Üniversiteli olmanın bedeli aylık en az 2 bin TL

Üniversiteler açıldı, aileler çocuklarının geleceği için binbir zorlukla da olsa bütçelerinden büyük bir payı eğitime ayırıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) Türkiye’de eğitim harcamaları istatistiklerini her yılın sonunda bir önceki seneye dayanarak yayınlıyor. 2016’da yayınladığı rakamlara göre Türkiye’de okul öncesinden üniversiteye kadar öğrenci başına yıllık ortalama eğitim harcaması 6 bin 472 TL. Bu rakam 2014 yılında 5 bin 778 TL olurken, 2015 yılında ise 6 bin 472 TL olarak gerçekleşti. Yine TUİK verilerine göre ülkemizde öğrenci başına en çok harcama yükseköğretime yapıldı. Eğitim düzeylerine göre değerlendirildiğinde, 2015 yılında öğrenci başına harcamanın en yüksek olduğu eğitim düzeyi 12 bin 259 TL ile yüksek öğretim oldu. Bu resmi rakamlara barınma giderleri de eklendiğinde rakam 24 bin TL’yi buluyor.

Peki bir üniversite öğrencisi bir ayda ne kadar harcıyor? Öncelikle çok basit hesaplamalar yaparak, üniversiteye giden bir öğrencinin aylık giderleri ne kadar buna hesaplayalım. Üniversiteye giren öğrenciler yurtta değil evde kalmak ister. Çünkü ev rahattır, özgürlüğünü kısıtlamaz, arkadaş ortamın çok daha geniş ve eğlenceli olur. Ama ev ekstradan bir maliyettirde...

Kiralar 1000 ile 2 bin TL arasında

Büyük şehirlerde ev kiraları minimum 1000 TL’den başlıyor. Bu rakam üniversitelere yakın semtlerde biraz daha artıyor. Örneğin Boğaziçi, Yıldız Teknik Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nde okuyan öğrencilerin tercihleri arasında olan Şişli, Beşiktaş ve Mecidiyeköy’de ise kiralar 1500 TL’den 2 bin 250 TL’ye kadar yükseliyor. Kadıköy, Üsküdar civarında kiralar ise yine 1500 ile 2 bin lira arasında.

Yurt fiyatları ayda 1000 TL’yi buluyor

Özel yurtların fiyatları 250 TL ile 1000 TL arasında seyrediyor. Tek kişilik odadan 7’den fazla kişinin kalabileceği odalara kadar farklı alternatiflerin bulunduğu özel yurtlarda, hizmet çeşitliliği ve oda paylaşımına göre fiyatlar 1000 TL’in üstüne de çıkabiliyor. Ancak oda fiyatları marjı 500 TL ile 1000 TL arasında yoğunlaşıyor. Örneğin İTÜ’nün yurt fiyatları 450 ile 1000 TL arasında değişirken devlet yurtları 140 ile 290 TL arasında seyrediyor.

Ev arkadaşları tüm masrafları paylaşıyor

İstanbul Beşiktaş’ta oturan üniversite öğrencileri Zeynep Söğüt evini yine üniversite öğrencisi arkadaşı Büşra Emir ile paylaşıyor. Evin kirası ikiye bölünüyor ve aylık 2 bin TL’ye mobilyalı kiralanan evde kişi başı kira bedeli aylık 1000 TL’ye geliyor. Okullarına olan yakınlığından dolayı Beşiktaş’ta oturduklarını söyleyen öğrenciler akşam yemeklerini genelde evde kendi pişirdikleri yemeklerle geçiştiriyorlar. Öğlen yemeklerini okulda yiyen öğrenciler günlük 25-30 TL cep masrafları olduğunu söylüyor. Ailelerinin gönderdiği erzaklar dışında aylık 400 TL’lik market alışverişi harcamaları var. Faturaları, apartman aidatını da paylaşan öğrenciler bu masraf kalemine de 300 TL ayırıyor. Ulaşım masrafı olmayan öğrenciler hafta sonu sosyalleştiklerini, haftada bir sinemaya gittiklerini, arkadaşlarıyla dolaştıklarını belirtiyorlar, bu sosyalleşmenin bedeli ise 150 TL. Okumayı seven her iki öğrenci bütçelerinden ayda yaklaşık 100 TL’yi kitap ve dergilere ayırdıklarını, cep telefonu masraflarının da 80 TL’yi bulduğunu söylüyor.

