Asgari ücrete zam! Milyonlar bekliyordu, 1625 lira ve...
İşçi ve işveren milyonlarca kişi bekliyordu ve belli oldu. Asgari ücrete zam için kritik gün geldi. Milyonlarca çalışanın dört gözle beklediği asgari ücret zammı için beklenen açıklamayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yapmıştı. Komsiyon toplanıyor. Masada birden çok formül var. Asgari ücret net rakam üzerinden bakıldığında kamunun elinde 1625 liralık bir alan olduğu ifade ediliyor. Bu durumda asgari ücretin 5 bin 878 liraya yükselebileceği belirtiliyor. İşte asgüri ücrete zam için formüller ve yeni hesap...
Asgari Ücret Tespit Komisyonu uzun yıllar sonra ilk kez bugün ara yıl zammı için masaya oturacak. İşçileri temsil eden Türk-İş masaya enflasyon farkı ve SGK işçi payında indirim talebiyle otururken, işverenler de prim indirimi, işsizlik sigortası priminin belli bir dönem alınmaması gibi istekleri gündemde tutuyor. Yapılacak zamda verilecek destekler de belirleyici olacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın asgari ücrete zam yapılması için talimat verdiğini açıklamasının ardından taraflar hemen harekete geçti. Buna göre; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda işçileri temsil eden Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nu (Türk-İş) ve işveren kesimini temsil eden Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nu (TİSK) 29 Haziran Çarşamba günü (bugün) saat 14.00’te toplantıya davet etti. Komisyon, işçi, işveren ve hükümetten 5’er temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşuyor.
2015’E KADAR 6 AYDA BİR YAPILIYORDU
Asgari ücret, bir kişinin çalıştırılabileceği en düşük ücreti ifade ediyor. 2015 yılına kadar 6 aylık dilimler şeklinde belirlenen asgari ücrette, 2016 yılındaki değişiklikle yılın tamamında geçerli olan tek bir rakama geçildi. Mevzuat gereği komisyonun aldığı zam kararı, Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihi takip eden ayın başında uygulamaya giriyor.
ASGARİ ÜCRETE ZAM FORMÜLLERİ
Asgari ücret artışıyla ilgili farklı formüller gündeme gelirken, ilk formül olan prim desteği öne çıkıyor. Asgari ücretin brütü 5 bin 4 lira. 750 liralık prim kesintisi sonrasında net ücret 4 bin 253 lira olarak ödeniyor. 5 bin 4 liralık asgari ücret üzerinden ayrıca işveren açısından da 875 lira kesinti oluyor. Bu kesintilerin belli bir oranda İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanabileceği ifade ediliyor. Gündeme gelen bir diğer formül ise yıllık enflasyona tamamlama şeklinde olacak. Bu durumda artış yüzde 23 civarında olacak ve net asgari ücret 5 bin liranın üzerine çıkabilecek. Belli bir sayıda çalışanı olanlara ek vergi indirimi veya prim desteği gibi seçeneklerin de pazarlık masasında gündeme gelmesi bekleniyor. Sonuç itibarıyla maliyeti kamunun ve işverenin birlikte karşılayacağı formüller öne çıkacak gibi görünüyor.
DESTEĞİN TÜRÜ BELİRLEYİCİ OLACAK
Asgari ücret için komisyon yüzde 20 civarında bir artışa onay verirse, net asgari ücret 5 bin 104 TL’ye çıkacak. Bu durumda işverene maliyeti de 7 bin 56 TL olacak. Yüzde 30’luk bir artışta ise bu rakam 5 bin 529 TL olacak. Böyle bir senaryoda işverene maliyet de 7 bin 643 TL’ye çıkacak. Asgari ücrette yapılacak artış için bir takım desteklerin de masada olduğu belirtiliyor. Tartışılan desteklerin başında da SGK işçi primlerinin bir kısmının Hazine tarafından üstlenilmesi bulunuyor. SGK primi işçi payı şu anda yüzde 14 olarak uygulanıyor ve 700 TL’ye denk düşüyor. Bu primin bir bölümünün Hazine tarafından üstlenilmesi durumunda ücretlerde otomatikman artış olacak. Ancak bu desteğin süresinin önemli olduğu belirtiliyor. Eğer 6 aylık bir geçici destek olursa, sene başında asgari ücret tutarında bir azalma olabileceği, bu nedenle süre kısıtının da dikkate alınması gerektiği kaydediliyor. Asgari ücret için verilecek destek türünde uzlaşmaya varılırsa, Meclis kapanmadan yasal düzenlemenin de yapılması gerekiyor.
PRİM DESTEĞİ FORMÜLÜ ÖNE ÇIKTI
Asgari ücrete yapılacak zam içinse ‘prim desteği’ formülünde birleşildi. Bu kapsamda yılsonundaki 'Asgari Ücret Tespit Komisyonu' toplantısına kadar kesintilerin tamamının veya bir kısmının devlet tarafından karşılanması değerlendiriliyor.
