Türklerin adını uzaya yazdırdı!
Forbes Dergisi’nin, “Amerika’nın Servetini Yaratan 60 Kadın” listesinde, Eren Özmen 1.3 milyar dolarlık kişisel servetiyle 19’uncu sırada yer aldı. İzmir’de doğup Diyarbakır’da büyüyen Özmen, Elon Musk, Jeff Bezos gibi dünyayı uzay çağına taşıyan isimler arasına girdi. Özmen kendi çabalarıyla başarıya ulaşma hikayesini anlattı...
Nevada Üniversitesi’nde master yapan Eren Özmen, eşiyle birlikte çalıştıkları Sierra Nevada Corporation’ı 1994 yılında devraldı ve şirketi büyüttü. ABD’nin 18 eyaletinin yanı sıra Avrupa’da da organize olan Özmen çifti, personel sayılarını 4 bine ulaştırdı. 1963’te uzay mekiklerinin elektronik sistemlerini geliştirerek işe başlayan şirket bugün ticari yörünge taşımacılığı, mikro uydular tasarlıyor. Şimdi ise Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) yaşayan astronotlara kargo götürecek özel bir araç üretti. Özmenler bugün Mars projesinin geliştiren Elon Musk’ın SpaceX’i ve uzun menzilli roketler üreten Jeff Bezos’un Blue Origin’i ile yarışıyor.
Uzaya kargo gemisi yolda
Aynı zamanda Türkiye’nin “milli uçak” projesinin ortağı da olan Özmen çiftinin SNC şirketi, uydu ve ateşleme sistemlerinin yanı sıra “Dream Chaser” (Rüya Avcısı) adını verdikleri, uzaya kargo taşıyacak ve tıpkı bir uçak gibi normal havaalanlarına inebilecek bir uzay gemisinin geliştirilmesiyle de uğraşıyor. Şirketlerinin yıllık cirosu yaklaşık 3 milyar dolar olan Özmen çiftinin Türkiye’de kurduğu bir uzay ve havacılık şirketi de bulunuyor.
Mücadeleci bir annenin kızı
Eren Özmen’in hayat hikayesi 1958’de İzmir’de başlıyor. Ancak, sağlık memuru babasının görevi nedeniyle Diyarbakır’da büyüyor. Annesi hemşire olan Özmen, babasını 17 yaşındayken trafik kazasında kaybetmiş. Tüm yük annesinin omuzlarına binmiş, “Annem kardeşlerimi ve beni hiçbir şeyden mahrum bırakmamak için çok çalıştı” diyor. Annesinin o zor günlerde gösterdiği insanüstü çaba, Eren Hanım’ın hayatında etkili olmuş. Diyarbakır’da büyümek de Eren Özmen’e çok şey katmış; orada komşuluğu, paylaşımı öğrenmiş.
Eğitim almak için pastanede çalıştı
1981’de Ankara Üniversitesi Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Bölümü’nden mezun olan Özmen master için Amerika’ya gitti. “ABD’ye geldiğimde param yoktu ve iyi İngilizce konuşamıyordum.Eğitim masraflarım için pastanede çalıştım, ev yapımı baklava yaptım, çok tuttu. Bazen bunlar imkansız gibi görünse de, her sabah kalktığımda ‘sakın pes etme, bir gün daha sabret’ diyordum. Eşim ise Amerika’ya benim gibi sadece bir sırt çantası ile gelmişti, ama en azından yanında bisikleti de vardı, çünkü kendisi Türkiye şampiyonu bir millî bisikletçiydi” diyen Özmen, 1988’de, şu an sahibi olduğu Sierra Nevada Corporation’da çalışmaya başlamış.
Uzay kargosu
Dream Chaser Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan gönderilen bir kargoyu 3 ila 6 saat dünyaya taşıyacak.
İlk uçuş 2020’de
İlk uçuşunu 2020’de gerçekleştirecek Dream Chaser’ın öne çıkan özelliği ise dünyaya bir uçak gibi inebiliyor olması.
Şirketin batmak üzere olduğunu anladı
1988 yılında evlenen çift, hayallerinin peşinde koşmaya devam ederken Eren hanım aynı yıl SNC’de finansal danışman olarak çalışmaya başlamış. Hatta şirketin bir süre içinde zora girip kepenk idrirebileceğini anlayıp yöneticileri bilgilendirmiş. Bu nedenle de finans denetleyicisi olmuş.