Toplu taşıtlarla ulaşım 85 TL

Büyükşehirlerde okuyan bir üniversiteli için ulaşım da önemli bir masraf olarak üniveritelini karşısına çıkıyor. İstanbul’da İETT ile okula gidip gelen bir öğrenci için aylık mavi kart ücreti 85 TL.

500 TL

İkinci öğretimde okuyan öğrencilerin üniversite harçları da ortalama 500 TL. Öğrencilerin şu an devletten aldığı kredi ise bunun yalnızca 1/3’i, 425 TL.

Faturalar ve aidat 400 TL’yi geçiyor

Ev kirasının yanında tabii ki ısınma, elektrik ve su gibi faturalar, yine apartman aidatları var. Kasım-Mart döneminde doğalgaz faturaları ortalama 200-250 TL civarında gelirken, öğrenci evi için elektrik ortalama 60-70 TL, su ise 20-25 TL arasında seyrediyor. Apartman aidatları ise ortalama 50 ile 70 TL arasında. Böylelikle bir öğrenci evinin kira harici faturaları için 400 TL’lik bir bütçe ayırmak gerekiyor. Yeni ev kiralayan öğrencilerin ev eşyaları da bir yekün tutuyor. 2+1 ev için bu masraf yaklaşık bir kereye mahsus 3 bin 500 TL’yi buluyor.

Günde 20 TL yemek masrafı

Öğrencilerin en çok para harcadıkları kalem ise yiyecek içecek. Öğlen yemeklerini okulda yiyen sabah simit ya da poğaça ile geçiştiren bir üniversiteli, akşam yemeklerini genelde dışarıdan siparişe eve getiriyor. İstanbul’daki devlet üniversitelerinde öğlen yemeği 2.5 TL, akşam yemeği ücreti ise 3.5 TL. Akşam yemeği de eklenince bir üniversiteli günde minimum 20 TL harcansa aylık ortalama yemek ihtiyacı 600 TL’yi buluyor.

En çok para giyime harcanıyor

Akdeniz Üniveritesi’nin yaptığı araştırmaya göre gençlerin yüzde 49’u en çok giyime para harcadığını yüzde 26’sı bütçelerinin büyük kısmının yeme içmeye ayırdıklarını söylüyor.

Sosyal aktiviteler 100 TL

Barınma, ulaşım, yiyecek dışında üniversitelilerin sosyal aktivitelere ayırdıkları zaman ve bunların da masrafları önemli bir yekün teşkil ediyor. Haftada bir gün maç, sinema, tiyatro, konser etkinlikleri için de aylık ortalama minimum 100-150 TL gibi masraf ortaya çıkıyor.

Gençler ayda 200-400 TL arası kişisel harcama, İletişim için de ortalama 50 TL ödüyor.

Fatura ‘Baba Bank’a...

Tüm masrafları alt alta topladığımızda, evde 2 öğrencinin kaldığını varsayalım. Eve adım attığında bir öğrencinin cebinden çıkacak masraf ortalama 3 bin TL. Aylık masrafı ise kira ve faturalarla birlikte ev masrafı 950 TL, yiyecek 600 TL, ulaşım 85 TL, sosyal aktiviteler için 100 TL, toplam 1750 TL. Buna kişisel alışveriş, iletişim (telefon ve internet) kitap vb gibi masraflar da eklendiğinde bütçe 2 bin TL’yi buluyor.