Prostat cinsel yaşamı tehdit ediyor
- Orta yaş ve üzerindeki erkekleri en sık tehdit eden hastalıkların arasında prostat sorunları bulunuyor. Prostatın üç ana hastalığı yani iyi huylu prostat büyümesi, prostat kanseri ve prostat iltihaplanmaları; öncelikle idrar problemleri yaratarak fiziksel yakınmalara yol açıyor. Ancak sorun bununla sınırlı kalmıyor. Prostat sorunları erkekleri psikolojik ve sosyal yönden de etkiliyor. Biz de bugün sizler için bir prostat dosyası hazırladık. Önemli olan yaşadığınız prostat sorununun ya da aldığınız tedavinin hangi cinsel probleme yol açtığını bilmeniz.
Ana yakınma idrar sorunları
Prostat aslında kestane büyüklüğünde küçük ama “dev” işlevler gören bir salgı bezi. Bunun sebebi prostat bezinin yerleşim yeri. Prostat, mesanenin tam altında yer alıyor, idrarı mesaneden dışarı taşıyan üretra kanalını çevreliyor. İdrar ve meninin penisten dışarı doğru çıkmasına izin veriyor. Bu nedenle prostat hastalıklarında üretraya baskı oluşuyor ve idrarla ilgili yakınmalar meydana geliyor. Sonuçta, prostat bezinde görülen üç hastalık (birbirinden oldukça farklı olsa da) aynı idrar sorunlarına yol açıyor. Sık idrara çıkma, kesik kesik idrar yapma, mesaneyi tam boşaltamama hissi, gece idrara kalkma, idrar yaparken zorlanma, ani idrara çıkma ihtiyacı gibi yakınmalar erkeklerin hayat kalitesini düşürüyor.
Sertleşme ve boşalma etkileniyor
Prostat hastalıklarında meydana gelen idrar yakınmaları nedeniyle pek çok erkek günlük aktivitelerini yaparken bile büyük stres hissediyor. İş, okul ya da aile hayatında kendilerine olan güvenleri azalıyor, sosyal hayattan uzaklaşmaya başlıyorlar. Bu gerginlik cinsel birliktelik esnasında da yaşanabiliyor. İdrar sorunu yaşayan erkek, bunun beraberlik esnasında olmasından çekinerek cinsellikten soğuyabiliyor, cinsel istek problemleriyle karşılaşabiliyor. Başarılı olamayacağı endişesi ile sertleşme sorunları yaşayabiliyor. Erken boşalma da ileri vakalarda görülebiliyor.
Her erkek prostat olur mu?
40 yaşlarında erkeklerde vücuttaki hormonal değişikliklere bağlı olarak prostatta ortaya çıkan hücresel farklılaşmalar prostat içerisinde “adenom” adı verilen bir dokunun gelişmesine yol açıyor. Prostattaki bu büyüme kanserin aksine selim nitelikle oluşuyor ve hücrelerin aşırı çoğalmasıyla gelişiyor. Bu durum aslında hemen tüm erkeklerde meydana geliyor. Yani yaşlanma sürecindeki her normal erkek bu hastalığa yakalanma riskini taşıyor. Buradaki sorun prostatın idrar kanalına çok yakın olması nedeniyle, prostat büyümesinin idrar kanalına baskı yapıp yapmaması. Bu büyüme erkeklerin üçte birinde tedavi gerektirecek ölçüde tıkanıklığa yol açıyor. Hastalığın görülme sıklığı yaşla birlikte artıyor. 40 yaşındaki erkeklerin yüzde 20’sinde, 60 yaşındaki erkeklerin yüzde 60’ında, 80 yaşındaki erkeklerin yüzde 90’nında değişen oranlarda prostat büyümesi olduğu tahmin ediliyor. Ailesinde prostat büyümesi olan erkeklerde ise risk artıyor.
Kendinizi test edin!
Tüm dünyadaki üroloji uzmanlarınca kullanılmakta olan bu check-up ile prostat büyümesine bağlı şikayetlerinizden yola çıkarak tıkanıklığın derecesini tahmin edebilirsiniz. Aşağıdaki şikayetleri yaşama derecenize göre 0 (hiç) ile 5 (çok şiddetli) arasında puan vermelisiniz.
Hangi tedaviler cinsel sorun yaratıyor?
