Çocuklarda dikkati artıran 8 yöntem

Baharla birlikte metabolizmaları hızlanan, enerjileri artan çocuklarda okula gitme ve derslere konsantre olma konusunda sorunlar yaşanabiliyor. Yard. Doç. Dr. Oktay Aydın çocuklarda dikkati yükseltmek için uygulanması gereken teknikleri anlattı.

Bahar ayları enerjimizi artırırken hem duygusal hem de fizyolojik dünyamızda karışıklıklara neden oluyor.

Tabii ki biz yetişkinlerin yaşadıkları etkilerden çocuklar da nasibini alıyor. Adeta enerji patlaması yaşıyorlar. Onları evde tutmak mümkün değil, okul çağındaki çocuklar ise ders çalışmak yerine oyunu tercin ediyor. “Beyin ve öğrenme ilişkileri”, “Zeka ve zekanın geliştirilmesi”, “Üstün zekalı çocukların eğitimi” konuları ihtisas alanı olan Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Oktay Aydın tüm bunların çok normal olduğunu belirterek, “Baharın gelmesiyle çocukların bedensel uyarılabilirlikleri artar, metabolizmaları hızlanır, enerjileri ve hareketlilikleri artar, dikkatlerini toplamakta zorlanırlar ve derslere girmek yerine dışarda olmayı tercih ederler. Beyinlerimiz daha fazla hazza odaklanır. İçlerinden geldiği gibi davranma eğilimi artar” diyor.

DEĞİŞİMLER HORMONAL

Oktay Aydın, anne-baba ve öğretmenlere bu süreçte daha fazla iş düştüğünü anlatıyor : “Unutulmamalıdır ki, çocuklarda meydana gelen bu değişimler, hormonaldir ve kontrol etmek de sanıldığı kadar kolay değildir.”

Beynin tüm mekanizmaları arasında en kritik mekanizmalarından birinin “dikkat becerisi” olduğunu vurgulayan Oktay Aydın, baharla birlikte bu mekanizmada çeşitli aksaklıklar ortaya çıkmasının olası olduğunu belirterek, çocuklarda dikkat kalitesi üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor.

1 Sürekliliği olan bir çalışma düzeni yaratın

Baharla birlikte dikkati toplama zorlaşacağından, ders çalışma ve ödev yapma konusu da aksamaya başlayabilir. Nihayetinde motivasyonun ve dikkatin zayıflaması da biyolojik ve hormonal değişimlerle ilişkilidir. Bu dönemde, çocuğun günlük çalışma temposunu kısmen hafifletmek gerekebilir. Önemli olan günlük çalışma yoğunluğundan öte, düzenin korunmasıdır. Büyük aksaklıklara yol açmadan yapılacak hafifletmeler, ödev yapma sürekliliğini koruyacak ve bu da hem dikkati geliştirecek hem de öğrenilmesi gereken konuların kaçırılmamasını sağlayacaktır.

2 Hareketli faaliyetleri her zaman önemseyin

Hareket etmek, çocuk olmanın en keyifli uğraşlarından biridir. Bir çocuğun hareket etmesi için çoğu zaman belirli bir amacın olması bile gerekmez. Küçük bir çocuğun günde yaklaşık 6-7 saat harekete ihtiyacı vardır. Ayrıca, baharla birlikte bu ihtiyacın arttığı da düşünülürse, çocukların masa başı ve kendilerini pasifize edecek faaliyetlerini dikkatlerini vermeleri çok zordur. Bu nedenle, çocukla yapılan faaliyetlerde hareketliliğe özel bir önem vermek gerekir. Bir anlamda, çocukların hareket etmesi dikkatlerinin dağılmasını değil, toplanmasını kolaylaştırır.

3 Denge oyunları oynamasını sağlayın

Çocuklarla yapılacak, denge ve koordinasyon çalışmaları, dikkat geliştirmek için en ideal uygulamalardan biridir. Özellikle uzmanlar eşliğinde planlanacak bu tür faaliyetler, çocuğun kendi bedenini algılaması, fark etmesi ve yönetmesi gibi birçok beyin fonksiyonunu aktif hale getirir. Bu da özellikle görsel, dokunsal ve kinestetik dikkat açısından harika sonuçlar verir.

4 Sportif ve sanatsal aktivitelere yönlendirin

Çocuğunuzun ilgi ve yönelimlerine uygun olan sanat ve spor aktivitelerinden bir ya da bir kaçını seçerek gitmesini sağlayın. Böylece, hem hareket ihtiyacı giderilmiş, hem yeni arkadaşlıklar kurması sağlanmış olur. Sevdiği faaliyetlere uğraşıyor olması, çocuğun dikkat kalitesini de olumlu yönde etkileyecektir. Ayrıca, daha sonraki yıllarda da devam ettireceği bir hobi kazandırmış olursunuz.

