabilirler. Bu dava 30 ve daha fazla işçi çalıştıran işverene karşı, haksız olarak işten çıkarılmış olan işçi tarafından 30 gün içinde açılabilir.