Başarı ve mutluluğu kitaplarda arıyoruz

Türkiye’de geçtiğimiz yıl 384 milyon kitap basıldı, bu kitapların 280 milyonu akademik yayınlar ve ders kitapları. Genel kategoride yer alan yaklaşık 100 milyon kitabın da yaklaşık 20 milyonunu kişisel gelişim kitapları oluşturuyor. “10 adımda mutluluk”, “25 Kuralla Başarıya Ulaşın”, “Bırak Aklın Seni Geçsin”, “Yıka Beynini”, “Limit Sizsiniz” gibi isimli kitaplar o kadar popüler ki, insanlar sıkışmış hayatlarından bir çıkış yolu bulmak için bunlara sarılıyorlar. Kendi başına bir sektör haline gelen bu kategorideki kitaplardan ilişki kurmayı, özgüvenli olmayı, başarıyı yakalamayı öğreniyoruz...

Bu kitapları, yazmaya niyetli olan herkes yazabilir. Şimdi internete girip dolaşmak yetiyor.

Bir kitap okudum hayatım değişti

Türkiye’de ilk kişisel gelişim kitabını 1986’da yayımlayan psikolog Prof. Dr. Acar Baltaş, Prof. Baltaş piyasada 2 bin 500’den fazla kişisel gelişim kitabı olduğunu vurguluyor ve birçok kitabın insan fizyolojisi konusunda hiçbir bilimsel altyapıya sahip olmayan kişiler tarafından, sağdan soldan toplanan bilgilerden ya da deneyimlerinden yola çıkılarak kaleme alındığını söylüyor.

Eserleri yazanlar meraklı ve hevesli

Prof. Baltaş, konunun ironik bir boyutunun da, bu kişilerin tamamına yakını kariyerlerinin, bir noktada tıkanmış olduğunun ve hayat başarısızlıklarından, başkalarının hayatlarına başarı hikayesi yaratmaya yöneltmenin kimseye garip gelmediğinin altını çiziyor. Baltaş, “Bu kitapları, yazmaya niyetli olan herkes yazabilir. Geçmişte gerçekten okumak ve biriktirmek gerekiyordu. Şimdi internete girip dolaşmak yetiyor. Bu kitapların çoğunluğu, davranış disiplini üzerine eğitimi olmayan ‘meraklı ve hevesli’ yazarlara ait. ” diyor.

2 bin 708 kitap 25 milyon dolarlık pazar

Kişisel gelişim kitapları kategorisi altında aradığımızda internet kitapçılarından idefix’te 2 bin 548, D&R’da 2 bin 708 kitap bulunuyor. Türkiye kitap pazarının cirosu 400 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor, bu cirodan 25 milyon dolarlık payı ise kişisel gelişim kitapları alıyor.

Bilim ile gurular karşı karşıya

Bu kitaplar iki farklı yazar grubu tarafından kaleme alınıyor. Birinci grup bu işin gerçek uzmanları, psikologlar, psikiyatrlar, Üstün Dökmen, Prof. Dr. Acar Baltaş, Nil Gün, Mümin Sekman gibi Türkiye’deki bilimsel öncüleri. Bir de ‘iyi yazıp’ daha çok kişisel hikayelerinden yola çıkarak kaleme aldıkları “değişim ve aydınlanmalarını“ adeta kişisel gelişim gurusu olarak okurlara sunan ve çok satanlar da var. The Secret ve Ferrarisini Satan Bilge yolunda giden Metin Hara, Aşkım Kapışmak, Oğuz Saygın, Ahmet Şerif İzgören’in gibi “kişisel gelişim guruları“nın yayınladığı kitaplar da satış rekorlarını altüst ediyor. Nobel Ödüllü yazarımız Orhan Pamuk ya da büyük usta Yaşar Kemal’in kitap satışları, kişisel gelişim kitaplarının hayli gerisinde... Osho, Secret gibi yabancı dilden çeviriler de best-seller listelerinin en üst sıralarında seyrediyor.

Metin Hara

İnsanlar mutsuz!

34 yaşındaki Metin Hara’nın iki yıl önce yayınladığı “Yol” kitabı, ilk 3 ayda 100 bin’in üzerinde sattı ve yaklaşık 8 ay boyunca bestseller listelerinde kaldı. Hara Türkiye’de kişisel gelişim kitaplarına olan ilgiyi şöyle anlatıyor, “İnsanlar mutsuz, en temel kuraldır bu, talep varsa arzda vardır. Burada en büyük problem, mutluluğu bir ürünle yakalamak imkansız. Ben kendi deneyim ve cevaplarımı başka insanları mutlu etmek için kullanıyorum. Bu kitapların hala dışsal vaatler sunması ve insanların para, başarı, mevki peşinde koşması büyük bir parodokstur. Benim birçok altın bileziğim vardı zengin olayım diye yazmadım bu kitabı.”

Benim kitaplarımı. içsel yolculuğuna sorgulayıcı olarak çıkmak isteyenler okuyor.

Mümin Sekman

Entelektüel Robin Hood’larız

Mümin Sekman kişisel gelişim türünde yazdığı 10 kitap bugüne kadar 2 milyon, Her Şey Seninle Başlar ise 1 milyon 100 bin sattı. ‘’Bizler entelektüel Robin Hood’larız’’ diyen Sekman bu kitapların çok satmasının nedenini şöyle anlatıyor, ‘’İnsanlar en zayıf yönlerini kapatmak için değil, en güçlü yönlerinden daha iyi yararlanmak için okuyorlar. Kendi en iyi versiyonlarını yaratmak istiyorlar. Dünya her gün ilerlerken, insanın kendini geliştirmesi lüks değil zorunluluk. Kentte üniversitede öğretilen bilgilerinin son kullanma tarihi 7 yıl. Kadınlar gelişime daha açık, ama başarı kitaplarını erkekler daha çok okuyor. Spiritüel kitapları ise kadınlar daha çok okuyor.’’

Nil Gün

Okurların yüzde 80’i kadınlar

“Dünyanın her yerinde kişisel gelişim kitaplarının okurları daha çok 30 yaş üstü kadınlar oluyor. Yaklaşık bir oran vermek gerekirse, kişisel gelişim kitaplarına ilgi gösterenlerin yüzde 80’ini kadınlar oluşturuyor. Bunun nedeni, iş hayatında başarılı olsa da özel hayatında istediği doyumu bulamamış olması. Erkek egemen bir dünyada yaşadığı eşitsiz ilişkiler kadınları bunaltıyor; bir çıkış olarak da kişisel gelişim kitaplarına yöneliyorlar. Tüketim toplumunun hızına uygun olarak amaç ve anlamı hemebn bulmak istiyorlar. Hem de mümkünse emeksiz. Onlara hızlı çözüm vadeden kitapların peşinden koşuyorlar.

Deneyimsiz insanlar hap çözüm sunan kitaplara, eğitimlere yöneliyor ve yollarını uzatıyorlar.