1625 LİRALIK ALAN
2022 yılında çalışanların alacağı asgari ücret tutarında ve bazı vergi uygulamalarında değişikliğe gidilmişti. 2021 yılında 2.825,90 TL olan asgari ücret 2022 yılında yapılan düzenlemeyle 4.253,40 TL’ye çıkarıldı.Bununla birlikte Asgari Geçim İndirimi, damga vergisi ve gelir vergisi uygulamalarında da değişikliğe gidildi. Şu anda işveren sadece prim kesintisi bulunuyor. Brüt asgari ücrette 760 lira prim kesintisi bulunuyor. İşveren açısından da 876 liralık prim maliyeti bulunuyor. Asgari ücrete ara zam durumunda işverene prim desteği en çok konuşulan formül olarak değerlendiriliyor.2022 yılında çalışanların alacağı asgari ücret tutarında ve bazı vergi uygulamalarında değişikliğe gidilmişti. 2021 yılında 2.825,90 TL olan asgari ücret 2022 yılında yapılan düzenlemeyle 4.253,40 TL’ye çıkarıldı. Bununla birlikte Asgari Geçim İndirimi, damga vergisi ve gelir vergisi uygulamalarında da değişikliğe gidildi. 5.004,00 TL brüt asgari ücretin 750,56 TL’si işçiden alınan SGK primi olarak kesiliyor. Bunun yanı sıra işveren de sigorta primi ödemesi yapıyor.
Brüt ücrete yapılan eklemeler şu şekilde:
* SGK primi işçi payı (Brüt ücret üzerinden %15,5) – 775,62 TL
* İşveren İşsizlik Sigorta Payı (Brüt ücret üzerinden %2) – 100,08 TL
Sonuç olarak işveren için 2022 asgari ücret maliyeti 5.879,70 TL olarak karşımıza çıkıyor. Asgari ücret net rakam üzerinden bakıldığında kamunun elinde 1625 liralık bir alan olduğu ifade ediliyor. Bu durumda asgari ücretin 5 bin 878 liraya yükselebileceği belirtiliyor. İşverenin yükünün belli bir süre üzerinden tamamen alınıp, maliyeti işsizlik sigorta fonundan karşılayarak 5 bin 878 lira zam yapılmasının mümkün olduğu kaydediliyor.
CUMHURBAŞKANI AÇIKLAYACAK
NATO zirvesi öncesi konuşan ve asgari ücrete zam yapılacağını ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu konuda talimat verdiğinin altını çizerek, asgari ücrette rakamların bu hafta içinde netliğe kavuşup açıklanacağını söyledi. Erdoğan, “Yapılan artışın istihdamda herhangi bir olumsuz etkiye yol açmasına da meydan verilmeyecektir. Asgari ücret için talimat verdim. İnşallah en kısa sürede bu konuda müjdeli bir haberi işçilerimizle, emekçilerimizle paylaşmayı umut ediyoruz. Kamu çalışanlarımıza ve emeklilerimize enflasyon farkını zaten vereceğiz. Bu düzenlemenin 13,7 milyon emeklimizin tamamını kapsadığının altını çizmek istiyorum. Şu anda Çalışma Bakanım çalışmayı hafta sonuna varmadan inşallah bitirecekler ve ardından NATO görüşmelerinden döner dönmez bunu milletimle paylaşma fırsatını bulacağız” diye konuşmuştu.
TARAFLARDAN ART ARDA AÇIKLAMALAR;İŞVERENDEN YEŞİL IŞIK
Asgari ücrete ara zam konusunda son günlerde açıklamalar ve temaslar hızlanmıştı. TİSK son yaptığı açıklamada asgari ücretin değerlendirilmesine yönelik olası bir toplantıda masada olacaklarını duyurmuştu. TİSK ayrıca “Çalışma arkadaşlarımızın hayat kalitesini kalıcı şekilde artıracak ve büyük-küçük bütün işletmelerimize değer katacak her türlü kararın destekçisiyiz” diye konuştu.
‘BİRLİKTE KARŞILAYALIM’
Asgari ücrete ara zam konusunda sanayicilerden de dikkat çeken bir öneri geldi. Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, zam oranı belirlenirken TÜFE’nin değil, gıda enflasyonunun dikkate alınması gerektiğini söylemişti. İstanbul Ticaret Odası Başkanı (İTO) Şekib Avdagiç de zamdan doğacak maliyeti iş dünyası ve devletin birlikte karşılaması gerektiğini söylemişti. Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Hak-İş) Genel Başkanı Mahmut Arslan da “Temmuz ayında enflasyon üzerinde bir artış sağlansın istiyoruz” diye konuşmuştu.
ENFLASYON TALEBİ
Türk-İş masaya enflasyon kayıplarının giderilmesi talebiyle oturacak. Türk-İş altı aylık enflasyonun kamu çalışanları gibi asgari ücretlilere de yansıtılmasını temel istemi olarak gündemde tutuyor. Türk-İş’in bir diğer talebi de SGK işçi primlerinde indirim yapılması ve bu indirimin çalışanların ücretlerine yansıtılarak bir gelir artışı sağlanması. Komisyon masasında işverenleri temsil eden Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ise, çalışanların refahını artıracak her türlü adıma olumlu yaklaştıklarını, aynı zamanda küresel ekonomideki belirsizliklerin de dikkate alınarak, ortak bir karar alınmasını istediklerini açıklamıştı. TİSK, bu çerçevede SGK işveren primlerinde indirim yapılmasını, daha önce TÜRK-İş’le vardıkları uzlaşma çerçevesinde SGK işçi primlerinin 5 puan düşürülmesini, İşsizlik Sigortası priminde 2 puanlık işveren payının alınmamasını ve belirli bir süre için daha önce uygulanan asgari ücret desteğinin tekrar uygulamaya girmesini talep ediyor.
OCAK AYINDA YÜZDE 50.50 ARTMIŞTI
2021’de brüt 3 bin 577, net 2 bin 825 lira olarak uygulanan asgari ücret yüzde 50.50’lik artışla 2022 yılı için brüt 5 bin 4, net 4 bin 253 lira olarak belirlendi. Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 5 bin 879 lira düzeyinde.
