Uyku apnesine dikkat! Her gece iki kişiyi öldürüyor

Türkiye’de diyabet hastası kadar uyku apneli insan olduğunu söyleyen Kulak- Burun-Boğaz uzmanı Prof. Dr. Mehmet Ömür, “Şişman erkekler tehdit altında” diyor.

Uyku sırasında gevşemiş ağza giren havayla damağın sağa sola çarparak çıkardığı sese horlama deniliyor. Horlayan biri dakikada 40 defa bu sesi çıkarıyor. Erişkin insanların yüzde 45’i zaman zaman horlarken, yüzde 25’i sürekli horluyor. Sürekli horlayanların yüzde 4’ü uyku apnesi hastalığıyla mücadele ediyor. Ancak bu hastalığı taşıyanların çoğu bunun farkında değil. Kulak- Burun- Boğaz Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Ömür’ün yazdığı “Horlama Kitabı” bu konuda hem ciddi hem de eğlenceli bilgiler sunuyor.

Uyku apnesi nedir?
Uyku sırasında soluğun 10 saniyeden uzunca bir süre durması. Bu eylemin 60 dakikada 5 defa tekrarlanması fizyolojik olarak normal kabul ediliyor. Ama beşten fazlası hastalık olarak tanımlanıyor. Çünkü risk artmaya başlıyor.

Riskleri neler?
Uykuda nefes kesilince vücuda oksijen gitmez ve kalp daha çok çalışır, yorulur. Bu da beyin enfaktüsü, felç, depresyon, cinsel isteksizlik, kalp hastalıkları, baş ağrısı, trafik kazaları, algılama ve konsantrasyon bozukluklarına neden olur. Sonuçta insan uykusunu alamadığı zaman sinir sistemi bozuluyor. Ayrıca ölüm riski de var. Uyku apnesi dünyada her gece 2 kişinin canını alıyor. Gece yatağında ölen insanlar için “Allah rahmet eylesin, kalp krizi geçirdi” diyorlar. Bunu tespit edebilmek tabii ki çok zor. Ama horlamanın önemi işte burada devreye giriyor. Çünkü uyku apnesi olan hastaların hepsi horluyor. Mesela trafik kazaları incelendiğinde bu hastalığa sahip kişilerin yaptığı kazalarda fren izi bulamazsınız.

Peki kimler tehdit altında?
Şişman, kısa boylu ve kalın boyunlu erkekler. Ama çocuklarda ve gençlerde de apne olabiliyor. Bu hastalarda genetik olma ihtimali çok yüksek. Tabii ki kadınlarda da bu hastalık görülüyor. Kadınlar daha çok kalçalarından, erkekler boyunlarından şişmanlıyorlar. Nefes alma işlemi de boynu ilgilendirdiği için erkeklerde daha çok görülüyor.

Nasıl ortamlar horlamayı artırır?
Yorgunluk, alkol, burun tıkanıklığı, bademcik ve geniz eti şişliğinde horlar insanlar. Ama çok sıcak, nemli yatak odaları, çok yemek yiyip hemen yatmak horlamayı artırır. Sırt üstü yatış pozisyonu da horlamayı artıran bir etkendir.

Uyku apnesinin çözümü ne?
Uyku apnesi olan kişinin burnuna bir maske takıp gece boyunca kendisine basınçlı hava vermesini sağlıyoruz. Böylece o bölgenin tıkanmasına engel oluyoruz. Diğer yöntem de ameliyat. Boğaz bölgelerinde daralan yerlerde bir genişleme operasyonu yapılıyor. Bunun tespiti de uyku merkezinde yapılıyor.

Nasıl bir tespit bu?
Akşam yemeğinden sonra geliniyor. Elektrotlarla sabaha kadar beyin dalgaları, burundan geçen havanın geçiş miktarı ve kalpte yaptığı belirtiler takip edilip raporlanıyor. Apne varsa ve kalbi etkiliyorsa ciddi bir vaka olarak adlandırılıp teşhis konuluyor. Ondan sonra da ameliyat yapılıp yapılmayacağına karar veriliyor.

Horlama nasıl engellenebilir?
Damağa iğne batırılarak o bölgede doku azalması ve sertleşme sağlanıyor. 6 haftada bir 3-4 defa yapıldığında yüzde 70 oranında bu sorun çözülüyor. Kilo vermek, burun tıkanıklığını azaltmak horlamayı düzeltici nedenler.
n Peki ya horlama hapları ne kadar etkili?
Bir gecelik haplar onlar. Horlamamanız gereken bir ortama giriyorsanız o gece için rahatlatabilir. Ama kalıcı bir çözüm değil.


Hastalık öykü ve karikatürlerle anlatıldı

Kulak-Burun-Boğaz uzmanı Prof. Dr. Mehmet Ömür’ün Remzi Kitabevi’nden önümüzdeki hafta çıkacak olan “Horlama Kitabı” 25 yıllık bir araştırmanın sonucunda hazırlandı. 30 yıl önce tanısı konmaya başlanan sinsi ve öldürücü bir hastalık olan uyku apnesinin neden ve sonuçları kitapta ayrıntılarıyla anlatılıyor. Sade bir dille yazılan “Horlama Kitabı” karikatür, fotoğraf ve şiirlerle zenginleştirilmiş. Prof. Dr. Ömür kitabında Türkiye’de ciddiye alınmayan uyku apnesinin tehlikelerini sıralıyor.