Prostat hastalıklarında uygulanan tedavi seçenekleri de cinsel sorunlara yol açabiliyor. Bu sorun özellikle çocuk sahibi olmak isteyen erkeklerde problem teşkil ediyor. Sperm penisten dışarı akmak yerine mesaneye aktığından kısırlık oluşabiliyor. Diğer bazı ilaçlar ise (5-alfa redüktaz engelleyici ilaçlar gibi) sertleşme bozukluğu yaratıyor, cinsel isteği azaltıyor ve meni hacmini küçültüyor. Lazerlerle uygulanan veya açık yapılan prostat ameliyatlarında da bu sorunlar ortaya çıkabiliyor. Yine, prostat kanserinde sık uygulanan ve prostatın çevre dokularıyla birlikte alındığı “radikal prostatektomi” ameliyatı ya da radyoterapi, kriyoterapi gibi tedavi yöntemlerinde prostatın yanında bulunan sinirler ve damarlar zarar görebiliyor. Bu da sertleşme sorununa neden oluyor. Prostat kanserinde uygulana hormon tedavisi de cinsel istek kaybına yol açabiliyor.
Doktorunuza danışın
Hem prostat hastalıkları hem de bu hastalıkların tedavisinde kullanılan yöntemler cinsel hayatı etkileyebiliyor. İşte bu nedenle, prostat hastalıkları tedavilerinde en önemli nokta, cinsel fonksiyon sorunlarına yol açmayan tedavilerin tercih edilmesi. Günümüzde tedavi yöntemine karar verilirken, tedavinin cinsel fonksiyona zarar vermemesi hususu da önemle değerlendiriliyor. Eğer siz de prostat problemi yaşadığınızı düşünüyor ya da bir prostat hastalığı nedeniyle tedavi görüyorsanız cinsel problemler yaşayabileceğinizi bilmelisiniz. Bu durumda mutlaka doktorunuzla görüşmeli, yaşadığınız sıkıntıları paylaşmalısınız. Doktorunuz durumunuzu tekrar değerlendirecek ve gerektiğinde tedavi planınızda değişiklikler yapacaktır. Önemli olan sorununuzu geçiştirmemenizdir.
Prostatı korumak için
- Bel, kasık ve ayak bölgelerini sıcak tutun.
- Kabızlıktan kaçının. Sebze-meyve-tahıl ağırlıklı, hayvansal ve trans yağlardan fakir, kabızlığı önleyici bir beslenme planı uygulayın.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Bol bol sıvı alın. Günde en az 6-8 bardak arası su içmeye gayret edin.
- İdrar hissiniz olduğunda beklemeden tuvalete gidin.
- Yaz aylarında ıslak mayoyla kalmayın, mutlaka en kısa sürede kuru mayonuzla değiştirin.
- Gece idrara kalkma, sık sık idrara gitme, kesik kesik idrara çıkma, idrar yaparken yanma, sızı, idrarda kanama, idrar akışında yavaşlama ya da incelme gibi şikayetler olursa vakit kaybetmeden bir üroloğa başvurun.
- Şikayetiniz olmasa bile periyodik kontrollerle prostat incelemesinden geçin.
Prostat destekleri nelerdir?
- Kabak çekirdeği: İyi huylu prostat büyümesinde koruyucu olduğu düşünülüyor.
- Isırgan otu: İdrar akışı, tam idrar yapamama, idrar sızması ve sık idrara çıkma gibi sorunların giderilmesinde etkili.
- Likopen: Domateste bulunan likopen en ünlü prostat desteklerinden biri. Â Omega-3: Balıkta bol bulunan Omega-3 doğal bir iltihap savaşçısı.
- D vitamini: Prostattaki hücre büyümesini durdurmaya yardımcı.
- E vitamini: Fındık, ceviz, badem, zeytinyağı ile avokadoda bulabilirsiniz.
- Selenyum: Bağışıklık sistemini destekliyor. Fındık, taze balıkta var.
PSA Testi nedir?
PSA, Prostate-Specific Antigen yani prostata özgü antijenin kısaltmasıdır. Bu madde prostatta üretilir ve boşalma sırasında salınır. PSA prostat bezi ve prostatın hemen üzerinde yer alan meni kesesinde oldukça yoğun bulunur.
SKOR
Tüm sorularda cevaplarınıza karşılık gelen puanları toplayın. Toplam skorunuz 8 veya daha fazla ise doktorunuzla görüşmelisiniz. Yanıtlarınızın toplamı 8’den az ise 40’lı yaşlarda yıllık kontrollerinizi kesinlikle ihmal etmeyin. Unutmayın, prostat hastalıklarında erken teşhis tedavinize açılan kapı olacaktır.
TEŞHİS YÖNTEMLERİ
- İşeme hızı ölçümleri.
- Gerekirse ek olarak mesane fonksiyonlarının ürodinami ile araştırılması.
- Ultrasonografi ile böbreklerin, mesanenin değerlendirilmesi, prostat büyüklüğünün ölçümü, İşeme sonrası mesanede kalan idrar miktarının ölçümü.
- Kandaki PSA (Prostate Spesific Antigen) düzeyi, mutlaka her hasta veya hasta adayında bakılması gereken önemli bir parametredir.