Doğal mucize anne sütü…

Onu kucağınıza ilk aldığınız an nasıl ölümsüzse ona ilk sütünü verdiğiniz an da bir o kadar ölümsüz ve önemli. Emzirme bebeği beslemenin en doğal yöntemi ve anne ile bebeğin beraber öğrendiği bir süreç. Bu dönem içinde anne ve bebeğin öğrenmesi, deneyim kazanması uzun sürebilir. Bazı bebekler doğdukları andan itibaren, anne memesini ustaca yakalayıp emer ve düzenli aralıklarla emmeyi sürdürüp arada uyurlar. Sıklıkla, ilk günlerde göğüs uçlarının çok küçük ya da hiç olmaması nedeniyle bebeğin memeyi doğru yakalayamamasına neden olur. Böyle durumlarda hastane, deneyimli bebek hemşireleri ya da emzirme danışmanlarıyla yeni anneye ihtiyacı olan desteği sağlayabilir. Biraz emip memede uyuyakalma, annenin bebeğini doyuramadığı kaygılarını yaşaması, göğüs uçlarında ağrı, yaralanma, kanama ve göğüslerde sertleşme, mastit denilen apse oluşumları gibi zorluklar emzirmenin ilk günlerinde karşılaşılan sorunlar.

Anne sütünü artırmak için
Anne sütünün artırmak için önce buna inanmanız ve istekli olmanız gerekir. İnanç ve istek, bu işin yüzde 80’ini oluşturur. Bedeninize güvenmek, istekle bebeğinizi sık sık emzirmek, yeterli ve dengeli beslenmek, sıvı tüketmek, doğal ve rahat bir biçimde emzirmeye uyum sağlamak, dinlenmek ve bebeğinizle beraber uyumak ona bol bol süt vermenin en temel yolları.
Bebeğiniz dünyaya geldikten sonra ilk üç ayı, karnınızda yaşamaya devam ediyor gibi memede ve kucağınızda geçirmek ister. Sizin kucağınızın onun için en güvenli yer olduğunu hisseder. Bu durum sizde “Kucağıma alıştı, bu yüzden düzenimi de kuramıyorum” gibi kaygılar oluşturabilir. Ancak rahatlayın çünkü bebeklerde birey bilinci henüz olmadığından alışkanlık oluşmaz. Ayrıca ilk üç ay için kucak, bebek için en doğru yerdir. Emzirme düzeninin oturması da bazen iki ay sürebilir. Sütü artırıcı herhangi bir ilaç da olmadığından sabırla ve istekli bir şekilde sütünüzü artırmak için uğraşmanız en sağlıklı yoldur.

Emzirmede en uygun pozisyon
Emzirmeye başlamadan önce, sırtınız dik olacak şekilde oturup bebeğinizi çok sıkmadan kucağınıza alın. Dik oturunca süt akışı yer çekimi sayesinde daha iyi olacaktır. Emzirme yastığı da kullanabilirsiniz. Gevşeyin ve bebeğinize odaklanın. Meme ucunu bebeğin yanağına değdirin. Böylece refleksle bebeğiniz meme ucunu yakalar, ucu damağına çekip dili ile sıkıştırarak emmeye başlar, yakalama sırasında göğsünüzde acı olabilir ama bebeğiniz doğru yakalamışsa acı biter. Bebeğiniz emmeyi sürdürürken uç ve etrafındaki kahverengi kısım bebeğin ağzındadır. Eğer doğru yakalayamamışsa göğüs ucunu çiğniyor ve şapırtılı sesler çıkarıyordur. O zaman acı duyarsınız, çünkü yakalamayı başaramamış demektir. Bebeğin çenesini aşağı doğru çekerek ağzını açıp göğüs ucunuzu kurtarın ve tekrar deneyin. Başaramıyorsanız yardım isteyin.

İlk birkaç gün
İlk birkaç gün emme sürelerini kısa tutun. İlk emzirme süreleri uzun olursa uçlar açılır, yaralanır, sütünüz olmasına rağmen emziremezsiniz. İlk günlerde bebek sık emer. Göğüs uçlarını korumak için kuru kalmasına dikkat edin. Bebek memeyi emerken onu çekerek göğüsten almaya çalışmayın. Serçe parmağınızı ağzının kenarına koyarak dikkatini dağıtmaya çalışın, emmeyi bırakmıyorsa parmağınızı ağzının içine doğru itin ve diliyle vakum yapmasını engelleyin, emmeyi bırakacaktır. Bundan sonra gazını çıkarın. Bebeklerin süt içerken hava yutması çok doğaldır. Bebek, yuttuğu havadan ya gaz çıkararak ya da geğirerek kurtulabilir. Biberonla beslenen bebeklerde olduğu gibi, anne sütüyle beslenen bebekler de hava yutabilir. Gazını çıkarmak bebeğinizin rahatlaması için çok önemli. İlk emzirme günlerinde her öğünde iki memenizi de en fazla on dakikalık sürelerle verin. Böylece göğüs uçları emzirmeye alışır. Dördüncü günden sonra emme sürelerini uzatın.

