4 D işçi kadrosu özlük hakları nelerdir?

4 D statüsüne sahip olan işçiler hala çeşitli özlük hakları ile ilgili yeterli bilgiye sahip değildir. 4 D kapsamında çalışan işçiler, 4587 sayılı İş Kanunu hükmüne tabi olarak çalıştırılır, ancak bazı özlük haklarında 657 sayılı kanunundan da yararlanmaktadırlar. Peki, 4 D işçi özlük kadrosu özlük hakları nelerdir.

4 D işçi kadrosu özlük hakları

4 D işçi kadrosu özlük hakları, 4587 sayılı İş Kanunu’nda belirlenmiştir. 4 D statüsüne sahip olan işçiler, toplu sözleşmeleri gereği çeşitli özlük haklarına sahiptir.

Yıllık ücret izin hakkı

4 D işçi kadrosu özlük hakları düzenlemesi işçinin hizmet süresine göre hesaplanır. 4 D kadrosuna sahip olan işçinin yıllık izni ise, kamuda işe ilk girdiği tarihe bağlıdır.

• Hizmet süresi 1-5 yıl arası olanlar 16 iş günü,
• Hizmet süresi 6-14 yıl arasında olanlar 22 iş günü,
• Hizmet süresi 15 yıldan fazlar alanlar ise 28 iş günü yıllık izin kullanır.

Kıdem tazminatı hakkı

4 D işçi özlük hakları arasında düzenlenenler arasında kıdem tazminatı hakkı da bulunmaktadır. İşçinin aynı kurumdan ya da farklı kurumdan fark etmeksizin işe başladığı ilk tarih baz alınır. Yani, kadroya geçtiği sürede başlayan hizmet süresi kadroya geçmeden önce olan hizmet süreleri ile birleştirilir.

İşçi birçok taşeron firması değiştirse de kamu çalıştığı tüm süreyi kıdem tazminatı için esas alır.

Haftalık çalışma saati

4 D işçi özlük haklarından biri olan haftalık çalışma saati belirlenirken, 4857 sayılı İş Kanunu baz alınmaz, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu baz alınır. 657 sayılı kanunda memurların çalışma izni 40 saat, çalışma günü ise 5 gündür. 4 D kadrosuna sahip olan vardiyalı ve sürekli işçi niteliğindeki işler hariç, 4 D’li işçiler, memurlar gibi haftada 5 gün çalışmaktadır.

Kadın işçilerin hakları (doğum)

4 D kadrosu özlük hakları kadın işçilerin doğum öncesi ve sonrası haklarını da düzenlemiştir. Bu haklar 4857 sayılı İş Kanunu ve İlgili Yönetmeliklerle düzenlenmiştir.

• Doğum öncesi ve sonrası 8 hafta olmak üzere toplamda 16 hafta ücretli doğum izni,
• Kadın işçi isterse 6 aya kadar ücretsiz doğum izni,
• Çocuğu 1 yaşına gelene kadar günde 1,5 saat ücretli süt izni
• 60, 120 ve 180 gün süreyle ücretli yarım gün çalışma hakkı
• Çocuğu 27 ayını doldurana kadar ücretsiz yarım gün çalışma hakkı bulunur.

*Ücretli olarak ifade edilen, 5510 sayılı kanun kapsamında iş göremezlik ödeneğinden ödenir.

Mazeret İzini hakkı

4 D işçi özlük hakları mazeret izni hakkında da 4857 sayılı kanundan yaralanır. Bu kanun kapsamında sayılan mazeret izinleri, evlilik, babalık, ölüm, engelli çocuk olarak 4 kategoriden düzenlenmiştir.

Evlilik izni

Evlenen 4 D’li işçiler için izin ücretli 3 gündür. İşçi ve işverenin birlikte anlaştığı bir günde izin kullanılabilir.

Babalık izni

Baba olan işçiye 5 gün ücretli izin verilir.

Ölüm izni

Anne, babası, eşi, kardeşi, çocuğu ölen işçiye 3 gün ücretli izin verilir. İşçinin kayınpederi ve kayınvalidesinin ölmesi halinde 2 gün ücretli izin verilir.

