4C nedir, hakları nelerdir? 4C kadrosu kimleri kapsıyor?

Türkiye içerisinde yaşamakta olan kişiler Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamında bazı koşulları tamamlayarak emekli olabilmektedir. Bu bağlamda devamlı 4A, 4B veya 4C terimleri günümüzde ön plana çıkmaktadır. 4C grubuna bağlı olan kişiler Emekli Sandığı'na kanun gereğince 4C ismini almışlardır. Bu sebepten dolayı 4C grubunun kapsamı geniştir ve oldukça önemli olan konulardan bir tanesini oluşturmaktadır. Bahsedilen sistemler Türkiye içerisinde emekli olacak bireylerin kontrol edebilmeleri gayesi ile kurulmuştur. Bu mekanizma dahilinde çalışmalarını sürdürmekte olan bireylerin hakları da saklı tutulmaktadır. Bundan dolayı gizlilik esas olmaktadır.

4C NE DEMEKTİR?

Türkiye içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu'nun çatısı altında sigortalı halde olan milyonlarca çalışan bulunur. Bu sigortalılardan birisi de 4C bir başka adı ile Emekli Sandığı çalışanlarıdır. Herhangi bir kurum veya kuruluşta çalışmakta olan her birey kendisini ve ailesini garanti altına almak istemektedir. Hem bugün hem de yarınını bahsedilen güvenceye bağlı şekilde korumak istemektedir.

Bireyler özellikle de sosyal haklardan, sağlık hizmetlerinden ve bir diğer önemli unsur olan emeklilik hizmetlerinden yararlanmak istemektedir. Bu sebeple de Sosyal Sigortala Kurumu’nun ya da SGK'nin sağladığı sigorta kollarından birini altında çalışmaktadırlar. 4C sigorta mekanizması altında bulunanlar önceden Emekli Sandığı’na bağlı olarak çalışanlar şeklinde adlandırılmaktaydı. Bu da bir seneden az süreli ya da mevsimlik bir işin olması durumunda Devlet Personel Başkanlığı veya Maliye Bakanlığı’nın ortak görüşleri kapsamında Bakanlar Kurulu tarafından karar verilen görev içerisinde, belirtilen ücret veya kontenjan sınırında çalıştırılan kişilerin bağlı olduğu sigorta kolunu ifade etmektedir.

4C KADROSUNDA ÇALIŞTIRILAN İŞÇİLERİN HAKLARI NELERDİR?

4C kadrosu kapsamında çalıştırılan işçilerin çok sayıda hakları bulunmaktadır. Bu haklardan birkaç tanesi şu şekilde sıralanmaktadır:

-Bu sistem içerisinde çalıştırılacak olan bireyler işe alınırken herhangi bir eğitim durumlarına bakılmamaktadır. Bireyler, taşıdığı özelliğe göre ve daha çok gereksinime göre çalıştırılmaktadırlar.

- Ek ödeme hakları bulunmamaktadır. Bunun haricindeki mali haklarıysa Bilir Kişi Daire Başkanlığı'nca belirlenmektedir.

- Tüm bunların haricinde tayin veya atama hakları da mevcut olmamaktadır.

- Bağlı bulundukları 4C sistemi içerisinden emekli olabilmektedirler.

- Çalıştıkları işin bitmesi durumunda tazminatlarını alabilmektedirler.

- Çalıştıkları süre içerisinde her ay için iki gün hastalık izinleri bulunur. Doğum veya ölüm izinleri de aynı biçimde geçerli olmaktadır.

- Yine çalıştıkları iş içerisinde unvan olarak yükselebilme hakları bulunmamaktadır.

- İş sözleşmeleri feshedilebilir ve işten çıkarılma gibi durumlarla karşılaşabilirler.

- Yeni düzenlenmiş olan taşeron ve kadro yasası ile birlikte 4B statüsüne geçme durumları mevcut olmaktadır.

4C KİMLERİ KAPSAMAKTADIR?

4C önceden Emekli Sandığı adıyla bilinmekte olan bir sistemdi. 1 seneden daha az çalışan ya da mevsimlik şekilde çalışan bireyler 4C sistemine bağlı olmaktadır. Bahsedilen bu bireyler Bakanlar Kurulunun belirlediği görevler içerisinde, belirlenen ücretler dahilinde veya kişi sınırı mevcut olarak çalışmalarını devam ettirmektedirler.