Beslenmenize dikkat edin
Emziriyorsanız beslenmenize özen göstermelisiniz. Günde bebek için 1litreye yakın süt üretebilmek ve performansın iyi olması için bütün besin öğelerini almanız gerekir. Asit oranı yüksek gıdalar, çay, kahve gibi içecekleri ise fazla tüketmeyin.

İlaç kullanımı
Annenin kullandığı ilaçlar bebeğe de sütü ile aktarılacağı için, mutlaka kullanılması gereken ve bebek için sakıncalı olan ilaçlar alındığında emzirme yapılamaz.

Parfümün etkisi
Hamilelerde göğüs ucu ve çevresinde renk koyulaşır ve buradaki dokuda yeni oluşumlar ortaya çıkar. Toplu iğne başı büyüklüğündeki bu oluşumlar, yağ ve koku salgılayarak, bebeğin emdiği kısmın yumuşak ve nemli kalmasını sağlar. Koku ise bebeğin emme arzusunu artırır. Bu nedenle de emziren kadın, kokuya duyarlı olan bebeğini rahatsız etmemek ve süt kokusunu yanıltmamak için ağır parfümler kullanmamalı, terden rahatsız ise ter kokusunu önleyen, kokusuz, doğal stik deodorantları tercih etmeli.

Emzirirken yardım alın
Emzirme de size en iyi desteği bebeğini emzirmiş bir anne olan anneniz, arkadaşınız, deneyimli bir bebek hemşiresi ya da bir emzirme danışmanı sağlayabilir. Bizim de ilk günler ve ilk üç ay emzirebilmek için Ayşe Öner Hamilelik Rehberlik Hizmetleri’nde Gymboree bölümünde emzirme desteği sağlayan ve emzirme grupları oluşturmayı amaçladığımız bir çalışmamız bulunuyor.

Acil durumlarda…
Acil durumlarda hastanelerin doğum bölümlerinde emzirme danışmanlığı da yardımı alabileceğiniz noktalar arasında yer alıyor.

Bebeğinizin gazını çıkarın
Emzirme sonrası bebek sırtı dik olacak şekilde tutulup midenin altından avuç içinizi yuvarlayarak sırtına vurun ve elinizin topuğu ile sırtını belden enseye doğru sıvazlayarak emme sırasında yuttuğu havayı çıkarın.

Emziren anne ve regl dönemi
Anne sütü vermeyenlerde doğum sonrası depresyon gibi psikolojik sorunlar ortaya çıkabilir. Ayrıca adetliyken bebek emzirmenin herhangi bir zararı yoktur. Adetliyken bebeğinizi emzirebilirsiniz.

Meme başı temizliği
Meme başı temizliğini yalnızca su kullanarak ya da duş alarak temizleyin. Kesinlikle sabun kullanmayın.

Anne sütünün bebeğe yararları
Anne sütünün kalitesi ve miktarı bebeğin ihtiyacına göre oluşur, yaşayan bir besin olma özelliği nedeniyle de çocuk için çok yararlı. İlk süt olarak adlandırılan annenin doğum sonrası üç-beş gün süreyle verdiği kolostrum bebek için çok önemli. Sodyum, potasyum, çinko, bebeğe bağışıklık veren antikorlar ve büyüme faktörlerinden zengin olan bu değerli sıvının, sindirim sistemini çalıştırarak ilk kakasını yapmasını da sağlaması açısından bebeğe mutlaka verilmeli. Anne sütü, bebeğin beyin ve göz gelişimini sağlayan yağ asitleri bakımından da çok zengin. 6. aydan itibaren doktorun önerisiyle kaşığa ve pürtüğe alıştırılmak üzere verilen püre ve kaşık mamalarla yapılan alıştırmalar, dokuz aya kadar katı ve kaşık öğrenmesini sağlamak içindir. Pişirilerek yapılan bu besinlerin tamamını yedirmek için uğraşıp bebeği zorlamayın. Sütünüz onun için hala en kıymetli besin. Birkaç kez denemenin ardından onu yine emzirebilirsiniz. Zaten anne sütünün sizin yediğiniz besinlere göre sürekli değişen tadı sebebiyle bebeğinizin damak tadı da gelişir. Yaptığınız hazırladığınız yeni mamaları ona zorlamadan yedirdiğinizde, yeni tatlar denemek bebeğinizin hoşuna gidecek, bir süre sonra da yaptığınız yemeklerin tamamını silip süpürecektir.
Anne sütündeki bağışıklık faktörleri, bebekleri hastalıklardan ve enfeksiyonlardan korur, vücudun direncini artırır. İçeriğindeki büyüme ve gelişmeyi sağlayan hormon ve büyüme faktörleri boyunun uzamasını sağlar. Ayrıca sindirim ve solunum organları başta olmak üzere çok sayıda organın büyüme ve gelişimini düzenler.