Dünyanın örnek aldığı üç Türk kadın

Silikon Vadisi'nde düzenlenen Küresel Girişimcilik Zirvesi’ne Türkiye’den yalnızca üç başarılı kadın girişimci davet edildi. Armut.com kurucusu Başak Taşpınar, B-fit kurucusu Bedriye Hülya ve Ustamdan.com kurucusu Gökçe Gülcüler’den başarı hikayelerini dinledik...

‘Olmaz’ kelimesini hayatınızdan çıkarın Bedriye Hülya B-Fit yönetim kurulu başkanı

Bedriye Hülya neleri başardı ve BFit'i nasıl kurup bu noktaya getirdi?

Bedriye Hülya neyi başardıysa bir kere tek başına başarmadı, hep birileri ile başardı. Zira Bedriye Hülya eksik taraflarını çok iyi biliyor ve bu tarafları tamamlayacak kişilerle çalışıyor. Gerçekten berbat taraflarımı bilmek ve önlem almak kendi özel hayatımdan çok iş hayatıma yaradı. Ayrıca bir şeyleri başardıysam bunun en önemli kolaylaştırıcısı "olmaz" kelimesini kullanmamam veya kullanacaksam da "Öyle olmaz ama şöyle olur" şeklinde kullanıyor olmam.

Küresel Girişimcilik Zirvesi GES2016'a davet edilen 150 kişiden birisiniz, çok önemli bu.. Siz neleri değiştirdiniz de bu noktaya geldiniz?

Biz harika bir iş modeli yarattık. Hem kadınların pek çok yönden kuvvetini açığa çıkarmaya yarayan hem de kadınlar tarafından yapılan bir iş bu. Sürdürülebilir bir sosyal şirket. Kadının toplumsal varlığının kuvvetlenmesi gerekli olduğunu biliniyor ancak gerçekçi çözümler sunulamıyordu. Herhangi bir sosyal fayda yaratan bir dernek gibi çalışmamıza rağmen finansal kaynağımız için bağışlara muhtaç değiliz. Ve modelimizi çoğaltılabilir olduğu için de etkimiz her gün büyüyor. Bu nedenle tüm dünyada modelimizi anlatmak için davet ediliyoruz.

"İnsan korksa bile yapmadığı şeyleri deneyerek kendi hakkında çok şey öğreniyor..."

Türk kadınları nasıl kendilerini keşfederler? Neler yapmalaları lazım?

Sahici olsak yeter aslında. Sahiden ne hissediyorum, ne düşünüyoruma verilecek samimi cevaplar bir başlangıç ve her samimi cevap başka bir soruyu getiriyor. Biraz acılı bir süreç olsa da sonrası iyi oluyor. Bol kitap okumak ve kişisel gelişim kitaplarının bilime dayanmayanlarından uzak durmak ikinci önerim olabilir. Bir de insan korksa bile yapmadığı şeyleri deneyerek kendi hakkında çok şey öğreniyor. Geçen gün normalde hiç fikrimi söylemeyeceğim bir yerde fikrimi söylemek istediğimi fark ettim. Ancak bir baktım korkuyorum. Ooo dedim o zaman üstüne gitmeliyim ve hemen fikrimi titreye titreye söyledim.

Bfit'ler kaç kadına iş imkanı yarattı? Hedefleriniz nedir?

50 kadın girişimci ve 600 kadın çalışan var. Üye sayımız 500 bin kadına yaklaştı. Hedef en az 1000 yer açmak.

Kadın girişimci bulmak kolay mı?

Zor değil ancak daha da kolaylaştırmak üzere çalışıyoruz. Bir kadın girişimcilik merkezi kuruyoruz. Bu hayalimiz 6 senedir olmasına rağmen Türkiye'den fon bulamamıştık. JP Morgan vakfı bize fon verdi ve ekim gibi ilk merkez de açılmış olacak. Hala biraz fon açığımız var ve umarım Türkiye'den de katılmak isteyen olur.

