Bu teknoloji dünyayı uçuracak
Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nde (NASA) astrofizik ve veri bilimi alanlarında araştırmacı olarak görevli Türk bilim adamı Dr. Umut Yıldız, Eskişehir’de düzenlenen “Hezarfen Havacılık Günleri 2015”de yaptığı konuşmada, toplam maliyeti yaklaşık 2 milyar dolar olan The Square Kilometre Array (SKA) adı verilen teleskop projenin içerisinde Türkiye’nin olmasını temenni ettiğini belirtti.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Kongre ve Kültür Merkezi’nde yapılan etkinliklere 'E-Konferans' yolu ile ABD’den bağlanan Dr. Yıldız, NASA’nın kullandığı teleskoplar hakkında bilgi verdi. ‘İnterferometry’ metodundan söz eden Dr. Yıldız, birden fazla çanağın aynı anda aynı istikamette bağlandığında sayılarına bağlı büyüklükte bir teleskop elde edilebildiğinden söz etti. Dr. Yıldız, “Normal de bir teleskopunuz vardır. Bu teleskopların çanak çapı ne kadarsa çözünürlüğü de o kadardır. Şimdi siz iki tane teleskop yaparsanız ve bunları öyle bir bağlıyorsunuz ki aynı anda aynı yere bakıyorlar. Aynı anda aynı yere baktıklarında ve siz bu sinyalleri birleştirdiğinizde, iki teleskopun büyüklüğü kadar bir teleskopa sahip olmuş oluyorsunuz” dedi.
İnterferometry yolu ile kullanılacak teleskop için 2018 yılında üretime geçileceğini kaydeden Dr. Yıldız, “Bu çanaklar 12 metre çapında ise 100 metre arayla bu çanakları koyduğunuzda 100 metre çapında bir çanakla gözlem yapıyormuşsunuz gibi oluyor. Uzun zamandır en iyi en verimli antenleri yapmaya çalışıyorlar. 2018 yılında seri üretime geçecekler, 2023 yılında ise proje bitecek” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE PROJEYE KATILABİLİR
Toplam maliyeti yaklaşık 2 milyar dolar olan projenin Güney Afrika’yı astronomi alanında çok ileriye götüreceğini de dile getiren Dr. Yıldız, proje içerisinde Türkiye’nin bulunmadığını söyleyerek, “Projede Türkiye’nin de olmasını isterdim. Sadece astronomi değil, haricinde başka şeyler de var. Ondan dolayı bizi çok ileri götürebilecek bir projeydi. Belki hala katılabiliriz” diye konuştu.
SKA ÇANAKLARININ ÜRETECEĞİ VERİ TRAFİĞİ BUGÜNKÜ GLOBAL İNTERNET TRAFİĞİNİN 10 KATI OLACAK
Antenler hakkında da bilgi veren Dr. Yıldız, tam kapasitede çalışılması halinde saniyede 700 terabayt (TB) veri elde edileceğini aktardı. Dr. Yıldız, şöyle devam etti:
“Bu anten inanılmaz kapasitede bir anten. Eğer tam kapasitede çalışmaya başlarsa saniyede 700 terabayt veri elde edeceğiz. Bir günde elde edilen veri ile 2 milyon yıl dinlenebilecek bir verinin kapasitesi ile aynı. Bu S.K.A. teleskopu o kadar hassas ki, yaklaşık 10 ışık yılı mesafedeki bir gezegendeki hava alanı radarını da duyabilecek. SKA çanaklarının üreteceği veri trafiği bugünkü global internet trafiğinin 10 katı olacaktır. Bunun için yapılan fiber optik kablolar dünyayı 2 kere dolaşabilecek kapasitede. Bu proje bittiğinde, Güney Afrika’nın interneti dünyanın birçok yerinden daha iyi olacak."
