Diyette simite de pizzaya da yer olmalı
"Sağlıklı beslenmede kırmızı mucizesi"
“Doya Doya Zayıflamak” kitabıyla ekmek, simit ve pizza gibi hamur ağırlıklı yiyecekler yenerek de kilo verilebileceğini anlatan Hacettepe Üni. mezunu diyetisyen Elvan Odabaşı Kanar, "20 yıldır birçok popüler diyet listesi karbonhidratları yasakladı. Fakat yaptıkları tek şey daha aç beyinler yaratmaktı. Oysa ki vücudumuz her besini ölçülü tüketmeye programlı, ister makarna olsun ister simit... Ben yıllardır binlerce danışanımı bu besinlerle doya doya zayıflatıyorum" diyor.
American Dietetic Association üyesi saygın diyetisyenlerden Elvan Odabaşı Kanar, 2006 yılında kişiye özel diyet programı sistemi kurdu. Kişinin psikolojik sağlığı, sosyo-kültürel yapısı, beden ölçüleri ve vücudunun metabolik hızı gibi faktörleri göz önünde tutan Diyetisyen Kanar, her insanın özelliklerinin birbirinden farklı olması nedeniyle “diyet listesi” vermekten özellikle kaçınıyor. Kanar, diyet programına harfiyen uyulsa da bazı kişilerin tiroit hastalığı ve insülin direnci gibi problemler yüzünden kilo kaybetmek bir yana kilo da alabileceğine dikkat çekiyor. Bu yüzden diyete başlanmadan önce mutlaka hekim eşliğinde genel bir sağlık muayenesinden geçilmesi gerektiğini belirtiyor.
Karbonhidratlar yasaklanınca aç bireylerin sayısı arttı
Diyetisyen Kanar’a göre besinlerin tek başına kilo aldırma veya verdirme gibi özellikleri yok. Bu yüzden “yasaksız diyet” uygulanabileceğini vurgulayan Kanar, popüler diyet listelerine de karşı çıkıyor: “Ne yazık ki makarna, simit ve ekmek gibi besinler Dukan ve Karatay gibi ünlü diyet listelerinin yasak besinleri. Ama ben yıllardır binlerce danışanımı bu yiyeceklerle doya doya zayıflatıyorum. 20 yıldır birçok popüler diyet listesi karbonhidratları yasakladı. Fakat yaptıkları tek şey daha aç beyinler yaratmaktı. Bu diyetleri uygulayan kişiler ne yazık ki her yıl aynı kilo problemi ile uğraşmaya mahkum oldu. Vücudumuz her besini ölçülü tüketmeye programlı, adı ister makarna olsun, ister pizza olsun, ister simit... Metabolizma besinleri karbonhidratlar, yağlar, proteinler olarak tanıyor ve ihtiyacı olanı kullanıyor, ihtiyacı olmayanı depoluyor. Adı ne olursa olsun. Bu sebeple artık kilo probleminin başroldeki kötü oyuncusunu aramaktan vazgeçmeliyiz. Tüm oyuncular iyi. Siz oyunu doğru kurmayı öğrenmelisiniz.”
İdeal zayıflama için haftada 0,5-1 kilo verin
Literatürde ideal zayıflamanın haftalık 0,5-1 kg. arasında kilo kaybetmek olarak geçtiğini anlatan Kanar, bireylere kilolarının yüzde 1-2’sini haftalık olarak kaybederek sağlıklı zayıflayabileceklerini vurguluyor: “Örneğin bu 80 kg. ağırlığında bir kişi için 800 gr. ile 1,6 kg. aralığı anlamına geliyor. Evet, erkekler daha hızlı kilo kaybediyor. Doğuştan kas ağırlıkları yüksek olduğu için metabolizma hızları kadınlara göre daha yüksek. Bu yüzden aylık kilo kayıpları da daha yüksek. Ortalama bir kadın ayda 3-4 kg. arası kilo kaybederken bir erkek 4-6 kg. arası kilo kaybedebiliyor. Ama sahip olduğunuz beden ağırlığı ve "yağ ağırlığı" haftalık kilo kayıplarının kişiden kişiye değiştirebiliyor.”
Kırmızı et yiyerek de zayıflanabileceğini belirten diyetisyen, bunun ölçüsünü ise şöyle veriyor: “Kırmızı et tüketimi haftada 2 veya 3 gün, kadınlarda 100-120 gr. erkeklerde 120-150 gr. civarında olmalı. Dana veya kuzu eti tercih edilmeli.” Zayıflamada su tüketiminin olduğunu sözlerine ekleyen Kanar, şunları söylüyor: “Sağlıklı zayıflamak için günde mutlaka 2 litre su tüketin. Vücudunuzda metabolik tüm olayların içerisinde birebir bulunuyor ve alternatifi yok. Hayat için su için; zayıflamak için su için.”
Bitter çikolata yiyin, mutlaka bir tatlı saatiniz olsun
“Çikolata sever” bir diyetisyen olduğunu söyleyen Kanar, tatlı-diyet ilişkisini şöyle yorumluyor: “Ben mutlaka günde ortalama minumum 20 gr. maksimum 40 gr. arasında çikolata tüketiyorum. Fakat tercih ettiğim çikolata yüzde 70 ve üzeri bitter çikolata çeşitleri. Canınız tatlı istiyorsa tercihlerinizi lütfen bitter çikolata ya da sütlü tatlılardan yana kullanın ve gün içerisinde bir kezden fazla tüketmeyin. Örneğin bir tatlı saatiniz olsun, o saatte ölçülü tüketip diğer öğünleriniz ile dengeleyin. Mesela sütlü bir tatlı tercih ettiğinizde bir porsiyon tüketiyorsanız diyetinizde 1 bardak sütü 1 dilim ekmeği küçük bir meyveyi ve 1 tatlı kaşığı sıvı yağı azaltın. 3 dilim kare madlen çikolata tüketiyorsanız, 1 orta boy meyveyi ve 1 tatlı kaşığı sıvıyağı günlük besin tüketiminizde azaltın.”
