Ölüdeniz, yamaç paraşütünün Kâbesi’dir
Dünyanın en iyi yamaç paraşütü parkuru olarak bilinen Fethiye, 2-6 Temmuz tarihleri arasında “Dünya Yamaç Paraşütü Akrobasi Kupası”nın üçüncü ayağına ev sahipliği yapacak
Dünyanın en iyi 50 akrobasi pilotunun katılacağı organizasyonun sorumlusu, IKARUS Havacılık’ın sahibi ve uçuş eğitmeni Can Gül, “Uçmak muhteşem bir şey. Gökyüzünde süzülmek bir ayrıcalık. Riskli bir spor gibi görünse de tek tehlike pilotun kendisidir” diyor.
Can Gül’ün kendini bildi bileli tek bir tutkusu olmuş: Uçmak... Çoçukluğunun kahramanı Süperman gibi uçmak istemiş hep. Ve lise yıllarında bu tutkusunu ilk kez gerçekleştirme fırsatı bulmuş. Önce uçak paraşütü denemeleri yapmış. 1988’de Türk Hava Kurumu’nun “uçak paraşütü” kursları ile paraşütle atlama sporu, 1990’lı yıllarda ise yamaç paraşütü ile tanışmış. Ölüdeniz’deki Babadağı’nı 1980’lerin sonunda keşfeden Alman pilotlardan da uçuş eğitimleri almış. Daha sonra da, Türkiye’de herhangi bir yamaş paraşütü federasyonu bulunmadığı için Amerikan Yamaç Paraşütü Birliği’nde sınavlarına girerek “yamaç paraşütü eğitimi sertifikasını” almış. Turizm Otelcilik Fakültesi’ni bitirdikten sonra da doğa turizmi üzerine yoğunlaşmış. 1995’te IKARUS Havacılık’ı kurmuş. Binlerce atlayışlık “yamaç paraşütü” deneyimi olan 38 yaşındaki Gül, 13 senedir öğrencilerine “yamaç paraşütü” sporunun inceliklerini öğretiyor. Avusturya, Fransa, Kaçkarlar, Sahra Çölü’nde sayısız atlayış gerçekleştiren Gül, gökyüzünde yalnız başına süzülmenin tüm ayrıcalığını yaşamış. Şimdi ise aynı keyfi öğrencilerine yaşatıyor.
Yamaç paraşütü tehlikeli bir spor olarak biliniyor, katılıyor musunuz?
Evet tehlikeli bir spor. Ama tehlikesi uçulan havadan mı, yoksa kullanılan malzemeden mi kaynaklanıyor bu önemli bir nokta. Bence yamaç paraşütünün en büyük tehlikesi, pilotun kendisidir. Kalkıştan önce yapmanız gereken rutin kontrolleri tamamlamazsanız başınıza kazalar gelebilir. Trafikte direksiyonu şarampole kırmamanız gibi burada da dikkat etmeniz gereken önemli noktalar var: Mesela, bacak kolonları, sizi paraşüt kalkarken tutmaya yarar. Ama bunu bağlamayı unutursanız, kalkıştan sonra kayabilirsiniz. Yani frenleri bozuk bir arabaya binmek gibi bir şey...
Ya uçarken hava dönerse?
Uçarken bir anda hava dönmez. Doğa bize bunun ipuçlarını her zaman verir. Bulutlar bir şekilde yükselme seviyesine girerler. Rüzgarın da yönü ve hızı sürekli değişir. Eğitimi yeterli olan bir pilot bunu takip etmesini bilir. Eğer siz eğitiminizi almaz ve bunları takip etme yönteminizi bilmezseniz, uçarken hava dönebilir. Yamaç paraşütünün tehlikeli olarak göze çarpmasının bir sebebi de, ABD’de, Japonya’da, Avustralya’da uçan bir adamın kazasını ertesi gün gazetelerde okumanızdır.
Türkiye’de de kazalar sıkça oluyor mu?
Geçen sene, Babadağı’nda 2 veya 3 kişi hayatını kaybetti. Aslında aşağıda Ölüdeniz olmasaydı bu sayı 40’ları bulabilirdi. Fakat Ölüdeniz yumuşak iniş ortamı yarattığından ölümleri engelliyor. Çünkü hava koşulları çok yumuşak. 40 bin uçuşa bu ölüm rakamları, bunca denetimsizliğe rağmen hakikaten düşük. Denetim olsaydı, bunların önüne geçebilirdik.
Nasıl?
Eğer bir yamaç paraşütü federasyonu olsaydı, o tepeye gelen yabancı pilotlara diyecektik ki, “Bu havada uçmayın.” Ama adam Rusya’dan Fethiye’ye geliyor. Kilometrelerce yol yapmış ve onu engelleyen hiçbir şey yok. “O kadar masraf yaptım, bari ben buradan uçayım” diyor ve uçuyor...