Hizmet piş, ağzıma düş! Başak Taşpınar Değim Armut.com Kurucu Ortak

Aslında inşaat mühendisisiniz neden online girişimci oldunuz?

Mühendislik benim hayatı algılayışımı ve yaşama bakış açımı geliştirdi aslında. Boğaziçi’nde aldığım mühendislik eğitimi öncelikle analitik düşünme yetimi geliştirdi. armut.com fikrini adeta hayat önümüze çıkardı... Bir süre ailemle yurt dışında yaşadık. Türkiye’ye kesin dönüş yaptığımızda, evimiz için birçok konuda yardıma ihtiyaç duyduk. Ancak çok kötü tecrübelerimiz oldu. Bütün bu problemlerin içinden geçerken armut.com fikri doğdu. Güvenilir hizmet verenleri kolayca bulabilmek için yola çıktık... Armut ismini arkadaşlarımız arasında basit bir pazar araştırması yaparak seçtik. Armut piş, ağzıma düş! deyiminden espirili bir slogan da çıkartınca (Hizmet piş, ağzıma düş!) çok hoşumuza gitti ve armut’u seçtik...

Bu projeye yatırım desteğini nasıl buldunuz, zorlandınız mı?

Armut.com’u 50 bin TL’lik bir kuruluş sermayesi ile kurduk, geliştirme sürecinde kişisel birikimlerimiz yeterli kaynağı oluşturdu. Maddi kaynaktan çok ilk zorluk aslında bu işi gerçekten yapıp yapmayacağına karar vermek oldu. Bana göre girişimcilik yarı zamanlı yapılacak bir iş değil, dolayısıyla ilk karar vermem gereken konu bu işi gerçek işim yapmaya ne kadar cesaretim olduğuydu. Bana bu cesareti getiren de tamamen farklı bir olay olan oğlumuzun bir gün nefes problemiyle hastaneye kaldırılması oldu. O sırada aklımda olan armut fikrine cesaret edememiş ve kurumsal işime devam ediyordum. Bu sağlık problemi bana tokat gibi çarptı. Hayat kısa, hayalimin peşinden gitmeyip yıllar sonra bir pişmanlık yaşamak istemediğime karar verdim ve hastaneden döndüğümüzün ertesi günü işyerime istifa mektubumu verdim ve girişimcik dünyasına adım attım. Bugün geldiğimiz noktada iki yatırım aldık. İlk tur yatırımımızı kuruluşumuzdan yaklaşık 2.5 yıl sonra Avrupa fonu Hummingbird’den aldık. 3.2 milyon dolarlık ikinci turumuzu da geçtiğimiz aylarda yine Hummingbird ve Addventure fonları ile yaptık.

Hizmet almak isteyenler kolay biçimde hizmet verene armut.com’dan ulaşıyor.

Armut.com nasıl çalışıyor?

Armut.com nakliye, boya badana veya temizlik gibi hizmetleri almak isteyenler ile verenleri bir araya getiren bir online pazaryeri... Bir hizmete ihtiyacınız var ve bir hizmet verene eş dost yardımıyla yoğun uğraşlar sonucu ulaşabilirsiniz ama armut ile en doğru, en başarılı, en uygun fiyatlı ve en güler yüzlü kişiler yüzde 98’e varan iş memnuniyeti ile size ulaşıyor.

Dünya nereye gidiyor biz bunun neresindeyiz?

Girişim ekosistemi ABD ve Avrupa’da çok daha fazla gelişmiş durumda. Türkiye bu konuda daha yeni yeni girişimcilik kavramına alışıyor ve ekosistem emekleme döneminde dersek çok yanlış bir söylem olmaz... Kısa bir süre öncesine kadar özellikle internet girişimleri alanında dünyadaki başarı hikayeleri arasında Amazon, Alibaba gibi uzun yıllardır varolan devleri sayarken şimdi çok uzun geçmişe sahip olmayan AirBnb, Uber gibi kısa sürede yıldızlaşan devleri örnek gösteriyoruz. Bu örneklere baktığınızda da çıkış noktaları hep trend olan değil, temel, herkesin yaşadığı bir problemi ele alarak ürün geliştirdiklerini görüyorsunuz. Buradan hareketle baktığımızda armut gibi pazar yerleri, paylaşım ekonomisi ile dikey ve spesifik alanlara odaklanan girişimler dünyada ve ülkemizde değerlerini artıracaktır.

