Çevrecileri endişelendiren yasa
Yeni yasaya göre serbest bölgelerin yer tetkikinden muaf olması çevrecileri endişelendiriyor.
Meclis’e gönderilen ancak yasama dönemi bittiği için “kadük” kalan Serbest Bölgeler Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı çevrecileri kızdıracak maddeler içeriyor.
Ticaret hacmi 22 milyar dolar
Tasarıyla serbest bölgelerde yatırım yapacak olan yerli ve yabancı yatırımcıların Çevre Kanunu’ndaki yükümlülükleri yerine getirmesi gerekecek. Ancak tüm yatırım faaliyetleri yer tetkiki kararından muaf tutulacak. Serbest bölgelerde ÇED mevzuatı kapsamında yürütülecek inceleme süreci ÇED raporunun Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sunulmasının ardından 3 ay içinde tamamlanacak. Ekonomi yönetimi düzenlemeyle ticaret hacmi 22 milyar dolara ulaşan serbest bölgelerde yatırımın kolaylaştırılması amaçlarken, çevreciler “ÇED raporu hazırlamanın anlamı kalmıyor” endişesini taşıyor.
Bakanlık aradan çıkıyor
Çevreciler, tasarıyla serbest bölgelerde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın projeleri görmeden “ÇED olumlu” kararı verebileceğini açıkladı. Çevre Sorunları Araştırma Merkezi Başkanı Baran Bozoğlu, “Mevcut uygulamada bakanlık bir projenin çevresel etkisini incelemek için bölgeye giderek doğal alan var mı yok mu bakıyor. Bu incelemede tesisin ÇED raporunda ifade edilen konuların doğru şekilde yapılıp yapılmadığı da kontrol ediliyor. Ancak bu uygulamanın kaldırıldığı görülüyor” eleştirisinde bulundu. Bu muafiyetin yaratacağı riskleri de sıralayan Bozoğlu, şöyle konuştu:
"3 aylık incelemenin hiçbir anlamı yok"
“ÇED hazırlama sürecinde diyelim ki firmalar ‘projenin etrafında orman yok’ diye yazdılar. Bakanlık yer tetkikine gittiğinde çevrede orman olduğunu görürse proje bedelinin yüzde 2’si kadar firmaya ceza verebiliyordu. Ancak Meclis’e sunulan tasarıyla bunun önüne geçmiş oluyorlar. Diğer bir nokta da bakanlık bölgeyi görmeden müşavir firmanın ve şirketin verdiği bilgilerle raporu hazırlayabilecek. Yani ÇED raporu hazırlamanın hiçbir anlamı kalmıyor. ÇED sürecini 3 aya indirmenin de sakıncaları var. Proje kuş göç yolları üzerinde yapılıyorsa bunun en az bir yıl izlenmesi gerekiyor. Hassas bölgelerde 3 aylık inceleminin hiçbir anlamı olmaz. Bakanlık yeri görmeden ÇED olumlu kararı verecek gibi görünüyor.”
