Baba gibi yar olmaz!

Eskiden konu bebek olunca ilk akla gelen anne olurdu. Bugünse bebeklerinin doğumuna eşlik eden, altını değiştiren yeni babalar var. Hatta gece ağlayan bebekleri için yataktan ilk fırlayan babalar var!
Çağımızın koşulları, hızlı yaşam şekli, çalışan annelerin artması, boşanmaların normalleşmesi günümüzde aile değerlerine ve aile içi rollere bakışımızı değiştirdi. Aile bireylerinin görev dağılımları, rolleri ve tutumları doğal olarak tüm bu değişimlerden etkilendi. Olumlu bir değişime uğrayan bu rollerden biri de baba rolü.

Babanın rolü
Çocuk ve aile kavramları söz konusu olduğunda babanın rolü çok az değinilen bir konu. Genellikle baba, otoritedir ve ailenin geçimini sağlayan bir role sığdırılır. Baba da çocuğuyla etkileşim ve iletişim sırasında kendini sınırlandırdığından kopukluğa neden olur. Oysa baba olmak, ailesi için yeni bir hayata yön vermek, gelişimi etkilemek, toplumda belli bir yer edinerek o konumun korunmasını sağlamak demek.
Çocuk için babadan gelen bir öpücük, bir sarılma o kadar önemlidir ki! Ne yazık ki reklamlarda, filmlerde ya da yazılı ve görsel basında bu, çok az görülen bir tablo. Genelde ‘çocuk eşittir anne’ denklemiyle anne ve babanın eş değerde görülmediği bir baba anlayışına sahibiz. Aslında iyi bir baba, iyi bir anneden farklı görülmemeli. Babanın anlayışlı, ilgili ve güçlü kavramlarını barındıran bir rolü olmalı.

Güçlü rol model önemli
Tüm yaşantımıza şöyle bir baktığımızda doğumdan yetişkinliğe kadar birçok aşamalardan geçeriz. Özellikle yaşamın ilk 5 yılının aktif ve etkin kullanılması, gelişimimizin olumlu ilerlemesi açısından önemli.
Baba tutumlarının çocuğun kişilik gelişiminde de etkileri var. Otoriter, baskıcı olan babaların çocukları, genellikle çekingen, utangaç ve içe kapanık olur. Baba rolünde aşırı zayıflıksa çocuklarda ciddi davranış sorunları yaratır. İlgili ve dengeleyici tutum sergileyen babaların çocuklarınınsa lider özellikler taşıdığı ve daha uyumlu oldukları görülür.

Anne ve babanın farkı
Aile, araştırmalar için her zaman ilgi çekici bir olgu. Anne ve babalarla ilgili yapılan araştırmalar anne ve baba arasındaki farklılıkları net bir şekilde ortaya koyuyor. Bu farklılıkları başlıklar altında toplarsak...

Aile içindeki görev dağılımı
Genelde anne ev işleriyle babaysa ev dışındaki işlerle ilgilenen kişidir. Çocuk 3 yaş itibariyle cinsiyet ve roller arasındaki farkı algılar. Anne ve babanın rolleri ve konumlarının farklılıklarını ayırt etmeye başlar.

Çocuğun bakım işleri
Araştırmalar çocuğun bakım işlerinde %70 anne, %30 da babanın etkin olduğunu gösteriyor. Babalar üzerinde yapılan bir araştırmada babaların bir kısmı doğumdan sonra ilk üç gün boyunca bebekleriyle bir saat göz kontağı kurmaları istenmiş. Daha sonra bu babaların göz kontağı kurmayan babalara oranla çocuğun bakımında daha fazla rol aldığı görülmüş.

İlişkiler açısından
Kadınlar çocuğunu severken daha duygusal. Anne, daha fazla ten teması ve duygusallık katarken baba daha çok sarılma, zıplatma ya da fiziksel etkileşimde bulunur.

Roller ve değer farklılığı
Toplumumuzda anne, korumacı ve anaç; baba da korumacı ve güçlü olarak görülür. Anne ailenin duygusal ve sevgi boyutunu doldurmaya çalışırken baba ahlaki değerlerin ve evin korunmasında aktif rol alır.

Babanın çocuk üzerindeki etkileri
Yine araştırmalar babaların çocuk üzerinde dolaylı etkiler yarattığını gösteriyor. Bu araştırmalardan yola çıkarak önemli birkaç başlığı şöyle sıralayabiliriz.
•Eğer anne ve baba arasındaki ilişki sağlıklı değilse anne içinde yaşadığı sevgi boşluğunu çocuğuna verir. Bu durum da çocukta farklı davranış sorunlarının oluşmasına neden olur.
•Babalar, sanılanın aksine çocuğun psikolojik gelişiminde 3 yaşından itibaren etkili değil, doğumundan itibaren etkili olmalı.
• Babaların bebeklik döneminde değil, çocukluk ve ergenlik dönemlerinde daha aktif rol oynadıkları görülür.
•Doğuma katılan babalar, katılmayan babalara göre bebeğin 6-36 haftaya kadar bakımlarında oldukça aktif rol alır.
•Baba, zeka gelişiminde etkili. Yapılan araştırmalarda babasız ya da baba ilgisinden yoksun yetişen çocuklarla babasıyla beraber olan çocuklar arasında zeka puanı olarak farklılıklar gözlenir.
•Babanın anneye oranla çocuğun bağımsızlığını kazanmasında ve keşfetme yeteneğinde olumlu etkileri var.
•Çocuğunuzun iyi bir oyun arkadaşı.
•Baba, çocuğun cinsel kimliğini kazanmasında aktif rol oynar. Erkek için erkeksi özelliklere model olurken, kızlar içinde erkeklerle olan iletişimlerinde etkili olur.

Babalara öneriler
Babanın çocuk gelişimindeki öneminden bu kadar bahsettikten sonra, çocuklarıyla sağlıklı ilişki için gelin hep birlikte ne yapmaları gerektiğini öğrenelim. Anneler, babamıza okutalım!
•Çocuğunuza özel zaman ayırın. Günün belli bir saatinde ortalama 30 dakikanızı çocuğunuzla birebir oyun için ayırın. Bunu ortalama haftada 2-3 gün yapın.
•Çocuğunuzun derslerini yapmasında ve çalışmalarında yol gösterici olun.
•Aile içi etkinliklere vakit ayırın. Çocuklarınızla beraber sosyal aktiviteler yaratın ve uygulayın. Bu bir piknik, kamp ya da doğada yürüyüş olabilir.
•Özellikle evin sorumluluğunu içeren bazı görevlerinizi çocuğunuzla yapın. Alışverişe gitmek, tamir yapmak ya da bir işi organize etmek. Ona da görev verin.
•Davranışlarınızla, konuşmalarınızla ve ilişkilerinizle ona iyi bir model olmaya çalışın. Sizi izleyecek ve sizin gibi yapmak isteyecektir. Bu nedenle sürekli izlendiğinizi unutmayın.