Geleceğin insansız hava trafiğinin rotasını Türk bilim adamları çiziyor

Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Öğretim Üyelerinden Doktor Öğretim Üyesi Hacı Mehmet Güzey’in öncülüğündeki bir ekip, Avrupa destekli geliştirdikleri proje ile geleceğin akıllı şehirlerinde kullanılacak insansız hava trafiği kontrol sistemini geliştiriyor. Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Belgrat Üniversitesi, Belgrat Belediyesi, Kültür Üniversitesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve bazı firmaların iş birliğinde yürütülen proje ile gelecekte insansız hava taşımacılığı ve insansız hava araçlarının trafik düzeni sağlanacak. Türk bilim adamlarının geliştirdiği proje ile hava trafiğinin kontrolü yapay zekanın kontrolünde olacak.

Cezeri’den esinlendi

Projeye öncülük eden Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Öğretim Üyelerinden Doktor Öğretim Üyesi Hacı Mehmet Güzey, projesinde Cezeri projesinden esinlendiğini belirterek, “Proje, Otonom Kentsel Hava Trafik Yönetimi projesi. Öncelikle bu proje fikri şuradan aklıma geldi. Birkaç yıl önce malum bizim insansız hava araçlarında gururumuz Baykar Makinanın sivil alanda da geliştirmiş olduğu Cezeri projesi vardı. Bunu gördüğümde dedim çok güzel insanlar şehir içerisinde taşınacak. Ama bunun yönetimi lazım. Bunu yönetebilmek için otonom sistem lazım. Dolayısıyla insanlı ya da insansız kentsel hava trafiğinde alçak irtifada gösterecek hava araçlarının bir noktadan başka bir noktaya gitmek için uçuş rotasını ve uçuş zamanını isteyeceği bir merkez olması lazım. Bu merkezde insanla yönetimi mümkün olamayacağı için otonom olması lazım. Bu şekilde bir proje yazıp Avrupa Birliğinin IATI fonlarına başvurduk. Avrupa’dan ve İstanbul’dan ortaklarımızla ve Sivas’ta da biz olarak kabul oldu” dedi.

Drone trafiği kontrol altına alınacak

Doktor Öğretim Üyesi Hacı Mehmet Güzey, proje ile hava trafiğinin kontrol altına alınacağını ve izinsiz uçuşların engellenebileceğini ifade edip, “İlerde kentsel hava sahasında faaliyet gösterecek araçlar kafasına göre hareket edemeyecek. Bir merkezden bunun idari alt yapısı da yapıldığı zaman, hangi kurum bağlı olacak vesaire o devletin yapacağı bir iş. Bizim algoritmamız artık hangi kuruma bağlı olursa yetkili merci olacak. Kentsel hava sahasında alçak irtifada uçuşlara müsaade edecek ve havada çarpışmamanın olmamasını sağlayacak. Şehir içerisinde uçuşa yasak bölgelerden hava araçlarının geçmemesini sağlayacak. Bu gibi faydaları olacak. Bu sadece Sivas, İstanbul ve başka şehirler için değil dünyanın her tarafından kullanılabilecek bir proje “dedi.

Algoritma Türk mühendislerde

Doktor Öğretim Üyesi Hacı Mehmet Güzey, projenin algoritması üzerinde çalıştıklarını dile getirip, “Şuanda biz kendi dronelerimiz de yazılım aşamasının ilk kısmını tamamladık. Belgrad Üniversitesi Trafik Mühendisliği Bölümünde yöneyleme araştırmalarını yapıyor. Yani optimum bir şekilde trafiği yönlendirecek algoritmayı yapıyor. Bize düşen kısmı ise drone port yapıyoruz. Gittikleri yerlerde otonom bir şekilde inecek, yağmurdan, kardan korunacak ve otonom şarj olacak, paketini bırakacağı drone portları üretiyoruz. Onun dışında haberleşme, GSM üzerinden merkezden uçuş izni isteme ve uçuş oluru verme algoritmalarını geliştiriyoruz” dedi.

2022 sonunda bitecek

Mehmet Güzey, projenin ilk kısmının yılsonuna kadar tamamlanacağını vurgulayarak, “Projenin ilk kısmı 2022’nin sonunda bitecek. Bir adet demonstrasyonumuz olacak 2022 Ekim ayında Belgrat’ta. 2023’te projenin sonuçlarının daha geliştirileceği iyileştirileceği bir yıl olacak. 2023’ün sonunda da tamamen bitmiş olacak. Üç tane daha demonstrasyon yapacağız. Proje, sim kartı üzerinden drone ile Kentsel Hava Trafik Yönetim merkezinin haberleşmesini sağladık. Bunun dışında bir telefon uygulaması yaptı arkadaşlar. Bu uygulama sayesinde drone görev verebiliyoruz. Harita üzerinden herhangi bir yeri işaretlediğimizde drone o görevi veriyoruz bu uygulama üzerinden. Dronede bu görev için Kentsel Hava Trafik Yönetim merkezinden olur istiyor. Merkezde ki algoritma da olur veriyor” dedi.

Rektör Kul: “Dünya açısından çok önemli bir proje"

Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Kul, projenin sadece Türkiye ve Avrupa açısından değil Dünya açısından da önemli bir proje olduğunu belirterek şunları söyledi, “Mühendislik Fakültesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Öğretim Üyelerinden Doktor Öğretim Üyesi Hacı Mehmet Güzey hocamız Bir Avrupa Projesi çerçevesinde Avrupa’da ki belediyeler ve üniversitelerinde bulunduğu bir konsorsiyum içerisinde bir proje yürütmektedir. Projenin içeriği; dronların otonom olarak şehir içerisinde hareket edebilecekleri bir tasarım, yazılım ve elektronik sistemlerin geliştirilmesiyle alakalıdır. Proje ortakları arasında Belgrat Üniversitesi, Belgrat Belediyesi, bazı firmalar yer alırken ülkemizden Kültür Üniversitesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitemiz yer almaktadır. Bu proje aslında çok önemli bir proje. Artık araçlar otonom hale geldi. Önümüzdeki 15-20 yıl içerisinde kara taşıtlarının birçoğu otonom hale gelecektir. Yani şoförsüz, kendi başına hareket eden araçlarla ulaşım sağlanacaktır. Karadaki araçların yanı sıra havada da ciddi bir trafik gelişecektir. Hava araçlarının otomatik bir şekilde güzergâh belirleyip tanımlanan görevleri yerine getirebilmesi için bazı AR-GE çalışmalarının yapılması gerekiyordu. Mehmet Güzey hocamızın içerisinde olduğu projede böyle bir projedir. Hava araçlarının otonom olarak hareket etmesi, hava trafiğinin otonom olarak sağlanması ile alakalı bir projedir. Bu proje akıllı şehirlerin kurulmasında ki temel taşlardan birisi olacaktır. Ülkemiz, Avrupa ve Dünya açısından çok önemli bir projedir ”dedi.