Dünyada eşi benzeri olmayan ters lale türü Türkiye'de keşfedildi...
.
Ege Üniversitesi (EÜ) Botanik Bahçesi ve Herbaryum Uygulama ve Araştırma Merkezi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Yıldırım ile Aksaray Üniversitesi Biyoloji Bölümü'nden Doç. Dr. Mehtap Tekşen ortak çalışmayla Hatay'ın Arsuz bölgesindeki Amanoslar'da farklı olduğunu düşündükleri ters laleyi inceledi.
Söz konusu bitkinin literatürde ismi yer almayan bir tür olduğu sonucuna varan Yıldırım ve Tekşen, bu konuda hazırladıkları bilimsel makaleyi Yeni Zelanda merkezli uluslararası hakemli dergi Phytotaxa'ya gönderdi.
Dergide yayımlanan makaleyle bilim dünyasında kazandırılan bitkiye "Arsuz lalesi", bilimsel olarak ise "Fritillaria arsusiana Yıldırım&Tekşen" adı verildi.
Bu alanda yaptıkları çalışmalarla dikkat çeken ve bugüne kadar 50'nin üzerinde bitki keşfeden Doç. Dr. Hasan Yıldırım, AA muhabirine, 2008'de Türkiye genelinde gerçekleştirdikleri bir TÜBİTAK projesi esnasında tespit ettiği ters lale popülasyonu üzerine uzun yıllar çalışmalar gerçekleştirdiğini söyledi.
Daha sonra Türkiye'de bu alanında doktora çalışması yapan ve konu uzmanı olan Doç Dr. Mehtap Tekşen ile irtibata geçerek birlikte bitki üzerine çalışmalar yaptıklarını anlatan Yıldırım, ortak bir kararla bu bitkinin yeni tür olduğu sonucuna varıp makale yazdıklarını belirtti.
Doç. Dr. Yıldırım, yeni bir bitkiyi bilim dünyasına kazandırmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek, "Ters lale (Fritillaria) grubu dünya genelinde 150 kadar türle temsil edilmektedir. Ülkemizde ise son keşifle beraber 46 tür ve bu türlerde 20 tanesi sadece ülkemizde bulunan endemik türlerdir.
Bu bağlamda ülkemiz ters lale cinsinin önemli bir merkezidir. Yaptığımız çalışmada da bu bitkinin şu ana kadar dünyada bulunmayan ve ülkemizde de keşfedilmeyen farklı bir tür olduğunu belirledik. Doç Dr. Mehtap Tekşen ile çalıştık ve ülkemiz adına dünyaya kazandırdık." dedi.
"Nesli tehlike altına girebilecek bir bitki"
Bitkinin çok dar bir alanda yayılış gösterdiğini vurgulayan Hasan Yıldırım, şunları kaydetti: "Söz konusu bitkiye ait popülasyon Hatay'ın İskenderun ilçesi, Arsuz bölgesi civarındaki Amanos Dağları'nda 1500 metre rakımlarda yayılış göstermektedir. Bu bölgede yol çalışmaları var, bazı yerlerde hayvan otlatmalarına rastlıyoruz.
Bu nedenle nesli tehlike altına girebilecek bir bitki. Son zamanlarda küresel iklim değişiklikleri bu tarz soğanlı yumrulu bitkileri çok etkiliyor. Bu nedenle bölgede öncelikli olarak yerel yönetim ve halk, bitkiye sahip çıkarak koruma çalışmalarını başlatmalıdır."
Doç. Dr. Yıldırım, bir süre önce bilim dünyasına kazandırdıkları "Hatay sümbülü"nü de bu bölgede bulduklarını sözlerine ekledi.