Çift çalıştıkları şirketi satın aldı
Eşi Fatih Bey ise Nevada Üniversitesi’nde elektrik mühendisliği alanında master yaparken, 1981’de şimdi sahibi oldukları SNC’de stajyer mühendis olarak işe başlamış. Çift, ardından 1994’te çalıştıkları şirketi patronlarından devralmış. Evlerini ipotek ettiren çift, “Ya batacaktık ya da çıkacaktık. Çocuklarımızın ne kadar küçük olduklarını düşünürsek, bu bizim için büyük bir risk oluşturuyordu” dese de aldıkları riskin karşılığında, bugün Amerika’da 19 eyalette ve İngiltere, Almanya ve Türkiye’de toplam 33 lokasyonda yaklaşık 4 bin kişinin çalıştığı bir şirkete sahipler.
Başarı hayal etmekle başlar
Eren Hanım, hayal etmeye henüz küçük bir çocukken başlamış. Gençliğinde televizyonda erkeklerin egemen olduğu bir sektörde; bir kadının aile şirketinin kontrolünü ele alarak yükselmesini işleyen İngiliz dizisini izlerken başrolde kendini gördüğünü söylüyor ve ekliyor: “Hayatta ne yapmak istediğimi biliyordum.” Henüz 23 yaşında, ailesini arkasında bırakarak ABD’ye ilk geldiğindeyse bugünlere gelebileceğini bilmiyordu tabii ki. Şimdi ise “Bilmediğimiz kısım maceramız değil midir zaten!” diyor ve ekliyor: “Kariyerime ve iş dünyasındaki pozisyonuma dönüp baktığımda halen tüm zorluklara göğüs geren o televizyon dizisindeki kadını hatırlarım.” Eren Hanım’a göre her başarının arkasında hayal etmek yatıyor. Hayal ettikten sonra ise yere, zamana ve koşullara bakmaksızın iyi bir vizyon, sabır, azim, iş ahlakı, risk analizi ve güvenilir iş arkadaşlarından oluşan bir çevre başarıyı getiriyor.
Uzaya yatırım yapıyor ve kazanıyorlar
1980’lerin başında yeni mezun genç bir kadın olarak dilini bile doğru dürüst konuşamadığı ABD’ye, Nevada Üniversitesi’nde yüksek lisans yapmaya gittiğinde, o zamanlar hayatını temelli değiştirecek adımı attığını bilmeyen Eren Hanım bugün 1,3 milyar dolarlık kişisel servetine yön veriyor. SNC, Amerikan Savunma Bakanlığı’ndan aldıkları milyar dolar seviyesine ulaşan kontratlarla havacılık teknolojisi alanında hızla büyüdü. Şirketin ürünleri bugüne kadar, 13’ü Mars’a olmak üzere, 450 uzay yolculuğunda kullanıldı. Önemli uzay projelerinden biri de Ay’ın etrafında konumlanacak “Deep Space Gateway” projesi için prototip üretmek olacak. Şirket NASA ile bu konuda bir kontrat imzaladı.
Uzay istasyonuna hizmet verecekler
SNC, 2020’den itibaren Uluslararası Uzay İstasyonu’na hizmet vermek üzere NASA ile anlaşma yaptı. Buna göre; 2020 yılının sonlarına doğru fırlatılması beklenen uzay uçağı Uluslararası Uzay İstasyonu’na kargo ikmali sağlayacak. SNC’nin “Amerika’nın Uzay Uçağı” olarak bilinen Dream Chaser’i tekrar piste iniş yapabilen tek ticari, yeniden kullanılabilir uzay aracı. Dream Chaser geçen Kasım’da NASA’nın Armstrong Uçuş Araştırma Merkezi’nde gerçekleştirdiği serbest uçuş testini başarıyla tamamladı.
Türk öğrencilere burs verecekler
Eren-Fatih Özmen çifti 2015’de, TRJet şirketini kurdu. Türkiye’yi dünya ticari havacılık sektöründe önemli bir yere getirmeyi hedefleyen çiftin asıl amacıysa TRJet ile Türk gençliğine imkan sağlamak. Artık finansal kazançlardan ziyade etkili, faydalı kazançların peşinde olduklarını belirten Eren Özmen, maddi durumu yetersiz öğrencilere burs imkanı sağlamak ve Türk mühendislerin gelişimine katkıda bulunmak için de çalışmalar yürütüyor.
Daima isteklerinize odaklanmalısınız
Eren hanımın girişimci olmak isteyen gençlere tavsiyesi ise çok basit: Derslerine iyi çalışmaları ve ödevlerini dikkatle yapmaları… Tabii ki buradan kasıt okuldaki ödevler değil. Özmen rekabetin yüksek olduğu iş dünyasında dersine iyi çalışarak yani ne yapılması gerektiğini en iyi şekilde öğrenerek öne geçilebileceğini düşünüyor ve ekliyor: “Her zaman istediklerinize odaklanın, diğerlerinden daha çok çalışın, asla vazgeçmeyin ve seçtiğiniz alanda uzmanlaşmak için sürekli olarak kendinizi geliştirmeye devam edin.“