Engelli çocuk izni

İşçilerin en az yüzde 70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğu için de izin verilmektedir. Hastalık raporuna dayanarak verilen için anne ve babadan birinin kullanması şartıyla bir yıl içinde toplam 10 ücretli gündür. İstenilirse, 10 gün olan izinler bölümler halinde de kullanılabilir.

*İşçi ayrıca geçerli bir mazeret göstermesi durumunda yılda 45 güne kadar izin kullanabilir.

4D KADROSUNA GEŞEN İŞÇİYE ÖDENEN YARDIMLAR

İkramiye

Ocak ve temmuz aylarında olmak üzere yılda 2 defa ikramiye verilir.

Çocuk Yardımı

Her çocuk için 25 TL ödenir. Bir çocuk için 25 TL, İki çocuk için 50 TL, 3 Çocuk için 75 TL ödenir. Ödemeler en fazla 3 çocuk için geçerlidir.

Yemek Yardımı

İşçinin çalıştığı kurum işçiye, 1 öğün yemek vermek zorundadır. Eğer fiilen çalıştığı süre için yemek verilmiyorsa her gün için 5 TL yemek ücreti verilir.

Yakacak yardımı

Aylık 30 TL tutarında yakacak yardımı verilir.

Bulaşıcı Hastalık ve Risk Primi

Hastanelerde çalışan ve bulaşıcı hastalık riski ihtimali bulunan işçilere çalıştıkları her gün için 2 TL ödeme yapılır.

Evlilik Yardımı

Evlenen işçilere 140 TL evlenme yardımı yapılır.

Bayram Yardımı

Ramazan ve Kurban Bayramlarında 75 TL yardım parası ödenir.

Okul yardımı

Yılda bir eylül ayında okul yardımı yapılmaktadır. İşçiye, ilkokul için 100 TL, Ortaokul için 110 TL, Lise için 120 TL, Yüksekokul için 140 TL ödenir. Bu ödemeler öğrenim gören öğrenci sayısı kaç ise o kadar ödenir.

Silah Tazminatı

Güvenlik görevlileri arasında silahlı olarak görev yapan işçilere çalıştıkları her gün için 2 TL ödeme yapılır.

Direksiyon Primi

Şoförler, operatörler ve bunların yardımcılarına fiilen çalıştıkları süre boyunca, günlük 2 TL direksiyon prim ücreti ödenir.

Afet Yardımı

Sel, Yangın ve deprem benzeri durumlarda işçiye 1000 TL'ye kadar yardım yapılır.

Ölüm Yardımı

İş kazası sonucunda 1200 TL, normal ölümde 800 TL ödeme işçinin yasal mirasçılarına verilir. İşçilerin birinci derece yakınlarından anne, baba, eş veya çocuklarının vefat etmesi durumunda ise işçiye 300 TL ödenir.

Askerlik Yardımı

Askerlik görevi için işinden ayrılan işçiye de 300 TL ödeme yapılır.

Doğum yardımı

Mevzuat hükümleri esas alınır.

Kesilen Rapor Paralarının Ödenmesi

4/D kapsamındaki işçilerin özlük haklarından biri de SGK tarafından kesilen rapor ücretleridir. 5510 sayılı Kanun gereğince SGK, hastalık nedeniyle alınan raporlarda ilk 2 günlük ücreti işçiden keser. SGK ayakta tedavilerde bir günlük ücretin 1/3’ünü ve yatarak tedavilerde ise 1/2’sini keser.

4/D kapsamındaki işçiler, rapor almış olsa da o ay ki maaşlar tam olarak ödenir ve sağlık raporları neticesinde SGK tarafından yatırılan ücretler de daha sonraki maaşlarından tahsil edilir. Yani, işçinin sağlık raporu aldığı ay ile tam çalıştığı ayda eline geçen ücret aynıdır.

Gece Çalışması ödemesi

Saat 20.00-06.00 arasında yapılan çalışmalar gece çalışmalarıdır. Güvenlik görevlileri hariç bu saatlerde çalıştırılan işçilere ücretleri % 10 zamlı ödenir.