IŞİD'den Hollywood taktikleri!

Alev alev yanan Beyaz Saray, özel efektli patlamalar, yavaş çekimde uçan askerler... Bir film sahnesi bahsettiğim. Ama öyle Hollywood filmlerinden değil. IŞİD’in son teknolojiyi kullandığı propaganda videolarından! Çünkü artık Hollywood out. IŞİD-wood in!

Ünlü Hollywood yönetmeni Frank Capra yıllarını duygusal filmler yaparak geçirdi. Ta ki 1941 yılına kadar. O yıl Amerikan yönetimi ondan sıra dışı bir şey istedi: Savaş propagandası içeren filmler yapmasını. O da kabul etti. Ama işi zordu. Çünkü karşısında Leni Riefenstahl gibi önemli bir ‘rakip’ vardı. Riefenstahl 1930’ları Nazi ideolojisini yayan çok başarılı belgeseller çekerek geçirmişti. Şimdi ABD ondan bu filmlerin etkisini kırmasını istiyordu. Düşündü taşındı ve sonunda yöntemi buldu: Onları kendi silahlarıyla vuracaktı.

- Nazilerin görüntülerini kullandı

Ne silahtı ne de bomba. Ama Riefenstahl’in belgeselleri öyle büyük psikolojik etki yaratıyordu ki... Karşısındakine direnmek için güç bile bırakmıyordu. Capra çözümü o filmleri Nazilere karşı kullanmakta buldu. Yani Riefenstahl’in kendi görüntülerini kullandı. Aynı müziği hatta aynı özel efektleri... Amerikan askerlerinin neyle karşı karşıya olduğunu göstermek istediğini söyledi verdiği röportajlarda. “O filmlerin ABD askerlerine Nazilerin amaçlarının ne kadar ‘korkunç’ olduğunu göstermesini istedim,” dedi. Böylece kendi hedeflerinin ne kadar meşru ve haklı olduğu ortaya çıkacaktı. İşe yaradı. Çektiği o filmlerle Oscar Ödülü bile aldı.

- Yıllar sonra o yöntemi IŞİD çaldı

Gün oldu devran döndü. Ortadoğu yine karıştı. Ancak bu kez ‘farklı’ olan bir şeyler vardı. Irak ve Suriye’de hilafet ilan eden IŞİD aldı bu kez sazı eline. Bu kez kendi silahıyla vurma sırası onlardaydı. Hem de sadece ABD’nin psikolojik harp yöntemleriyle de. Bunların en başında da sosyal medya ve Batı’nın medya araçları vardı. Ortadoğu’daki karışıklık çok ama çok eski olsa da IŞİD’in bu medya yöntemlerindeki etkinliği yepyeni bir şeydi. IŞİD kendi topraklarında hilafet ilan ettikten bir çok şeyi yasaklamış olabilirdi. Ancak montaj programları tam gaz kullanılıyordu!

- IŞİD’in tek rakibi Hollywood filmleri

YouTube, Twitter, Instagram... Hashtagler, amatör videolar, like’lar... IŞİD’in sosyal medyadaki etkinliği birçok uzmana göre örgütün en güçlü yanı. Yepyeni bir pazarlama stratejisi bu. Propaganda görüntülerinin rakipleri haber kanalları, Hollywood filmleri ya da müzik klipleri. Batı’daki jargonu da kapmışlar. Her filmin birbirinden havalı ismi var. Savaşın Alevleri, Sınırları Yıkmak, Cihatsız Hayat Olmaz... Prime-time kanallarındaki diziler gibi. Siyah ekran üzerine yazılı ‘pek yakında’ sözleriyle bitiyor hepsi. Sanki bir dizi filmmiş gibi, bir rehinenin başı kesilerek öldürülürken bir sonraki bölüme atıfta bulunup ‘sıradakini’ gösteriyorlar. Kısa bir sürede de her dilden altyazılı versiyonları doluyor internete o videoların.

- IŞİD oyun fragmanı bile yaptı

O videolardan biri örneğin... Ünlü bilgisayar oyunu Grand Theft Auto’nun fragmanı taklit edilmiş. Ancak bu oyunda karakterler etraflarına ateş açarken “Allahu Ekber” diye bağırıyor. YouTube’a yüklenen videonun altında “Sizin bilgisayar oyunu olarak ürettiklerinizi biz savaş alanında her gün yaşıyoruz” yazılı. Bir başka videoda Finlandiya’dan, Endonezya’da ve Belçika’dan IŞİD’e katılan militanlar halifelik altında yaşamın ne kadar güzel olduğunu anlatıyor. Bir diğerindeyse esir düşen Suriye askerleri kendi mezarlarını kazarken görüntüleniyor. Bir yandan da IŞİD’in ne kadar cesur olduğuna dair güzellemelerde bulunurken... Üstelik sadece savaş alanından görüntüler yok. Çocuklara dondurma dağıtan militanlar da var videolarda, yaralı askerlere hastanede destek olanlar da. Öldürülen El Kaide lideri Usame Bin Ladin’in uzun uzun siyah bir perde önüne geçip, elinde Kalaşnikofuyla gözdağı verdiği monoton propaganda videolarının geldiği nokta işte... Üstelik işe yaradığı da kesin.

- Teknikleri gelişmiş

Teknik olarak da başarılı IŞİD. Videolardan birinde kameramanın gölgesi de çıkmış mesela. Elinde DSLR bir kamera olduğu görülüyor. Yine de çekimler profesyonelce. Elinde IŞİD bayrağı ya da silahlarıyla gözdağı verenler, yavaş çekimde patlamalar var bol bol. Birçoğunda birden fazla kamera kullanılmış. Mesela başı kesilerek öldürülmeden önce İngiliz fotomuhabiri John Cantlie’nin üç videosu yayınlandı arkası yarın şeklinde. Hepsinde Cantlie ilk başta doğrudan kameraya bakarak konuşuyordu. Bir süre sonra açı değişip kamera profilden çekmeye başlıyordu. Sanki bir belgesel veya TV’de yayınlanan bir röportaj gibi...