Şömenin karşısında ganimet pazarlığı

Irak'ta savaş tüm şiddetiyle sürüyor. Yolunu şaşıran akıllı bombalar her gün onlarca masumun ölümüne yol açıyor. Bu insanlık dramının mimarı olan iki isim ABD Başkanı George Bush ve İngiltere Başbakanı Tony Blair ise, şimdiden savaş sonrası Irak'ı nasıl paylaşacaklarının planlarını yapıyor. Kot pantolonlarını giyerek ABD Başkanlarının sayfiye yeri olan Camp David'e giden iki lider, şömine başında içkilerini yudumlarken bir yandan da Saddam sonrası Irak hakkında planlarını netleştiriyorlar.

ABD her şeyi kendine istiyor
İki lider toplantıda savaşın ilk haftasını değerlendirecek. Gündemdeki asıl konu Saddam'ın devrilmesi sonrası Irak'ın nasıl yöneteceği. ABD'nin niyeti açık: Savaş sonrası geçici bir askeri yönetim ve ardından ABD tarafından seçilecek Iraklılardan oluşan bir sivil hükümet. Bu sayede, Irak'ı Ortadoğu'daki askeri güçlerinin yeni karargahı hamline getirmek gibi planları konusunda kimseye hesap vermeyecek. Ortağı Blair ise ABD Başkanı'nı, Irak'ın BM yönetimine verilmesine razı etmeye çalışacak. Savaşa verdiği destek nedeniyle zor günler geçiren Blair bu sayede İngiliz askerinin Irak'taki varlığını meşru bir zemine oturtmaya çalışacak. İngiliz Telegraph gazetesinin haberine göre iki lider bir orta noktada buluşacak. BM denetiminde bir ABD yönetimi fikri ortaya atılacak.

İhaleler verilmeye başladı
Irak'ın yönetimi savaş sonrası ganimetin paylaşılabilmesi açısından önem taşıyor. Çünkü, 12 yıldır devam eden yaptırımlar ve ardından gelen savaşla birlikte yerle bir olan Irak'ın yeniden yapılandırılması uzmanlara göre 25 milyar dolar ile 100 milyar dolar arasında bir pazar oluşturuyor. Sürgündeki Iraklı liderlere göre ise, yolların demiryollarının inşaası, boru hatlarının yapılması gibi işler için sadece ilk yıl gereken para 80 milyar doları geçiyor. Dünyanın Suudi Arabistan'dan sonra ikinci büyük petrol yataklarının kontrolü de çabası.
Daha savaş başlamadan sadece Amerikan firmalarının katıldığı ihaleler açan, şimdiden petrol kuyularındaki yangının söndürülmesi ve Umm Kasr limanının yeniden inşası gibi iki büyük projeyi Amerikan firmalarına veren Bush yönetimi, parsayı tek başına toplamak niyetinde. Hatta İngiliz firmaları bile, Amerikalılar'dan kendilerine sıra gelmeyeceği kaygısı taşımaya başladı.

Parsayı kimseye bırakmazlar
Bu paylaşım kavgası, Avrupa ile ABD arasında savaş öncesi güç kullanımı konusunda yaşanan gerginliği sollayacak gibi görünüyor. Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, Amerika'yı Irak'ta tek söz sahibi haline getirecek bir plana karşı olduklarını söyledi. BM Genel Sekreteri Kofi Annan Irak'ın BM tarafından yönetilmesi gerektiğini, yeniden yapılandırma ihalelerinin de BM tarafından dengeli şekilde dağıtılması gerektiğini açıkladı. Ancak Amerikan yönetimi, özellikle Fransa'ya ne söz hakkı ne de yeniden yapılandırmadan pay vermemekte kararlı. Zirve öncesi ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell, "Biz bu yükü Irak'ın gelecekteki şekillenmesinde söz sahibi olmamak için üstlenmedik. Sıkıntıyı biz çektik kararları biz vereceğiz, diyerek kontrolü BM'ye bırakmayacaklarını gösterdi. İsveç başbakanı Goeran Persson'a göre de "uluslararası yasaları ihlal ederek Irak'ı işgal eden iki ülke elbette ki parsayı da başkalarına kaptırmaz."