Şevval ayından sonra gelen Zilkade ayı ne zaman başlıyor? Haram aylar nedir? Zilkade ayında yapılacak ibadetler

Zilkade ayı, kamerî yılın şevvalden sonra, zilhicceden önce gelen on birinci ayıdır. Haram aylardan olduğu için “zü’l-ka‘deti’l-harâm” şeklinde de anılan Zilkade ayı, iki bayram arasındaki dönemi ifade eder. Câhiliye Arapları bu ay girdiğinde kutsallığına karşı saygılarından dolayı savaş ve saldırıyı, kötü söz ve kötü davranışı, hatta hayvanları için otlak aramayı bırakmaları sebebiyle bu ayın “oturmakla geçen ay, oturma zamanı” anlamında “zü’l-ka‘de” diye adlandırıldığı bilinyor. Peki, Zilkade ayı ne zaman başlıyor? Zilkade ayında yapılacak ibadetler neler? Zilkade ayı anlam ve önemi ne? Zilkade ayında hangi olaylar gerçekleşti? İşte Zilkade ayı hakkında merak edilenler...

ZİLKADE AYI NE ZAMAN?

Diyanet İşleri Başkanlığı dini günler takvimine göre, Zilkade ayı 11 Haziran 2021'de başlıyor. 11 Temmuz 2021'de sona eriyor. 11 Temmuz'da ise Zilhicce ayına giriş yapılıyor.

HARAM AYLAR NEDİR?

Haram aylar, Arapların Hz. İbrahim`den beri kullandıkları, kameri aylardandır. Yani ayın hareketine göre düzenlenen takvimin aylarındandır. Hicret, İslâm tarihinde bir dönüm noktası olduğu için hicretin yapıldığı ay olan Muharrem ayı Hz. Ömer zamanında takvim başlangıcı olarak kabul edilmiştir. Böylece hicretin yapıldığı yıl birinci yıl olmak üzere hicri kameri yıl ortaya çıkmıştır. Muharrem ile başlayıp Zilhicce ile sona eren hicrî-kamerî senenin ayları şunlardır: Muharrem, Safer, Rebîulevvel, Rebîulâhir, Cemâzilevvel, Cemâzilâhir, Receb, Şâban, Ramazan, Şevvâl, Zilkâde, Zilhicce.

Kur`an`da haram aylardan Tevbe suresinde bahsedilir:

Gökleri ve yeri yarattığı gündeki yazısına göre Allah`ın katında ayların sayısı onikidir. Bunlardan dördü haram (ay)lardır. İşte doğru din budur. O aylar içinde (konulmuş yasağı çiğneyerek) kendinize zulmetmeyin ve Allah`a ortak koşanlar nasıl sizinle topyekün savaşıyorlarsa siz de onlarla topyekün savaşın ve bilin ki Allah (günahlardan) korunanla beraberdir. Haram ayı içinde savaşmak yasaklanmıştı. Bu ayda savaşmak için haram ayını başka bir aya ertelemek, küfürde daha ileri gitmektir. İnkâr edenler onunla saptırılır. O (haram ayını) bir yıl helâl sayarlar, bir yıl haram sayarlar ki, Allah`ın haram kıldığının sayısını çiğneyip, Allah`ın haram kıldığını helâl yapsınlar. Yaptıkları işin kötülüğü kendilerine süslü gösterildi Allah kâfirler toplumuna yol göstermez (Tevbe, 9/36-37) .

BU AYDA ORUÇ TUTULUR MU?

Zilkade ayının 25 günü (dahvul arz) Kabe'nin altından başlamak suretiyle yer yüzü yayılmaya ve yaratılışına başlanmıştır.

Zilkade ayı, Hac aylarından olduğu için, geceleri zaman zaman teheccüd namazına kalkılır. Cuma geceleri tesbih namazı da kılınır.

İslâmî telâkkiye göre Allah’ın saygılı kıldığı dört aydan birincisi olan Zilkade ayında müslümanların her türlü söz ve davranışlarında daha dikkatli davranmaları, bu hürmetli ayı fırsat bilerek ruh ve kalplerini zikir, tefekkür ve ibadetle süslemeleri, haram ve yasaklardan kaçınmakta daha hassas davranmaları, İslâmî hizmetlere daha şuurlu olarak katkıda bulunmaları gerekmektedir.

Gecesini ibadetle geçirmek gündüzünü de oruçlu geçirmenin çokça sevabı vardır.

ZİLKADE AYI ANLAMI NEDİR, FAZİLETLERİ NELERDİR?

Zilkade: Bu ayda insanlar savaştan geri durmakta, savaş yapmamakta ve hac farizasını ifa için yola çıkmaktaydılar. Bu aya bu nedenle Zilkade denilmiştir. Kimileri de bu aylara "haram aylar" denilme sebebinin, hac ve umre olduğunu bildirmişlerdir. Bu görüşte olanlara göre, Zilkade ayının haram kılınma sebebi hac için yolculuğun bu ayda yapıldığı içindir. Zilhicce ayının haram kılınması da haccın bu ayda yapılmasından dolayıdır. Muharrem ayının haram kılınma sebebi ise bu ayda hacdan geri dönüldüğü içindir. Böylece kişi hac için evinden ayrılıp tekrar evine dönene kadar emin bir şekilde haccını yapmış olur. Receb ayı ise sene ortasında umre yapılması için haram kılınmıştır.

ZİLKADE AYINDA MEYDANA GELEN OLAYLAR

Bazı kaynaklarda zilkade ayında meydana gelen olaylar arasında Hz. İbrâhim ile İsmâil’in Kâbe’nin temellerini yükseltmeleri, denizin Hz. Mûsâ için yarılması, Hz. Yûnus’un balığın karnından çıkması zikredilmekle birlikte bu rivayetleri doğrulama imkânı bulunmamaktadır. İbn Abbas’ın, “Mûsâ’ya otuz gece vade verdik” âyetinde geçen “otuz gece” ifadesini zilkade ayı olarak yorumladığı nakledilir. İslâm tarihinde zilkade ayında meydana gelen önemli olaylardan Hendek (Ahzâb) Gazvesi, Hz. Peygamber’in Zeyneb bint Cahş ile evlenmesi, Benî Kurayza Gazvesi, Umre Seferi, Umretü’l-kazâ, Resûl-i Ekrem’in Meymûne bint Hâris ile evlenmesini sayabiliriz. Ramazan ve kurban bayramları arasında kaldığı için zilkade ayında nikâh kıyılamayacağı yönündeki inanışların dinî dayanağı yoktur.

Haram aylar olan zilkade, zilhicce, muharrem ve recebde (Hanefîler’e göre tercihen bu ayların perşembe, cuma ve cumartesi günlerinde) oruç tutmak müstehaptır. Türk dinî mûsikisinde şevval, zilkade ve zilhicce aylarında genellikle hac ilâhileri okunur. Bu aylarda güftelerinde haccı, Kâbe sevgisi ve hasretini dile getiren eserler icra edilir.