5 Nefes ve gevşeme egzersizleri öğretin

Nefes ve gevşeme egzersizleri, dikkat geliştirmede son derece önemli çalışmalardan biridir. Bu egzersizler, bedensel ve ruhsal enerjiyi dinginleştirerek dikkatin kısa sürede toplanmasını ve devamlılığını sağlayacaktır. Bu egzersizlerle ilgili bir uzmandan destek almak yararlı olabilir.

6 Erteleme pratikleri yapın

Çocukların en tipik özelliklerinden biri, isteklerini erteleyememektir. Bir şey istediğinde anında yerine gelmesini istemek bir yere kadar doğaldır. Ancak, aşırı olması halinde dikkat edilmesi gerekir. Bu noktada, çocuklara erteleme egzersizleri yaptırılarak dikkati sürdürme becerisi geliştirilebilir. Çocuk bir şey istediğinde, o isteği daha sonraki bir zaman diliminde yapmak ve çocuğun bu süreyi beklemesini sağlamak zaman içinde sabır duygusunu geliştirecektir. Ancak burada önemli olan husus, bunun çok da abartılmaması ve her isteğe de uygulanmamasıdır. Kimi zaman istediklerini kısa sürede karşılamak da gerekir.

7 Söylediklerinizi tekrarlatın

Çocuğa çeşitli yönergeler vererek, aynı yönergeleri tekrarlamasını istemek de işitsel dikkat açısından etkili bir uygulamadır. Oyunlaştırarak ve eğlencesini ön plana çıkararak, ikili, üçlü, dörtlü yönergeler verilmeli ve çocuktan bu yönergeleri tekrarlaması istenmelidir. Hatta bu yönergelerin gerektirdiği faaliyetleri yapması istenmelidir. Örneğin, “Şimdi senden, bu kitabı alıp kendi odana koymanı, odandaki kırmızı renkli kalemi alıp bana getirmeni istiyorum.” gibi.

8 Gözlerini kapatarak gördüklerini anlattırın

Çocuğa bir kitaptaki resimleri gösterin ve bir süre bakmasını isteyin. Süre tamamlandıktan sonra gözlerini kapatarak resimde gördüklerini anlatmasını isteyin. Bu uygulama da görsel dikkat açısından çok etkilidir. Uygulamayı, kitap dışında çevresine bakmasını isteyerek de yaptırabilirsiniz.

‘Minikler 3.5-4 yaşından önce yüzemezler’

Geçen hafta yaşanan 3.5 yaşındaki Pamir Dikdik’in ölümü herkesi çok üzdü. Yüzme bilse Pamir acaba düştüğü havuzdan sağ çıkabilir miydi? Geçen yıl kurulan Swimbaby’de bebeklere ve okul öncesi çocuklara yüzme öğreten Yasemin Saner Çulha “Bir çocuğun bizler gibi yüzmesi için 3,5-4 yaşına gelmesi gerekiyor. Beyin ve kas koordinasyonu bu yaşlarda oturuyor ve bedeni kendisini suyun üzerinde tutmaya yeterli hale geliyor. Bebekler ise suyun altında rahatlıkla yüzebiliyorlar. Önerim bir bebeğin 4 aylıktan sonra bu tip su aktivitelerine katılması ve temelini oluşturmaya başlaması. Derslere ara vermeden devam eden öğrencilerim 18 -20 aylıkken rahatlıkla 2 metre suyun altında yüzmeye başlıyor. 0-4 ay bebekler için derslerimiz bebeklerin evlerinde başlıyor. Grup dersleri ise 0-4 ay-3,5 yaş aralığında gerçekleşiyor” diyor. Şimdiye kadar 250 bebek ve çocuğa yüzme öğreten Çulha’nın uyguladığı swimbaby programı, bebeklere ve okul öncesi çocuklara doğuştan sahip oldukları dalış ve su altında nefes tutma refleksini, verilen komutlar sayesinde kullanmalarını öğreten, fiziksel, ruhsal ve sosyal gelişimlerini destekleyen bir su aktivitesi. Çulha, derslerin bebekler ve çocukların görme, etkileşim ve doğal rekabet yoluyla öğrenme özellikleri göz önünde bulundurularak, becerilerini daha hızlı geliştirmek amacıyla grup halinde ve ebeveyn katılımlı olarak da gerçekleştirdiklerini belirtiyor. Dersler 30 dakika sürüyor. Bebeğini yüzdürmek isteyen, böyle bir aktiviteyi hayatına sokmak isteyen herkes katılabiliyor.