Hayalinizin peşinden gitmeyi bırakmayın Gökçe Gülcüler Ustamdan.com Kurucusu

Ustamdan.com'un hikayesi nasıl başladı?

2013 yılında Fıstık Hasadı şenliğine katılmak ve Antep’i keşfetmek için arkadaşımla çıktığımız yolda Mehmet Usta ile tanıştık. Antep Bakırcılar Çarşısı'nda Mehmet Usta'nın dükkanına girdikten sonra bizi karşılayan hoş sohbet ve Mehmet Usta'nın hikayesi Ustamdan'ı doğurdu. Mehmet Usta dericilik zanaatını devam ettirmek için yaşadığı ekonomik zorlukları ve mesleğine olan tutkusunu bir arada anlattı. Ustanın yanından çıkarken hangisini seçeceğim0ize karar veremediğimiz ve çok begendiğimiz çanta ve yemenilerden aldıktan sonra aklımızda şu soru vardı; "Antep' e gelmeseydik ne Mehmet usta ile tanışabilecektik ne de bu ürünlere sahip olabilecektik. Kim bilir Anadolu nun kaç yerinde kaç Mehmet usta bizi onları keşfetmemiz için bekliyor?" Bize lokal ekonomilerin kaybolmaya başladığını ve harekete geçilmezse Anadolu zanaat ekosisteminin kaybolacağını gösteren bu hoş sohbetten sonra Ustamdan'ı kurulma karari alındı.

Kimler var ustalarınız arasında?

Bizim için sistemimizde olan ustaya sürdürülebilir gelir kazandırmak önemli. Çalıştığımız 12 ustamız var. Lületaşı işletmeciliğinden tutun telkari sanatına kadar ustalarımız mevcut. Ustalarımız da bize mail veya telefon yolu ile başvurabiliyorlar.

"Ustamdan.com Anadolu’daki değerleri sürdürülebilir hale getirmek amacı ile kuruldu."

Bu siteyi hayata geçirirken zorlandınız mı?

Ustamdan 2014 yılında kurulduğu zaman elindeki en büyük güç ekibin fikre olan inancı ve ustaların ekibe olan güveniydi. Sıfır sermaye gücü ile başlayan bir sosyal girişim olarak ilk altı ay yoğun bir çalışma dönemine girildikten sonra Ustamdan’ın duyulmaya başlaması insanların bu hayale ortak olmak istemeleri ve ustaların sayısının artması ile Ustamdan büyümeye başladı. Anlayacağınız başlangıçta epey zorlandık ve bu başlangıç süreci bir yıl sürdü diyebiliriz.

Genç girişimcilere neleri önerirsiniz, neleri yapıp neleri yapmasınlar?

Değerli olan siz ve sizin hayalleriniz, tutkunuz, düşünceleriniz. Eğer hayalinizi gerçekleştirmek isterseniz gerçekten sizi destekleyecek hayal ortağınız olacak kişiyi bulmak en önemlisi. İçinizdeki sese kulak verin ve peşinden gidin. Tüm bunların yanı sıra bu yolun çok zorlu olduğunu bilerek başlayın, bu noktada çoğu girişimcinin yaşadığı girişimci körlüğüne dikkat edin.

Kadınlara internette bir şeyler yapmalarını tavsiye eder misiniz?

Kadınlara kalplerinin sesini dinleyip, içlerinde olan enerjiye inanıp harekete geçmelerini söylüyorum. Kadın girişimcilerin ne kadar başarılı olabileceğini biliyorum.