İran'la ambargo kalktı
İran, şimdi yabancı yatırımcıların ilgi odağı.
Yıllardır uluslararası toplum tarafından uygulanan ambargoların kalkmasıyla, İran küresel ekonomiye entegre olmaya hazırlanıyor. Yaptırımlar nedeniyle ağır bedel ödeyen İran, şimdi yabancı yatırımcıların ilgi odağı. Uluslararası şirketler, birer birer Tahran'ın kapısını çalıyor.
İran yıllardır uygulanan ambargo nedeniyle büyük ekonomik bedeller ödedi. 1979'daki "İslam Devrimi"nin ardından Tahran'da ABD eliçiliğine yönelik saldırıdan bu yana, ABD başta olmak üzere uluslararası toplum İran'a aşamalı olarak yaptırımlar uyguladı. En geniş yaptırımlar ise, İran'ın nükleer programı nedeniyle hayata geçirildi.
İran'ın dünyada yaklaşık 100 milyar dolarlık varlığı donduruldu. İran Merkez Bankası varlıklarına el konuldu. Yabancı şirketlerin, İran'a enerji yatırımı yapması yasaklandı.
İran'ın 2011'de günde 2.5 milyon varil olan petrol ihtiyacı yarı yarıya düştü ve 1.2 milyon dolara geriledi. Yaptırımlar nedeniyle uçak filosu eskidi, ülkede sık sık uçak kazaları meydana geldi. Motorlu taşıt üretimi de yüzde 50 azaldı. Üretim, yılda 1.6 milyon'dan 800 bine geriledi. Finansal kısıtlamalar nedneiyle, sıradan İranlılar dahi, yurtdışından para transferi yapamaz hale geldi.
İRAN EKONOMİSİNDE NELER DEĞİŞECEK?
Yaptırımların kaldırılmasıyla, İran’ın uluslararası bankalarda dondurulmuş olan 100 milyar dolarlık varlıkları serbest kalıyor. İran ile ticaret yapan firmalar ve ülkeler üzerindeki yasak da kalkıyor. İran ilk etapta petrol ihracatını günlük 500 bin artıracak. Önümüzdeki dönemde bu miktar 500 bin daha artacak ve yaptırımlardan önceki seviyeye ulaşacak.
Uluslararası enerji şirketleri, dünyanın dördüncü büyük petrol rezervlerine sahip İran'da yeni yatırımlar yapmak için Tahran'ın kapısını çalmaya başladı. İran'ın artan ihracatının, dünyada petrol fiyatlarındaki düşüş baskısını daha da artırması bekleniyor. Finansal yaptırımların kalkmasıyla İran'ın ın küresel bankacılık sistemine geri dönmesi öngörülüyor.
Uçak filosunu yenilemek için harekete geçen İran Airbus'tan 114 yolcu uçağı almaya hazırlanıyor. İran’ın önümüzdeki 10 yıl içinde 400’den fazla yolcu uçağına ihtiyaç duyacağı tahmin ediliyor.
