Yeni yasayla Türkiye banko internet düşmanı ülkeler arasına girer

İnternet dünyasında bir çığır açan en yaratıcı sitelerden biri kuşkusuz Ekşi Sözlük’tür. Sahibi ve kurucusu Sedat Kapanoğlu’nun (ssg) tabiri ile “İstanbul seni yeneceğim” manzaralı bir plazaya konumlanan Ekşi Sözlük üssüne girdiğimizde, konuşacağımız esas mevzu internet sansürü ile ilgiliydi. Bugün 20’den fazla şehirde düzenlenecek yürüyüş ile 22 Ağustos’ta yürürlüğe girecek olan internetin filtrelenmesi yasasına karşı gelinecek. Ekşi Sözlük ise bu yasaya en çok tepki veren sitelerden biri. Hazır Sedat Kapanoğlu’nu bulmuşken ayda 7 milyon tıklanan Ekşi Sözlük’ün 12 yıllık gelişimini de konuştuk.

* BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) neredeyse sitenizi kapatıyordu. Son durum nedir?

Site, yasağı fark etmemiz sonucu yayınına devam ediyor. O süreç biraz sancılı. 2006’da yürürlüğe girmiş internetle alakalı bir yasa var. Bu yasanın denetleme kurumu BTK ve TİB. BTK’nın işlevi, yasanın ön gördüğü sitelerin Türkiye erişimini engellemek. Katalog suçlara uyduğunu düşündüğü her siteyi kapatabiliyor. Geçen ay kelime yasakları ortaya çıktı. Haydar, hayvan, etek gibi kelimelerin yasaklanacağı emri verildi. Olay medyada yankı bulunca TİB bir anda geri döndü. TİB’deki bu olaya çok güldük.

* Her an başınıza bir şey geleceğini düşünüyor muydunuz?

Ben beklemiyordum. Beklememe nedenim hukuki mercilerle gayet yakın şekilde çalışan ve hukuki problemleri çözmek için kendine ek bir ekip ayırmış bir site olmamız. Bu olaydan sonra bizim hosting firmamıza TİB’den mail gidiyor. 60 site arasında biz de vardık. Biz mücadele edebiliyoruz ama diğer sitelerin mücadele gücü sınırlı.

* 22 Ağustos yasası ile internette neler değişecek?

Filtre yasası ile birçok şey değişecek. Deniyor ki filtre opsiyonel olacak. Yeni bir internet paketi aldığınızda normal olarak aile ayarı devreye girecek. Orada yasaklı siteler olacak. Eğer siz kısıt istemezseniz standart ayara geçecek. Bugüne kadar ara siteler, Proxy değişiklikleri ile yasakları aşıyorduk. Yeni yasayla bunlar da suç oluyor.

* Bunu kıracak hacker yok mu?

Bu yasakları aşmak da suç. Standart pakette de yasaklı sitelere girmek suç. Düzenleme çok kaba saba tutulmuş. DNS ayarları yüzünden cezalandırılmanıza imkan veriyor. Yasayla internet düşmanı ülkeler arasına banko Türkiye de girecek.

Sansüre karşı bugün 20’den fazla şehirde yürüyüş var

* Ekşi Sözlük hangi filtrelemeye denk düşecek?

Kopardığımız yaygara yüzünden aile paketi gibi paketlerin içerisine girebileceğini sanmıyorum. Sitelerin ana geliri reklam. Bu da ister istemez reklam verenlerin bizi tercih etmesinde sınırlama yaratacak.

* Güçsüz olan sözlükler büyük sarsılacak...

Tabii ki. Çatır çatır gidecekler. Siz platformu sağlarsınız içindeki yazılardan yazarlar sorumludur. O yüzden, siz yazarı bulup onunla muhatap olursunuz hukuksal konularla. Platform iletişim ortamı sağlar ve içeriği denetlemez. Bizi zorla oto sansüre sürüklüyorlar. İster istemez hukuken sakıncalı olabilir diye yazar kaydı silip başlık kapatıyoruz. Bunlarla neden uğraşalım. Biz neden hukuku bilmek zorundayız!

* Şu an ne kadar üyeniz var?

30 binden fazla yazar var.

* Bunların hepsini kontrol edip sakıncalı olanları silmek zorunda mı kalıyorsunuz?
Onun zorluğundayız. Bugün Ekşi Sözlük’e 40’dan fazla dava açıldı. Biri hariç hepsini kazandık. Şu an hukuk sistemi bu işi nasıl yapacağını bilmiyor ve hata yapıyor. Uzman kadrosu yok. Varacağımız noktada çok garip insanlara dönüşeceğiz. Uzun vadede defo yaratacak. Tek kanallı dönemi internet üzerinden uygulamaya çalışıyorlar. Mağdur olan da bu zorlukları aşmayı beceremeyen kişiler olacak. Aşmak suç, bu yüzden de korkuyor olacaklar internetten. Sansüre karşı bugün 20’den fazla şehirde yürüyüş var. Kendimizi göstermemiz gerekiyor ki sadece sağ üstten tıklanarak kapatılabilen insanlar olmadığımız anlaşılsın. “Bunlar gerçek bir bireydir ve hakkını arıyor” diyebilsinler.
Bu haberi okuyan herkesi öğleden sonra Taksim’e davet ediyoruz.

Obama sosyal medyanın yararlarını çok fazla gördü

* Siyasiler interneti seçim aracı olarak kullanıyorlar mı?