Fethiye- Ölüdeniz’de yılda kaç kişi yamaç paraşütü yapıyor?
Ölüdeniz, yamaç paraşütünün Kabesi. Dünyada en çok uçuş yapılan yer. 40 bin kişi uçuyor bir sezonda. Dünyada 300 bin pilot olduğu tahmin ediliyor. Bu 300 bin pilotun hepsi Ölüdeniz’i bilir ve buraya geldiklerinde inanılmaz bir uçuş arzusu içerisine girerler. Çünkü Ölüdeniz gibi harika bir uçuş yeri yoktur.
Bir uçuşta 133 takla atıyorlar
Ölüdeniz’i farklı kılan ne?
Deniz üzerinde 2 bin metrelik irtifanız var, irtifa uçuşları için büyük bir değer. Deniz üzerinde bin metre boşluğunuz var. Bu boşluğu akrobasi pilotları uzun süre kullanarak manevralarını gerçekleştirebiliyorlar. Ölüdeniz, ailenizi de birlikte götürebileceğiniz bir uçuş noktası. Siz uçarken aşağıda aileniz denize giriyor. Bu yüzden Ölüdeniz’e özellikle yabancı pilotlar çok rağbet eder.
Dünya Yamaç Paraşütü Akrobasi Kupası’nı düzenlemeye nasıl karar verdiniz?
Daha önce “Red Bull X Alps”, diye bir akrobasi yarışması düzenlemiştik. 20 gün boyunca İsviçre’den Fransa’ya pilotlar bütün Alpleri uçarak geçiyorlar. “Biz bunun Türkiye elemesini yapalım” dedik Redbull’a... 2 gün süren 80 km bir yarışma düzenledik. Bu organizasyonla olumlu puan topladık. Bir dünya kupası başvurusu yaptığınız zaman, adamlar yeterliliğinize bakıyor. Biz de başarılı olduğumuz için 5 ayaklı Yamaç Paraşütü Dünya Şampiyonası’nın üçüncü ayağını Türkiye’de organize etme hakkını aldık.
“Havada akrobasi” denince ne anlamalıyız?
Yamaç paraşütü çok görsel bir olay. Herkes yapmasa bile zevkle izleyebilir. Ama akrobasi, normal yamaç paraşütü sporcularının bile ağzının açık seyredeceği bir aktivite. Dünya rekoru 133 tam loop’tur. Yani, yere inmeden arka arkaya atılan 133 takla. Adam sanki ip atlar gibi havada akrobasi yapıyor. Ve bu sırada, “7.2 G” gibi bir basınca maruz kalıyor. Neredeyse, jet uçağı pilotlarının aldığı kuvvete yakın bir basınç... Yamaç paraşütü akrobasi pilotları, gerçekten de çok yetenekli insanlar.
Havada akrobasi yapmak için ne kadar süreniz var?
Düz uçuşla Babadağ’ından yarım saatte aşağıya inebiliyorsunuz. Takla atarken 133 tane takla atar, bunu da yaparken aşağıya inişi ortalama 15 dakika sürer.
Çölde paraşütle kuma gömüldüm
Fas’ta Sahra Çölü’nün başlangıcında “Merzuka” adlı bir bölgede, 4-5 arkadaş paraşütleri develere yükledik. Beş saatlik bir yolculuktan sonra 150 metrelik çok devasa bir kumulun altında kamp yaptık. Ertesi gün paraşütleri sırtlayıp kumulun tepesine çıktık. Kalkış sırasında inanılmaz bir rüzgar çıktı. Arkaya doğru savruldum. Bir anda tepenin arkasındaki çukurun içine düştüm. Gövdem tamamen çukura girdi. Paraşütün ipleri içeride, kendisi yukarıda kaldı. Canlı canlı kuma gömüldüm. Paraşütüm sapasağlam duruyordu. Frenleri ayarlayarak sürüklenmemek için paraşütün olduğu yerde durmasını sağladım.
Dünya Gençlik Kampı’nda eğlence ve eğitim birarada
Dünya Gençlik Kamp Hizmetleri “Camp Club”, 20 yıldır aralıksız sürdürdüğü yaz kamplarına bu yıl yeni seçenekler ekleyerek devam ediyor. 24 saat kamp doktoru ve branşlarında uzman bir eğitim kadrosu eşliğinde kamp aktiviteleri düzenleyen Dünya Gençlik Kamp Hizmetleri’nde 8-18 yaş arasındaki çocuklar eğlenirken öğreniyorlar. Bu yılın programında; dağ, orman, deniz, basketbol, yüzme, macera, junior ve yoğun İngilizce kampları bulunuyor. Kamp ücretlerinde taksitlendirme yapılıyor.