Mevsimin en cool sebzesi pırasa
Türkiye pırasanın cenneti. Ve ocak ortasından şubat sonuna kadar da pırasa yemenin tam zamanı. Çünkü 0 ile 10 derece arasında pırasanın en lezzetlisi yetişiyor.
Dünyada en çok pırasa üretilen ülke Endonezya. İkinci sırada ise Türkiye geliyor. Niye bu mevsimin gözdesi?.. Çünkü, 0 ile 10 derece arası pırasanın en lezzetlisi yetişiyor. Akrabası soğan yerine yemekleri pırasayla pişirebilir, omletler yapabilir ya da blender’dan geçirip püre halinde çorbaların içine katabilirsiniz.
Roma İmparatoru Neron, pırasa düşkünü… Özellikle çorbasını seviyor. Sesi de güzel, şarkı söylemeye meraklı. Sesinin pırasa sayesinde güzel olduğu iddiası bugüne kadar geliyor. Bir de lakabı var: Porophagus (pırasa yiyen).
Galler’de vazgeçilmez bir düşkünlük var pırasaya... İki ulusal sembolleri var: Biri nergis çiçeği… Diğeri de pırasa.
Sever misiniz, sevmez misiniz bilmem, genelde pek tercih edilen bir sebze değil ama Türkiye pırasanın cenneti. Ve ocak ortasından şubat sonuna kadar da pırasa yemenin tam zamanı. Dünyada en çok pırasa üretilen ülke Endonezya. İkinci sırada ise Türkiye geliyor. Sonra da Belçika, Fransa, Çin, Güney Kore, Kazakistan, Polonya, Almanya ve Hollanda sıralanıyor... Pırasa sarımsakgiller ailesinden. Ya da soğanın birinci dereceden kuzeni… Anavatanı Mısır mı, Britanya Adası mı net bilinmiyor, rivayetler muhtelif. Niye bu mevsimin gözdesi? Çünkü 0 ile 10 derece arası en lezzetlisi yetişiyor.
Pırasalı yemek tarifi çok…
Pırasalı patates graten, zeytinyağlı pırasa, pırasa çorbası, etli pırasa, kırmızı erikli pırasa, pırasa kavurması, pırasalı pilav, pırasalı kiş, pırasalı köfte, pırasalı börek, pırasalı omlet, pırasalı gözleme... Anlayacağınız tarifi bol bir sebze pırasa..
Antioksidan ve vitamin paketi
Gıda uzmanları hep aynı fikirde: Özellikle bu dönemde, anti-oksidan ve vitamin paketi sanki. Tadı, soğanla sarımsak karışımı gibi. Belki de bu yüzden sevenleri vazgeçemiyor. Sevmeyenleri ise değil yemek, elini bile sürmek istemiyor.
Eski Mısır lahitlerinde pırasa çizimleri var. Galler’de ise Druidler’den kalma ulusal bir sembol. Dünyanın en eski yemek kitaplarında pırasa yemeği tarifleri var. Antik Yunan’da mutfakların gözdesi, adı da Laikos… 3 bin yıl önceden kalma, vatanı da Anadolu diyenler de var. Gel de çık işin içinden.
Galler’de vazgeçilmez bir düşkünlük var pırasaya. İki ulusal sembolleri var Galliler’in: Biri nergis çiçeği… Diğeri de pırasa. Bu da bir efsaneden geliyor. Deniliyor ki, yaralı Gal askerlerini iyileştiren ilaçtır tarihte pırasa suyu. Tevrat’ta bile geçiyor adı. Yahudiler, Roş Ha Şanah bayramında sofraya mutlaka pırasa koyuyorlar.
“Pırasa yiyen” lakaplı imparator…
Roma İmparatoru Neron, pırasa düşkünü… Özellikle çorbasını seviyor. Sesi de güzel, şarkı söylemeye meraklı. Sesinin pırasa sayesinde güzel olduğu iddiası bugüne kadar geliyor. Bir de lakabı var: Porophagus (pırasa yiyen).
Kansere karşı koruyucu
Efsanelerden öte soğan ve sarımsağın yakın akrabası pırasada, bolca A vitamini, B6 vitamini, folik asit, C vitamini, K vitamini, demir, magnezyum ve manganez bulunuyor. İçindeki alil sülfür sayesinde kansere karşı koruyor. Kan damarlarını radikallere karşı savunuyor. Kalp krizine karşı duvar. Zayıflatıyor. Eklem iltihabını önlüyor. Hamilelik döneminde vücudu güçlendiriyor.
Gastronomistlerin bir tavsiyesi var. Diyorlar ki; pırasanın bu kadar faydasına rağmen hâlâ ona karşı mesafeliyseniz, akrabası soğan yerine yemekleri pırasayla pişirebilir, omletler yapabilir ya da blender’dan geçirip püre halinde çorbaların içine katabilirsiniz. Benim favorim ise Bodrum Bağarası’nın meşhur kırmızı erikli pırasası. Karar sizin.
Kırmızı erikli zeytinyağlı pırasa
Malzemeleri: - 1 kg pırasa - 100 gr kırmızı erik - 2 orta boy havuç - Zeytinyağı - Tuz
Hazırlanışı: Tencerenin altına oval bir şekilde kesilen havuçlar yerleştirin. Üzerine pırasaları doğrayın ve ince dilimlenmiş kırmızı erik ekleyin. Zeytinyağı ilave edilerek kısık ateşte pişmeye bırakılıyor. Tuzu piştikten sonra koyun. Ilık ya da soğuk olarak servis edebilirsiniz.
Pırasa köftesi (Yahudi mutfağı’ndan)
Malzemeleri: - 2 kg pırasa - 250 gr kıyma - 1 orta boy patates - 2 yumurta - Karabiber - Tuz
Kızartmak için: - 2 yumurta - Un - Ayçiçek yağı
Hazırlanışı: Pırasaları 1cm büyüklüğünde doğrayın ve iyice haşlayın. Soğuduktan sonra sıkın. Patatesleri haşlayın ve rendeleyin. Pırasaları, patatesleri, kıymayı, yumurtayı karabiberi ve tuzu derince bir kapta yoğurun ve köfte şekilleri verin. Hazırladığınız pırasa köftelerini önce una sonra yumurtaya bulayarak ayçiçek yağında kızartın.
Etli pırasa dolması
Malzemeleri
- 4 adet kalın pırasa - 400 gr orta yağlı dolmalık kıyma - 250 gr dolmalık pirinç - 1 kg beyaz soğan - 1 demet maydanoz - 1 çorba kaşığı biber salçası - 1.5 çorba kaşığı domates salçası - 1 tatlı kaşığı karabiber - 1 tatlı kaşığı kimyon - 1/2 çorba kaşığı yenibahar - 1/2 çay kaşığı kırmızıbiber - zeytinyağı
Hazırlanışı: Soğanı ve maydanozu doğrayın pırasa ve zeytinyağı dışındaki malzemeyle karıştırın. Pırasaları 7-8 cm uzunluğunda kesin. Her halkanın içerisini kıyma ile doldurup tencereye dizin. Ağızlarını birbirine birleştirin ve su ve zeytinyağını ekleyin. Önce yüksek ateşte daha sonra kısık ateşte pişirin.