Kullanıyorlar. Obama internet sayesinde başkan oldu. İnanılmaz bir sosyal medya desteği gördü. Bunu duyan siyasetçilerimiz internetin tam olarak ne olduğunu bilmediği halde “Tamam o zaman buna da katılalım” diye bir katılım gösteriyorlar. İşi çok iyi bilenler de var. İnternetin fikir özgürlüğü bakımından ne kadar önemli olduğunu anlamamız gerekiyor.

* Siyasetçiler size reklam vermek istiyor mu?

Reklam talebi geliyor ve bunları reddediyoruz. Parti reklamı almıyoruz. Siyasi olarak duruşumuzu göstermiyoruz.

* “Amerika’da Microsoft’da çalışmaya devam etseydim ve Türkiye’ye dönmeseydim” diyor musunuz?

Düşündürücü bir soru. Bir buçuk yıl oldu geleli. Türkiye’de bir yığın problem var. Bir yığın mesele ile karşı karşıyayız. Şu anda da Amerika’da olsaydım hiçbir şey yapamadığım için üzüntülü olurdum.

Sözlük sahibiyim diye ‘aşığım sana’ mesajları alıyorum

* Facebook kurucusu ile sizi karşılaştırıyorlar...

Aynı mecrayı Amerika’da idare ediyor olsaydım, sorunlar ile karşılaşmayacak ve çok daha zengin bir adam olacaktım. Ama bu mecranın Amerika’da hiçbir esprisi yok. Ekşi Sözlük’ün esprisi var. Bilgi kaynağı gibi duruyor. Yalan yanlış şeyler yazıp eğleniyoruz. Sözlüğün bu kadar popüler olması her görüşü barındırabilmesi. Hem medyaya hem de insanlara malzeme veriyoruz.

* Ekşi Sözlük’ün sahibi olmak statü kazandırıyor mu?

Biraz farklı oluyor. Doktora gidiyorum “Bizim çocuk orayı okuyor, yazar olamadı hâlâ” diye muhabbet açılıyor.

* Kızlar için cezbedici bir durum mu?

İlgi oluyor tabii. Facebook’tan mesajlar alıyorum. “Süpersin, aşığım sana, ölüyorum” yazıyorlar. Periyodik olarak o tür mesajlar geliyor. Kız arkadaşlarımla ilişkilerimi nasıl etkiledi bilmiyorum. Bir referans noktam yok. Yetişkinliğimin başından beri yani 12 yıldır buranın sahibiyim.

Hakkında yazılanları sildirmek isteyenlerden tehdit bile aldık

* Sanatçılar açık bir kimlikle size üye mi?

Mümkün değil yapmazlar. Bir kere Emre Altuğ kimliğini açıklamadı ama üye olmuş. Sezen Aksu başlığına, “Evi çok güzel insan” yazıyor. Böyle bir şey yazdığı zaman kim olduğunu anlıyorsunuz.

* Ünlülerin sizden korkmasının en büyük nedeni o içerikte yazılanlar mı?

Bu gayet normal. 2003’te Ece Erken hakkımda yazılanları silin sizi mahkemeye vereceğim diyerek bizi tehdit etmişti. Mecburen silmiştim. Başlığın içerisini boşaltınca sözlük yazarları “Dünyanın en mükemmel insanıdır. Monaco’ya 75 metreden attığı golle bilinir” gibi aşırı övgü yazdı. Bu sefer avukatı iletişime geçti. Yine kapattık. 2-3 yıl sonra geri açtım. Ece Erken’den hiç şikayet gelmedi. Nedeni de insanlar 3 yıl boyunca ona “Ece sana hiçbir şey yazmamışlar Ekşi Sözlük’te” demiştir. Ne oldu Ece Erken fikir ifade özgürlüğü konusunda aşamamı atladı! Hakkınızda kötü şeyler bile yazılsa, siz ciddiye alınıyorsunuz anlamına geliyor.

İlk zirvede 11, son zirvede 8 bin kişi vardı

* İşin bu kadar çığırından çıkacağını tahmin ediyor muydunuz?

İlk zirveyi 1999 yılında Büyükada’da ekşi piknik olarak yapmıştık. 11 kişi katılmıştı. O zaman “12 yıl sonra 8 bin kişi bir arada zirve yapacak, hepsi de yazar olacak” desen. Seni döverek kovalardım.

* Sitenin büyümesinin kırılma noktası nedir?

Fikir ifade özgürlüğü bitirdi olayı. Bu konuda aç olan marjinal ama nüfusu yüksek bir kesim geldi sözlüğe. O insanlar etrafına benimsetti. Sözlük çizgisini de korudu. Her görüşe sahip insanla karşılaşabilirsiniz.

2 gün hiç internete girmediğim olmadı

* İnternete girmediğiniz en uzun süre ne kadar?

“2 gün hiç internete bakmadım” demem imkansız.

* Ekşi Sözlük hayatımıza hangi kelimeleri kattı?

Jargona “ayar vermek” tabirini soktu. “bknz”ın, dilin içinde yerleşik hale gelmesinde rol oynadı.

* Bugüne kadar kaç entry yazdınız?

45 bini geçkin... En çok entry atan da benim. Ama yakındır geçmeleri. Atlantis yakın takipçim.

* Siyasete girer misiniz?

Zannetmiyorum. Nasıl Marilyn Manson kaburgasından kemik aldırmış söylentileri varsa, benim de omurgamdan birkaç kemik aldırmam lazım. Siyaset yapmak çok başka bir meziyet.