Kırmızı mucizesi için domates, lahana ve böğürtlen tüketin
Antioksidan içeren kırmızı meyve ve sebzeler dolaşım sistemini daha düzenli çalıştırdığı için metabolizma hızına da katkıda bulunuyor. Diyetisyen Kanar, kırmızı meyveleri diyetinizde hem iştah kontrolü hem ödem problemleri ile başa çıkmak için, hem de cildinizin genç ve elastikiyetinin iyi kalması için tercih etmeniz gerektiğini söylüyor. Bu besinler arasında ise domates, kırmızı biber, kırmızı üzüm, lahana, ahududu, böğürtlen, yaban mersini, şalgam, turp, taflan, kiraz, çilek var. "Sofralarınızın sultanı kırmızılar olsun" diyen Kanar’a göre bu yiyeceklerin faydaları özetle şöyle:
* Kalbiniz için kırmızı: Kırmızı ve mor besinlerde bulunan karotenoidler güçlü antioksidan etkileri ile damarlarınızın yapısını koruyor ve yıllar geçtikçe genç kalmasını sağlıyor. Üzümgillerde bulunan resveratrol maddesi sayesinde daha sağlam bir kalbe dolayısı ile daha genç bir bedene sahip oluyorsunuz.
* Sizi kanserden koruyor:
Kanserin düşmanı antioksidanlar. Domatesteki laykopen, üzümdeki resveratrol, kiraz, çilek, yaban mersini, böğürtlen ve şalgamdaki karotenoidler size kansere karşı koruyor. Her mevsimin belli başlı kırmızısı var. Mevsimindeki kırmızıyı sofranıza koyuyorsunuz ve kansere yakalanma riskinizi azaltıyorsunuz.
* Güzelliğinize güzellik katıyor: Her gün tüketeceğiniz bir iki çeşit kırmızı besin cildinizde yaşlanma belirtilerini geciktirecek. Haftada 1-2 defa hazırlayacağınız bir bardak kırmızı içeceğin yanında salatanızdaki ve yemeklerinizdeki kırmızılar bedeninizi şımartacak, sizi içten ve dıştan gençleştirecek.
Her şeyi yiyerek 10 kilo verdiren kapsüllere kanmayın
Diyet yaparken karşılaşılan doğru bilinen yanlışların listesini Kanar şöyle veriyor:
* Ekmek tüketmemek: Beyniniz için günde 4-6 dilim ekmek arasında minimum ekmek tüketiminiz olmalı.
4Diyetten yağı tamamen çıkarmak: Ne yazık ki yağsız diyet listeleri cilt elastikiyetinizin bozulmasına ve cildinizin çok çabuk yaşlanmasına neden oluyor. Diğer taraftan merkezi sinir sistemi hastalıkları ile ilgili ilerleyen yaşlarda karşılaşma riskinizi artırıyor.
* Gün boyunca sadece et-tavuk- balık- yumurta-peynir-süt-sebze tüketmek: İşte en büyük diyet efsanemiz. Eminim ki birçok kişi bu diyet listelerini uygulamıştır ve yıllardır kilo problemi yaşıyordur. Kilo problemi yaşamıyorsa da böbrek, kalp veya kemik erimesi problemi yaşıyordur. Hatta bu kadar tek tip bir protein listesi başta kolon kanseri riskini artıran ve diğer birçok kanser tipine neden olabilen listelerdir. Bu listelerle kilolarınızı kaybederken neleri kaybettiğinizi de fark edin.
*Sihirli kapsüller: Her yıl işte tam bu zamanlarda karşımıza çıkan ve bir ayda size aç kalmadan her şeyi yiyerek 8-10 kg. vermeyi vaadeden kapsüller. Lütfen bu yıl yeni bir tanesini daha denemeyin. Kilo probleminize yönelik bir ilaç kullanmanız gerekiyorsa buna doktorunuz karar verecektir.
* Şok egzersiz programları:
Sadece egzersiz yaparak hatta gün boyunca aralıksız egzersiz yaparak kilo kaybetmeniz mümkün. Peki ya sonra? Egzersiz ve diyet aslında iki iyi dosttur ve sağlıklı bir beden ağırlığına ulaşmak için bu dostluktan dengeli faydalanmayı bilmek gerekir. Egzersiz önerileri de sürdürülebilir ve kişiye özel olmalıdır. Bunun için de egzersiz uzmanlarından danışmanlık alınmalıdır.
* Karışım bitki çayları, sirkeli sular, limonlu sular, kekikli sular, kaynatılan maydanozlar ve soğanlar: Sadece zayıflama diyetinize maksimum katkıda bulunması için günde 2 litre saf su içmenizi öneriyorum. Bitki çaylarını günde ortalama 3-5 fincan arası tüketebilirsiniz. Vücudunuzda ödem var ise bunu su içerek ve tuzsuz beslenerek çözebilirsiniz.
* Lütfen her gün tartılmayın:
Tartı tartı söyle bana, benden zayıfı var mı bu dünyada takıntısından vazgeçin. Haftada bir ve iki kez tartılmanız yeterli.
* Sihirli besinler yok: Tek başına ne lahana ile, ne acı biber ile, ne maydanoz ile, ne mango ile, ne kiraz ile zayıflayabilirsiniz. Lütfen bu besinlerden kur yapmaktan vazgeçin.